SEVDA-YI SA'Y U AMEL - TEŞRÎK-İ MESÂİ - TAKSÎM-İ MESÂİ (AHMET MİTHAT EFENDİ)
diğer
Ahmet Mithat Efendi (d. 1844 / ö. 28 Aralık 1912)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Ahmet Mithat Efendi tarafından ekonomi üzerine yazılan ve kitap olarak yayımlanan eser. 1879 yılında Tercüman-ı Hakikat’te yer alan iki uzun makaleden oluşmaktadır. Bu makalelerden ilki, “Sevda-yı Sa’y ü Amel” adını taşırken ikincisi “Teşrîk-i Mesâi - Taksîm-i Mesâi” şeklinde adlandırılmıştır. Eser, Ahmet Mithat Efendi’nin diğer eserlerini anlamak için de önemli olan ekonomi anlayışını gözler önüne sermektedir.

Kitabın ilk bölümünü teşkil eden “Sevda-yı Sa’y ü Amel”de yazar, çalışma sevgisinin öneminden bahseder. Ona göre çalışma sevgisi, hem bireyi hem de toplumu maddi olarak refaha eriştirecek, manevi anlamda da doyuma ulaştıracak en önemli yoldur. Kadınlar için de çalışma sevdası en ulvi sevdadır. Burada yazarın bahsettiği çalışma, şahsi teşebbüsle gerçekleştirilen ticari işlerdir. Memurluğa heves edilmesini uygun görmeyen Ahmet Mithat Efendi için her gencin girişimci bir ruhla çalışma hayatına atılması gerekir.

“Teşrîk-i Mesâi - Taksîm-i Mesâi” bölümünde ise çalışma sevdası aşılanan bireyin bundan sonra yapması gereken ilk teşebbüs, sermayeyi arttırmak ve işini büyütmeye yönelik adımlar atmaktır. Yazar, iş birliği ve iş bölümü sayesinde bunun gerçekleşeceğini söyler. İş birliği, bir sermayedarın tek başına altından kalkamayacağı bir işe diğerleriyle ortaklaşarak girişmesi anlamında kullanılırken, iş bölümü, iş birliğiyle kurulan şirketteki görevlerin sermayedarlar arasında paylaştırılması maksadını taşır. Çalışma sevdasına sahip olan ve iş birliğiyle iş bölümünün önemini kavrayan toplumların önünde kimsenin duramayacağını söyleyen Ahmet Mithat Efendi, Osmanlı’nın kurtuluşunun da buradan geçtiğini vurgular. Şahsi teşebbüsün önemi, iş bölümü ve iş birliği gibi meselelere bu kadar erken bir dönemde değinen bu kitap, hem ortaya koyduğu fikirlerle ekonomi politiğe bir giriş yapması, hem de halkın anlayabileceği dilde ve bolca örnekle yazılması sebebiyle oldukça önemlidir.

Ahmet Mithat Efendi’nin biyografisi için bk. “Ahmet Mithat Efendi”. Türk Edebiyatı  İsimleri Sözlüğü.http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmet-mithat-efendi 

Eserden Örnekler


Eserden örnekler:

"[M]emalik-i müterakkiyenin semere-i sa'y ile dünyaca en mesut bir hâlde bulunan ahalisi nezdinde 'amour du travail' denilen bir de sevda-yı sa'y ü amel vardır ki sevdanın vücuh ve suver-i sairesi meyanında şiddetçe sevda-yı vatan ve sevda-yı hürriyetten aşağı değildir." (Ahmet Mithat Efendi, 2019: 21)

"[S]a'y ü amele nazar-ı nefretle bakan ten-perverleri dahi mesut eyleyen bunca esbab-ı refah ve rahatı ve bunca terakkiyat-ı medeniye ve vesail-i mamuriyeti husule getirenler yalnız uşşak-ı sa'y ü amel olduğuna hiç şüphe etmemelidir." (Ahmet Mithat Efendi, 2019: 34)

"[K]endisinde sevda-yı sa'y ü amel olmadıktan sonra insan çiftliğe değil bir kazaya bir vilayete sahip olsa yine esnemekten başka vakit geçirecek bir meşguliyet bulamaz." (Ahmet Mithat Efendi, 2019: 40).


 

Kaynakça


Ahmet Mithat Efendi, Sevda-yı Sa’y ü Amel, (hzl. Hakan Kartal). İstanbul: Dergah Yayınları, 2019.

Atıf Bilgileri


Acar, Barış Berhem. "SEVDA-YI SA'Y U AMEL - TEŞRÎK-İ MESÂİ - TAKSÎM-İ MESÂİ (AHMET MİTHAT EFENDİ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/sevda-yi-sa-y-u-amel-tesrik-i-mesai-taksim-i-mesai-ahmet-mithat-efendi. [Erişim Tarihi: 09 Temmuz 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1  ACÂ'İB-İ ÂLEM (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Prof. Dr. Fazıl Gökçek
Görüntüle
2 AHMED METÎN VE ŞİRZÂD YÂHUD ROMAN İÇİNDE ROMAN (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Prof. Dr. Fazıl Gökçek
Görüntüle
3 ALTIN ÂŞIKLARI (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Dr. Ayşe Sandıkkaya Aşır
Görüntüle
4 ANA-KIZ (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Öğr. Gör. CEMİLE ŞEN
Görüntüle
5  ARNAVUDLAR VE SOLYOTLAR (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Dr. Öğr. Üyesi Halef Nas
Görüntüle
6 LETAİF-İ RİVAYAT 11 / BAHTİYARLIK (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Doç. Dr. Sabahattin Çağın
Görüntüle
7  BELİYYÂT-I MUDHİKE (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Öğretmen Münevver Eroğlu
Görüntüle
8 LETÂİF-İ RİVÂYÂT 24 (BİR ACÎBE-İ SAYDİYYE) (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Diğer Güray Gümüş
Görüntüle
9 LETÂİF-İ RİVÂYÂT 9 (BİR GERÇEK HİKÂYE) (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Diğer Güray Gümüş
Görüntüle
10 BİR TÖVBEKÂR (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Öğr. Gör. CEMİLE ŞEN
Görüntüle
11 LETAİF-İ RİVAYAT 23 / CANKURTARANLAR (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Doç. Dr. Sabahattin Çağın
Görüntüle
12 CELLÂD (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Dr. Elmas Karakaş
Görüntüle
13 LETÂİF-İ RİVÂYÂT 12 (CİNLİ HAN) (AHMET MİDHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Diğer Güray Gümüş
Görüntüle
14 ÇENGÎ (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Prof. Dr. Fazıl Gökçek
Görüntüle
15 LETAİF-İ RİVAYAT 16 / ÇİFTE İNTİKAM (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Öğr. Gör. Burcu ÇAKIN ERDAĞ
Görüntüle
16 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
18 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
19 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
21 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
22 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
23 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
25 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle