Halepli Edîb Efendi’nin (d. ?/? - ö. 1161/1748) arkadaşlar arasındaki dostluk konusunda kaleme aldığı manzum-mensur makale. Sîretü’l-Ahbâb, hacim bakımından küçük bir eser olup giriş mahiyetindeki bir kıta ile konunun mensur olarak ele alınıp anlatıldığı ana bölüm ve manzum “hâtime”den oluşmaktadır. Yazma nüshalarda esere “Makâle-i Sîretü'l-Ahbâb” başlığı altında yer verilmiştir.

Müellif, Sîretü’l-Ahbâb'ın girişinde, aruzun “mefâîlün mefâîlün mefâîlün mefâîlün” kalıbıyla yazdığı kıtada dostluk şartlarının kendi devrindeki arkadaşlar tarafından bilinmediğini, her öğrenmek isteyene öğretilemediğini, arkadaşların birbiriyle dost olması doğrulukla ilişkili olduğundan söz konusu şartları bilenlerde de öğretme yeteneği bulunmadığını dile getirmektedir. Mensur bölümün başlarında insanların başkalarının hak ve hukukuna riayet etmelerinin ve onlara karşı yanlış yapmaktan sakınmalarının temiz yaradılışlı ve halis düşünceli kişilerin vasfı olan bir gönül ve bir samimiyet işi olduğu, dolayısıyla idrakten yoksun kimselere bunun anlatılamayacağı vurgulanmaktadır. Müellif daha sonra arkadaşlar arasındaki gerçek dostluğun gereklerini ve onu bozan birtakım menfi faktörleri ele alarak bu konulardaki görüşlerini ana hatlarıyla anlatmaktadır. Eserin “hâtime” başlıklı bölümünde ise kaside nazım şekli ve aruzun “mefâîlün mefâîlün mefâîlün mefâîlün” kalıbıyla yazılmış 33 beyit uzunluğunda bir manzume yer almaktadır. Müellif aynı konuyu burada da çeşitli açılardan ele almış, birtakım önemli değerlendirmelerde bulunmuş ve daha sonra eserini bitirmiştir.

Sîretü’l-Ahbâb, Arapça ve Farsça kurallara göre yapılmış birleşik isim ve sıfatlar içeren zincileme tamlamaların ve secili kelimelerin çok kullanıldığı süslü nesir üslûbu ile yazılmıştır. Arapça ve Farsça kelimelerin ve terkiplerin fazlalığı, özellikle mensur kısımdaki tamlama ve cümlelerin uzunluğu nedeniyle eserin dilinin külfetli olduğu söylenebilir.

Eser, Halepli Edîb Dîvânı’nın da içinde yer aldığı ve külliyat özelliği gösteren 5 yazma nüshanın 4’ünde yer almaktadır: İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, No: T49; İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, No: T124; Milli Kütüphane, Ankara Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi Koleksiyonu, No: 382; Kahire-Mısır Hidiv Kütüphanesi, No: 8654. Eserin hâtime bölümünü oluşturan kasideye Dîvân’ın hazırlanan tenkitli metninde yer verilmiştir (Mum 2004: I/219-221). Sîretü’l-Ahbâb, Cafer Mum tarafından yayına hazırlanmaktadır.

Müellifin biyografisi için bk. “Edîb, Halepli”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/edib-halepli