- Yazar Biyografisi (TEİS)
İbrâhîm b. Süleymân b. Sâdık b. Mürsel el-Hanefî el-Ankaravî - Madde Yazarı: Doç. Dr. KENAN MERMER
- Eser Yazılış Tarihi:1508
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Divan-Tekke Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:22/01/2022
ŞERH-İ KASÎDE-İ BÜRDE (İBRÂHÎM EL-ANKARAVÎ)
Kasîde-i Bürde şerhiİbrâhîm b. Süleymân b. Sâdık b. Mürsel el-Hanefî el-Ankaravî
ISBN: 978-9944-237-87-1
İbrâhîm el-Ankaravî'nin klasik usûlle yapılmış Kasîde-i Bürde şerhi. 1508 yılında kaleme alınan Şerh-i Kasîde-i Bürde isimli eser, Anadolu Türkçesiyle yazılan mensûr ilk Kasîde-i Bürde şerhidir. Şârihin hayatı hakkında malumat ele geçmemiştir. Şârih, üslûp itibarıyla bazı kelimelerin Farsça karşılıklarını verirken; i‘râb kısmını ise Arapça olarak yapar. Ankaravî, şerhin Arapça kısmında basit bir dilci gibi hareket etmez; kelâm-ı kibâr istişhâdları, âyet ve hadîs iktibaslarıyla şerh alanını genişletir; böylece kırık mana tabir edilen parça parça / kelime kelime anlam vermenin kısmen de olsa ötesine geçer. Ayrıca beyitleri tek tek değil; iki, üç, dört beyit şeklinde alıntılayarak şerh eder.
İbrahim Ankaravî’nin üslûbu kısmen geçişli ve çok dilli olmakla birlikte, şerhin manaya bakan tarafı kendi ifadesiyle mahzâ Türkçe yazılmıştır. İbrahim Ankaravî’nin şerhinin kaynakçası, bir manada müellifin ilmî dünyasını ve şerhinin niteliğini de ele verir. Daha çok müfessirlerin ağırlığının hissedildiği şerhte, Horasanlı muhaddis Ebû Muhammed el-Huseyn Muhammed el-Ferrâ (v. 1102)’nın el-Kifâye fi’l-Kırâati’l-Beğavî isimli eseri, Arap dilbilgini Abdülkâhir Cürcânî (ö. 1078-79)’nin Delâ’ilü’l-İ‘câz'ı, Sühreverdiyye tarikatının kurucusu Şehâbeddîn Sühreverdî (v.1234)’nin Nuğbetü’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân'ı, Endülüslü büyük müfessir Muhammed b. Ahmed Kurtubî (v. 1273)’nin el-Câmi‘ li-Ahkâmi’l-Kur’ân'ı, mütekellim, müfessir ve fakîh Fahreddîn er-Râzî (v. 1210)’nin Mefâtîhu’l-Gayb/et-Tefsîru’l-Kebîr'i gibi müellif ve eserlere atıfta bulunulmuştur. Ayrıca sahabe dönemi müfessirlerinden Abdullâh İbn Abbâs, yine onun talebesi Tâbiîn dönemi müfessiri Saîd b. Cübeyr, Mâtürîdiyye Mezhebi’nin kurucusu İmâm Ebû Mansûr Muhammed Mâtürîdî ve İmâm Gazzâlî’de eserde az da olsa kendisine atıfta bulunan âlimlerdir.
Eser üzerine Kenan Mermer bir çalışma yapmıştır (2020).
Eserden Örnekler
E-min tezekküri cîrânin bi-zî Selemi / Mezecte dem‘an cerâ min mukletin bi-demi
Ya‘nî şâ‘ir -enâra’llâhü serâhü- kendü nefsine hıtâb idüp eydür ki: “Ey kimesne sen ki bu göz yaşını kana karışdurup gözüŋden akıdursın! Ol Selem ulu ağacıŋ sâhibi olan mekânda sâkin olan cîrânı ve yârânı tezekkür itmekden midür yohsa ol Mecnûn sâkin olduğı yiriŋ cihetinden esen yilden midür veyâhud gicelerde berkıŋ rûşenligi sebebinden midür ki ol berk, mahbûbe-i mezbûrenüŋ tarafında olan dağdan gelür?” (Şerh-i Kasîde-i Bürde: 106b).
Kaynakça
Mermer, Kenan (2020). Klâsik Şerh Geleneğinde Üslûp -Kasîde-i Bürde Örneği-. İstanbul: İz Yay.
İbrâhîm b. Süleymân b. Sâdık b. Mürsel el-Hanefî el-Ankaravî. Şerh-i Kasîde-i Bürde. Süleymâniye Yazma Eserler Kütüphanesi. Hafid Efendi Bölümü. Nu. 473/5. 1508. vr. 105a-138a.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | VAHDET-NÂME (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Prof. Dr. Mehmet Sarı |
Görüntüle | ||
2 | GARÎB-NÂME (ÂŞIK) | Âşık Paşa, Âşık | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
3 | U’CÛBETÜ'L-GARÂYİB FÎ NAZMİ’L-CEVÂHİRİ’L-ACÂYİB (BAHÂ) | Bahâ, Bahâeddîn ibn Abdurrahmân-ı Magalkaravî | Prof. Dr. Mustafa Arslan |
Görüntüle | ||
4 | KISSA-İ İSKENDER (HAMZAVÎ) | Hamzavî | Dr. Öğr. Üyesi Munise KOÇ |
Görüntüle | ||
5 | BAHRÜ'L-HAKÂYIK (HATÎBOĞLU) | Hatîboğlu | Prof. Dr. Vahit Türk |
Görüntüle | ||
6 | GÜLZÂR-I MA’NEVÎ / GÜLZÂR / DÎVÂN-I GÜLZÂR / KİTÂB-I GÜLZÂR (İBRÂHÎM TENNÛRÎ) | İbrâhîm Tennûrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
7 | GÜLŞEN-İ NİYÂZ (İBRÂHÎM TENNÛRÎ ?) | İbrâhîm Tennûrî | Dr. Necmiye Özbek Arslan |
Görüntüle | ||
8 | [DÎVÂNÇE] (ÂŞIK) | İbrâhîm Tennûrî | Dr. Necmiye Özbek Arslan |
Görüntüle | ||
9 | DÂSTÂN-I SÂHİB-KIRÂN (KIRŞEHİRLİ ÎSÂ) | ÎSÂ, Kırşehirli Îsâ | Dr. Öğr. Üyesi Musa Tılfarlıoğlu |
Görüntüle | ||
10 | DÂSTÂN-I DUHTER HİKÂYE-İ YAHUDÎ (KIRŞEHİRLİ ÎSÂ) | ÎSÂ, Kırşehirli Îsâ | Dr. Öğr. Üyesi Musa Tılfarlıoğlu |
Görüntüle |