ŞERH-İ KASÎDE-İ BÜRDE (İBRÂHÎM EL-ANKARAVÎ)
Kasîde-i Bürde şerhi
İbrâhîm b. Süleymân b. Sâdık b. Mürsel el-Hanefî el-Ankaravî

ISBN: 978-9944-237-87-1



İbrâhîm el-Ankaravî'nin klasik usûlle yapılmış Kasîde-i Bürde şerhi. 1508 yılında kaleme alınan Şerh-i Kasîde-i Bürde isimli eser, Anadolu Türkçesiyle yazılan mensûr ilk Kasîde-i Bürde şerhidir. Şârihin hayatı hakkında malumat ele geçmemiştir. Şârih, üslûp itibarıyla bazı kelimelerin Farsça karşılıklarını verirken; i‘râb kısmını ise Arapça olarak yapar. Ankaravî, şerhin Arapça kısmında basit bir dilci gibi hareket etmez; kelâm-ı kibâr istişhâdları, âyet ve hadîs iktibaslarıyla şerh alanını genişletir; böylece kırık mana tabir edilen parça parça / kelime kelime anlam vermenin kısmen de olsa ötesine geçer. Ayrıca beyitleri tek tek değil; iki, üç, dört beyit şeklinde alıntılayarak şerh eder.

İbrahim Ankaravî’nin üslûbu kısmen geçişli ve çok dilli olmakla birlikte, şerhin manaya bakan tarafı kendi ifadesiyle mahzâ Türkçe yazılmıştır. İbrahim Ankaravî’nin şerhinin kaynakçası, bir manada müellifin ilmî dünyasını ve şerhinin niteliğini de ele verir. Daha çok müfessirlerin ağırlığının hissedildiği şerhte, Horasanlı muhaddis Ebû Muhammed el-Huseyn Muhammed el-Ferrâ (v. 1102)’nın el-Kifâye fi’l-Kırâati’l-Beğavî isimli eseri, Arap dilbilgini Abdülkâhir Cürcânî (ö. 1078-79)’nin Delâ’ilü’l-İ‘câz'ı, Sühreverdiyye tarikatının kurucusu Şehâbeddîn Sühreverdî (v.1234)’nin Nuğbetü’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân'ı, Endülüslü büyük müfessir Muhammed b. Ahmed Kurtubî (v. 1273)’nin el-Câmi‘ li-Ahkâmi’l-Kur’ân'ı, mütekellim, müfessir ve fakîh Fahreddîn er-Râzî (v. 1210)’nin Mefâtîhu’l-Gayb/et-Tefsîru’l-Kebîr'i gibi müellif ve eserlere atıfta bulunulmuştur. Ayrıca sahabe dönemi müfessirlerinden Abdullâh İbn Abbâs, yine onun talebesi Tâbiîn dönemi müfessiri Saîd b. Cübeyr, Mâtürîdiyye Mezhebi’nin kurucusu İmâm Ebû Mansûr Muhammed Mâtürîdî ve İmâm Gazzâlî’de eserde az da olsa kendisine atıfta bulunan âlimlerdir.

Eser üzerine Kenan Mermer bir çalışma yapmıştır (2020). 


Eserden Örnekler


E-min tezekküri cîrânin bi-zî Selemi / Mezecte dem‘an cerâ min mukletin bi-demi

Ya‘nî şâ‘ir -enâra’llâhü serâhü- kendü nefsine hıtâb idüp eydür ki: “Ey kimesne sen ki bu göz yaşını kana karışdurup gözüŋden akıdursın! Ol Selem ulu ağacıŋ sâhibi olan mekânda sâkin olan cîrânı ve yârânı tezekkür itmekden midür yohsa ol Mecnûn sâkin olduğı yiriŋ cihetinden esen yilden midür veyâhud gicelerde berkıŋ rûşenligi sebebinden midür ki ol berk, mahbûbe-i mezbûrenüŋ tarafında olan dağdan gelür?” (Şerh-i Kasîde-i Bürde: 106b). 

Kaynakça


Mermer, Kenan (2020). Klâsik Şerh Geleneğinde Üslûp -Kasîde-i Bürde Örneği-. İstanbul: İz Yay.

İbrâhîm b. Süleymân b. Sâdık b. Mürsel el-Hanefî el-Ankaravî. Şerh-i Kasîde-i Bürde. Süleymâniye Yazma Eserler Kütüphanesi. Hafid Efendi Bölümü. Nu. 473/5. 1508. vr. 105a-138a.

Atıf Bilgileri


MERMER, KENAN. "ŞERH-İ KASÎDE-İ BÜRDE (İBRÂHÎM EL-ANKARAVÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/serh-i-kaside-i-burde-ibrahim-el-ankaravi. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 VAHDET-NÂME (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Prof. Dr. Mehmet Sarı
Görüntüle
2 GARÎB-NÂME (ÂŞIK) Âşık Paşa, Âşık Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
3 U’CÛBETÜ'L-GARÂYİB FÎ NAZMİ’L-CEVÂHİRİ’L-ACÂYİB (BAHÂ) Bahâ, Bahâeddîn ibn Abdurrahmân-ı Magalkaravî Prof. Dr. Mustafa Arslan
Görüntüle
4 KISSA-İ İSKENDER (HAMZAVÎ) Hamzavî Dr. Öğr. Üyesi Munise KOÇ
Görüntüle
5 BAHRÜ'L-HAKÂYIK (HATÎBOĞLU) Hatîboğlu Prof. Dr. Vahit Türk
Görüntüle
6 GÜLZÂR-I MA’NEVÎ / GÜLZÂR / DÎVÂN-I GÜLZÂR / KİTÂB-I GÜLZÂR (İBRÂHÎM TENNÛRÎ) İbrâhîm Tennûrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
7 GÜLŞEN-İ NİYÂZ (İBRÂHÎM TENNÛRÎ ?) İbrâhîm Tennûrî Dr. Necmiye Özbek Arslan
Görüntüle
8 [DÎVÂNÇE] (ÂŞIK) İbrâhîm Tennûrî Dr. Necmiye Özbek Arslan
Görüntüle
9 DÂSTÂN-I SÂHİB-KIRÂN (KIRŞEHİRLİ ÎSÂ) ÎSÂ, Kırşehirli Îsâ Dr. Öğr. Üyesi Musa Tılfarlıoğlu
Görüntüle
10 DÂSTÂN-I DUHTER HİKÂYE-İ YAHUDÎ (KIRŞEHİRLİ ÎSÂ) ÎSÂ, Kırşehirli Îsâ Dr. Öğr. Üyesi Musa Tılfarlıoğlu
Görüntüle