ŞERH-İ AKÂİDİ'N-NESEFİYE (MAHFÎ)
akaid, şerh, haşiye
Mahfî, Ramazan (d. 949/1542-1543 - ö. 1025/1616-1617)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Ramazan Efendi'ye isnat edilen akâid şerhi. Mahfî mahlasını kullanan Ramazan Efendi'yle doğrudan ilişkilendirilebilen bir akâid şerhinin/haşiyesinin kaydına ulaşılamamıştır. Ancak verilen bilgilerden hareketle (Yılmaz 2007: 159) kendisine isnat edilen, Kayseri Râşid Efendi Kütüphanesi'nde 470 arşiv numarası ile muhafaza edildiği belirtilen Şerh-i Akâidi’n-Nesefiye adlı eserin katalog bilgisi teyit edilmiş ve eserin tam adının Hâşiye alâ Şerhi’l-Akâ’i’di’n-Nesefîye olduğu, yazarının Ramazan Efendi b. Muhammed adını taşıdığı, dilinin Arapça olduğu, yazı türünün ise talik olduğu bilgisine ulaşılmıştır.

Bursalı Mehmed Tahir (d. 1861- ö. 1925) de Şerh-i Akâidi’n-Nesefiye'yi Şeyh Merkez Efendi'nin (d. 868/1463-64- ö. 959/1551- 52) talebelerinden olup Halvetiyye tarikatı mensubu ve aynı zamanda şair olan Şeyh Ramazân-ı Bihiştî (Behiştî)'ye (d.?- ö. 979/1571-72) isnat etmiştir (2000: 75). Ad künyesi el-Mevlâ Ramazân bin Abdu’l-Muhsin el- Vizevî eş-Şehîr Behiştî olan Behiştî (Bihiştî)'nin aynı zamanda Behiştî Ramazan Efendi, Vizeli Behiştî olarak tanındığı da belirtilmekte (Yeniterzi 2018: 4); Ramazan Efendi (Mahfî) ile ad benzerliği dışında bir ilinti tespit edilememektedir. Araştırmacılarca Behiştî'nin 1542'de kaleme aldığı kelamla ilgili temel eseri olduğu ifade edilen Hâşiyetu'l-Hâşiye alâ Şerhi Akâidi'n-Nesefîyye li'l-Hayâlî adıyla yazdığı mensur haşiyesinin, “Hâşiye alâ Hayâlî ala’l-Akâidu’n-Nesefiyye”, “Hâşiye alâ Hâşiyeti’l-Hayâlî alâ "Şerhi’l-Akâid”, “Hâşiye alâ Hâşiyeti’l-Hayâlî alâ Şerhi’t-Teftazânî”, “Hâşiye alâ şerhi’l-Akâid”, “Hâşiye alâ şerhi’l-Akâidi’n-Nesefiyye li’l-Sadeddin et- Teftâzânî”, “Hâşiyetu’l-Bihiştî alâ’l-Hayâlî”, “Hâşiyetu’l-Hayâlî”, “Kenzu’l-Ferâid alâ Hâşiyeti’l-Hayâlî alâ Şerhi’l-Akâid”, “Hâşiye-i Şerhi’l-Akâid-i Ramazan Efendi”, “Kenzu’l-Ferâid” gibi farklı adlandırmalarla kütüphane kayıtlarında yer aldığı; çok sayıda yazma ve matbu nüshasının olduğu bildirilmektedir (Aydemir 2007: 76; Akman 2017: 1199). 

Tüm bu verilerden hareketle mezkûr maddeye konu olan eserin var olup olmadığı veya Mahfî'ye ait olup olmadığı kesinlik kazanmamıştır. Eser üzerinde yapılmış bilimsel bir çalışma da tespit edilememektedir. 

Ramazan Efendi (Mahfî)'nin biyografisi için bk. "Mahfî, Ramazan". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mahfi-ramazan

Kaynakça


Akman, Mustafa (2017). "Bihiştî Ramazan Efendi El-Vizevî ve Kelâmdaki Yeri". Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 10 (51): 1181-1208.

Aydemir, Yaşar (hzl.) (2007). Behiştî Dîvânı. Ankara: MEB Yay.

Bursalı Mehmed Tâhir (2000). Osmânlı Müellifleri. C. 1. Ankara: Bizim Büro Yay.

Yeniterzi, Emine (hzl.)(2018). Behiştî’nin Heşt Behişt Mesnevîsi (İnceleme-Metin). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.

Yılmaz, Necdet (2007). Osmanlı Toplumunda Tasavvuf-Sûfiler, Devlet ve Ulemâ. İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yay.

Atıf Bilgileri


Gödek Arslan, Gülşah. "ŞERH-İ AKÂİDİ'N-NESEFİYE (MAHFÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/serh-i-akaidin-nesefiye-mahfi. [Erişim Tarihi: 18 Mart 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 NÜSHA-İ ŞERÎF (MAHFÎ) Mahfî, Ramazan Araş. Gör. Gülşah Gödek Arslan
Görüntüle
2 ZİKR (MAHFÎ) Mahfî, Ramazan Araş. Gör. Gülşah Gödek Arslan
Görüntüle
3 RİSALE-İ TEVHÎDİYYE (İLÂHÎ) İlâhî, Şeyh Ahmed İlâhî Efendi Dr. Nuriye İnci
Görüntüle
4 ÂDÂB-I MES'ÛDÎ'YE HÂŞİYE (MÜ'MİN) Mü'min Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
5 MEVÂHİBÜ’L-HALLAK FÎ MERATİBİ'L-AHLÂK (NİŞÂNÎ) Koca Nişancızâde Celâlzâde Tevkii Mustafa Çelebi Efendi (ö. 975/1567) Doç. Dr. Nuran ÇETİN
Görüntüle
6 TARİKATNÂME (SÜNBÜL) Sünbül, Şeyh Yusuf Sünbül Sinan Efendi Araş. Gör. Dr. MUHAMMET AKİF TİYEK
Görüntüle
7 ER-RIHLETÜ’S-SENİYYE VE’L-VASIYYETÜ’L-BEHİYYE Lİ’L-FUKARÂİ’L-HALVETİYYE (ŞÂH VELÎ AYINTÂBÎ) Şâh Velî Ayıntâbî, Askerî Prof. Dr. Ali ÖZTÜRK
Görüntüle
8 ETVÂR-I SEB‘A (ŞÂH VELÎ AYINTABÎ) Şâh Velî Ayıntâbî, Askerî Öğretmen Cemile Sağır
Görüntüle
9 NAKDÜ'L-HÂTIR (ŞEMSÎ) Şemsî, Şemseddîn Sivasî (D. 926/1520 - Ö. 1006/1597) Öğretmen TALAT OLGUN
Görüntüle
10 MENÂKIB-I EMÎR SULTÂN/MENÂKIB-I CEVÂHİR ( YAHYÂ BİN BAHŞÎ) Yahyâ Bin Bahşî Dr. Öğr. Üyesi abdullah uğur
Görüntüle
11 MİRÂTÜ’L-ÂŞIKÎN (EROĞLU NÛRİ) Eroğlu Nûri Doç. Dr. FİDAN ÇERİKAN
Görüntüle
12 TASAVVUF Bİ’T- TARİKAT (EROĞLU NÛRİ) Eroğlu Nûri Doç. Dr. FİDAN ÇERİKAN
Görüntüle