Hasan Hâlid Mevlevî (ö. 1906) tarafından Sultan Veled’in (ö. 1312) Aşknâme adlı şiirine yapılan Türkçe şerh kitabı. Sultan Veled’in Aşknâme’si, 92 beyitlik bir şiirdir. Son Asır Türk Şairleri’nde, Aşknâme’nin ilk 23 beytinin şerhi olan birinci kısmın basıldığı, ikinci kısmın ise basılamadığı belirtilmiştir (Özgül 2000: 791). Osmanlı Müellifleri’nde de eserleri arasında sadece Aşknâme’ye yaptığı şerhin bir kısmının basıldığı bildirilmektedir (Saraç 2016: 596). Her iki kaynakta bahsedilen matbu eser, biri Mihran Matbaası, diğeri Dârü’l-Maarif Mektebi tarafından 1305/1888’de basıldığı ve her iki matbu nüsha da Aşknâme’nin sadece ilk 23 beytinin şerhini içerdiği için; Aşknâme şerhi Sultan Veled'in Aşknâmesi'nden 23 Beyit'in Şerhi ve Sultan Veled'in Aşknâme'sinden Diğer Bazı Beyitlerin Şerhi olmak üzere 2 ayrı eser olarak düşünülmüş ve bu şekilde kaydedilmiş olmalıdır (Arslan 2014). Nitekim mukabele yoluyla 1900 yılında tamamlanan Aşçı Dede’nin Hatıraları akademik dünyaya sunulana kadar Şerh-i Aşknâme-i Hazret-i Bahâeddin Veled’in tam metninin nerede olduğu bilinmiyordu (Öztürk 2015: 10).

Aşçı Dede’nin Hatıraları, Hasan Hâlid Mevlevî ve Aşknâme şerhine dair bazı bilgiler verir. Aşçı Dede ve Hasan Hâlid Mevlevî arasında Edirne Muradiye Mevlevihânesi’nde başladığı düşünülen yakın bir dostluk ve muhabbetin var olduğu anlaşılmaktadır. Aşçı Dede 1311/1895’te İstanbul’a geldiği sırada Aşknâme şerhinin ilk kısmını okumuş ve tamamının neşredilemediğine üzülmüştür. Esere ya da müellifine verdiği değerden olsa gerek Hasan Hâlid Efendi tarafından kendisine gönderilen eserin tamamını, hatıralarında eksiksiz olarak yazmıştır (Koç 2010: 643). Aşknâme şerhi, Aşçı Dede’nin Mevlevî tarikatine girdikten sonra icra ettiği bazı tarikat usullerini anlatırken Sultan Veled devrinden bahsettiği yerde verilmiştir. Şerhin bitişi, “İşte bizim cânımız ruhumuz mesabesinde olup işbu risalenin ikinci cildinde zikrolunacak İkinci Ordu-yı Hümâyûn Levazım İkinci Şubesi Müdürü Hâlid Efendi’nin inşâ eylediği Işknâme burada hitam bulup bu yüzsüz asi Sultan Veled devrine münasebetle buraya derc olunmuştur azizim” diye ifade edilmiştir (Koç ve Tanrıverdi 2006: 205-308).

Süslü nesre yakın bir orta nesirle yazıldığı söylenebilecek olan Şerh-i Aşknâme-i Hazret-i Bahâeddin Veled yaklaşık 95 sayfadır. Matbu olarak basılmış ilk 23 beytin şerhi ile Aşçı Dede’nin naklettiği metnin mukaddimesi, aynı değildir. Fakat şerh metni aynıdır. Her beytin önce Türkçe anlamını yazıp sonra daha çok mana bakımından şerh eden Hasan Hâlid Efendi; Sultan Veled’in İbtidânâme, Rebâbnâme gibi büyük eserleri olsa da cemalullah nurlarının tecelli ettiği Aşknâme’yi lisanı döndüğü kadar anlatıp hayır dua almaya vesile olsun diye yazdığını belirtmektedir (Hasan Hâlid Mevlevî 1305: 8-11).

Şerh-i Aşknâme-i Hazret-i Bahâeddin Veled Mustafa Koç ve Eyyüp Tanrıverdi tarafından Aşçı Dede’nin Hatıraları içerisinde yeni Türk harflerine aktarılmış, Emine Öztürk tarafından da günümüz Türkçesine çevrilmiştir.

Müellifin biyografisi için bk. "Hâlid, Hasan Hâlid Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/halid-hasan-halid-efendi