- Yazar Biyografisi (TEİS)
Nâkıd, İbrâhîm Efendi - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Neslihan Polat Aktaş
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:17. Yüzyıl
- Dili:Arapça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Şerh
- Yayın Tarihi:11/05/2022
ŞERH-İ SEDÎD/EŞ-ŞERHU'S-SEDÎD li'l-AVÂMİLİ'L-CEDÎD (NÂKID)
şerhNâkıd, İbrâhîm Efendi (d. ?/? - ö. 1129/1717)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Birgivî Mehmed Efendi'nin (ö. 981/1573) nahve dair Avâmîl-i Cedîd başlıklı muhtasar eserine yapılan Arapça bir şerhtir. Esere müellifi tarafından "Avâmîl-i Cedîd'in doğru şerhi" anlamına gelen Eş-Şerhu's-Sedîd Li'l-Avâmili'l-Cedîd adının verilmesi, şerhi okuyan talebeleri -diğer şerhler arasında- en doğruya götürdüğünü ifade etmek maksadını taşır (Köksoy 2008: 21). Şârih, yüzyıllarca medreselerde okutulan, gramer kitabı niteliğinde olmakla beraber güzel ahlak ve itikada yönelik örnekler de içeren Avâmîl-i Cedîd''in daha iyi anlaşılabilmesini amaçlamıştır (Köksoy 2008: 15).
Nâkıd İbrahim Efendi'nin bu şerhinin mukaddimesi, besmele, hamdele-salvele ile başlar; müellifin ismini zikretmesi, İmam Birgivî'nin medhi ve eserin sebeb-i te'lif kısmı ile devam eder. İbrahim Efendi, Birgivî'nin eserinin "lafzı az, manası zengin, özlü ve mükemmel ifadeleriyle bütün konuları ihtiva edecek şekilde zirveye ulaşmış olduğunu" belirtir ve anlamdaki kapalılıkları gidermek, gizlilikleri ortaya çıkarmak amacıyla bu esere bir şerh yazılması gerektiğini ifade eder (Köksoy 2008: 22; Köksoy 2016: 320).
Şârihin gramer kaidelerini izah etmek için kullandığı örnekler, tıpkı Birgivî'nin eserinde olduğu gibi ayetler, hadisler ve güzel ahlaka dair sözlerden seçilmiştir. Ancak ayetlerin hangi surede geçtiği, hadislerin hangi kitapta yer aldığı ve ravisinin kim olduğu belirtilmemiştir. Bununla beraber kelimelerin lugat manaları verilirken kullanılan eser isimleri zikredilmiş, bu şerh oluşturulurken 30'a yakın kaynaktan faydalanılmıştır (Köksoy 2008: 23-26). Müellifin eserinde farklı dil ekollerinden mühim âlimlerin görüşlerine yer vermesi ve nihayetinde kendi görüşünü de ifade etmesi, bazı konuları açıklarken gerek gördüğü durumlarda Osmanlı Türkçesini de kullanması dikkate değerdir (Köksoy 2008: 24).
Bu eser üzerine bir yüksek lisans tezi hazırlanmıştır (Köksoy 2008).
Müellifin biyografisi için bk. "Nâkıd, İbrahim Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nakid-ibrahim-efendi
Kaynakça
Köksoy, Mesut (2008). Nâkıd İbrahîm Efendi (ö. 1717) ve Eş-Şerhü's-Sedîd Li'l-'Avâmili'l-Cedîd Adlı Eseri (İnceleme ve Tahkik). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Köksoy, Mesut (2016). "Nâkıd İbrahîm Efendi (ö. 1717) ve Eş-Şerhü's-Sedîd Li'l-'Avâmili'l-Cedîd Adlı Eseri". Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (36): 315-338.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | NAKD-I NÂKID (NÂKID) | Nâkıd, İbrâhîm Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Neslihan Polat Aktaş |
Görüntüle | ||
2 | HÂŞİYE ALÂ HÂŞİYETİ'L-FETHİYE ALÂ ŞERH ÂDÂBİ'L-ADÛDİYYE (NÂKID) | Nâkıd, İbrâhîm Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Neslihan Polat Aktaş |
Görüntüle | ||
3 | LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) | Mahmud Cemaleddin el-Hulvî | Diğer Özlem Şamlı |
Görüntüle | ||
4 | AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) | Za'îfî, Muhammed | Dr. Necmiye Özbek Arslan |
Görüntüle | ||
5 | KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) | Feyzî-i Kefevî | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
6 | ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) | Iyânî, Cafer Iyânî Bey | Prof. Dr. Osman Ünlü |
Görüntüle | ||
7 | RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) | Kefevî, Hüseyin | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
8 | ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafa b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
9 | HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) | Mustafâ b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
10 | HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafâ bin Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
11 | TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) | Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
12 | KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) | Şikârî | Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür |
Görüntüle |