- Yazar Biyografisi (TEİS)
? - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Çağla Barikan Topçu
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Mevlid
- Yayın Tarihi:27/06/2022
ŞERH-İ VİLÂDET VE MU'CİZÂTÜ'N-NEBÎ (?)
mevlid?
ISBN: 978-9944-237-87-1
Yazarı ve yazım tarihi bilinmeyen mensur mevlid. Eserin belirlenen tek nüshası İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmud Efendi Koleksiyonu 4407 numarada kayıtlıdır.
İslam peygamberi Hz. Muhammed’in doğumu, çocukluğu, peygamber oluşu, peygamber olma yolundaki mucizeleri ve vefatının konu edildiği risalede yer alan kimi ifadeler, yazarın kimliği ve metnin yazılış tarihi hakkında bazı küçük bilgiler vermektedir. Bu ifadelerden biri metnin 84. varağında yer alan “Letâʾif adlu kitâbda zikr olundugı üzre” ibaresidir. Burada bahsedilen Letâ'if adlı eserin XV. yüzyıl şairi Hatiboğlu Mehmed'e ait olduğu düşünülürse eser 1517 yılı veya daha sonra kaleme alınmış olmalıdır. 111. varakta geçen “bu fakîr Medîne-yi münevvere kâdîsi iken” ibaresinden müellifin Medine kadısı olduğu anlaşılmaktadır. 134 varaktan oluşan harekeli metnin dil özellikleri yer yer Eski Oğuz Türkçesi özelliklerini (ünlü yuvarlaklaşmaları) yansıtmasına rağmen, harekelerdeki düzleşmeler eserin XVII. yüzyıl veya daha sonrasında istinsah edilmiş olabileceğini göstermektedir.
Kitabın pek çok yerinde Kur’ân-ı Kerîm’de yer alan ayet, bazı hadis ve dua içerikli Arapça ibareler yer almaktadır. Söz konusu ibarelerdeki yazım yanlışları, harekelerdeki tutarsız kullanımlar vb. nedenler -Medine kadısı olduğu düşünülen müellifin Arapçayı iyi bilmesi beklentisinden hareketle- eserin müellif hattı olmadığı, bir müstensih tarafından istinsah edildiği ihtimalini arttırmaktadır. Eserin sonuna (130. varaktan itibaren) metnin ana içeriğine ait olmayan “Ukkâşe Hikâyesi” eklenmiştir. Öğretici bir üslubun hâkim olduğu söz konusu destani hikâyede, Hz. Ukkâşe adlı sahabenin Hz. Muhammed’in peygamberlik mührünü görmek istemesi anlatılmaktadır. Nüsha bu ile sona ermektedir.
Eser üzerine bir yüksek lisans çalışması yapılmıştır (Topçu 2017).
Eserden Örnekler
[...] ki hazret-i resûl-i ekrem sallallâhu aleyhi ve sellem hazretleri beşikde yaturken gördüm ay inüp mülâtafa iderdi mübârek parmaklarıyla işâret buyurduklarında inerdi anınçün cümleden mukaddem nübüvveti ikrâr idüp îmâna geldim didi ve hazret-i resûl-i ekrem sallallâhu aleyhi ve sellem buyurdılar ki belî gelürdi anınla söyleşirdim ve beni aglamakdan işgâl iderdi ve taht-ı arşda secdesinin sadâsını işidirdim ve beşiklerini melekler sallardı ve halîme dir ki sâ'ir ma'sûmlar büyürdigi gibi büyürmezdi üç aylık oldukda ayaga kalkdı ve dört aylık oldukda dîvâra tayanup yüridi ve beş aylık oldukda tayanmadan yüridi altı aylık oldukda tîz tîz yürimege başladı yidi aylık oldukda her tarafa giderdi sekiz ayda söylemege başladı... (Barikan Topci 2017: 62-63).
Kaynakça
Barikan Topci, Çağla (2017). Şerh-i Vilâdet ve Mucizâtü’n-Nebî (İnceleme-Metin-Dilbilgisel Dizin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
2 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
3 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
4 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
5 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
6 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
7 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
9 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
10 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |