Sâkînâme, Kilisli Aşkî Mustafa b. Ömer’in (d. 1200-1204/1785-1789 - ö. 1288-1294/1871-1877) bütün manzumelerini ihtiva eden Behce-i Letâif ve Lehce-i Maârif adlı külliyatın içinde yer alan en küçük hacimli mesnevîdir. Biri Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmud Efendi Bölümü’nde (HM) Dîvân-ı Fevâidu’l-Uşşâk adlı külliyatın içinde diğer ikisi İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Kütüphanesi’nde (TA) ve Yapı Kredi Semet Çifter Araştırma Kütüphanesi’nde (YK) yer alan Behce-i Letâif ve Lehce-i Maârif adlı külliyatın olmak üzere üç nüshası vardır. HM nüshasına göre 124^a-126^b yaprakları arasında yer alır. HM, YK ve TA nüshalarına göre 71 beyit tutarındadır. Hezec bahrinin “me fâ î lün / me fâ î lün / fe û lün” kalıbıyla yazılmıştır.

Tasavvufî bir eserdir ve tasavvufî sâkînâmelerin  özelliklerini taşımaktadır (Canım 1998). Aşkî, Sâkînâme’ye tasavvufî mesnevîlerin ortak özelliği olan besmele, hamdele ve salvele ile başlamaktadır. İçki ile ilgili bâde, bâr, bezm, câm, engûr, gendüm, hamr, hoşgüvâr, hum, humhâne, içmek, kâse, katre, keş, mest, mestâne, mey, meyhâne, mül, nûş, işret, peymâne, safâ, sahbâ, sâkî, serhoş, sermest, sunmak, suvarmak, şarâb, teşne, turş ve zevk kelimeleri benzetme unsuru olarak kullanılmıştır.

Metnin kurgusunda öncelikle dünya ve ahrette insan için çeşitli nimetler yaratıldığından bahseder. Daha sonra lafı bu nimetlerden biri olan üzüme ve üzümün ekşitilmesiyle de elde edilen şaraba getirir. Şarabın dağıtıldığı meyhaneyi kurar ve şarap içenlerin sarhoş olduğunu ve tekrar tekrar içmek istediğini söyler. 17. beyitle birlikte bu şarabın bilinen şarap değil sırlara vakıf olmanın meyi olduğunu; meyhaneden ve sâkîden kastın Hz. Muhammed olduğunu söyleyerek bu şaraptan içmenin vahdet kitabını vasıtasız okumak anlamına geldiğine değinir. Bu benzetmelere göre velîler de Hz. Peygamber gibi birer meyhane ve sâkîdir. Kişi o mürşidlerin eteklerine tutunmalı ve yollarından gitmelidir. Mûsâ ile Hızır aleyhisselamın kıssasına telmihte bulunarak kendisini de bu yolun yolcusu görmektedir. O, bu âşıklar meclisinden istifade etmek istediğini, çünkü kendisinin de elest bezminde belâ diyenlerden olduğunu söyleyerek şarap imgesi üzerinden benzetmelerle duada bulunmaktadır. 41. beyitten itibaren aşk şarabı dağıtan sâkîye benzettiği Hz. Peygamber’i öven mısralar gelmektedir. Âyet iktibaslarıyla işlenen bu mısralar 60. beyte kadar devam etmektedir. Aşkî 61. beyitten itibaren içtikçe sarhoş olan, sarhoş oldukça coşanlar gibidir ve ledün ilmiyle mest olmak arzusunu tekrar dile getirir. Öyle ki bütün varlığını aşk sarhoşluğu ile fenâya kavuşturmayı ve aşk şehidi olmayı istemektedir. Eserin son dört beytinde Allah’tan, rahmet şarabının bu âsî, fâsık ve müflise layık olduğunu belirterek Hz. Mustafa’nın hürmetine günahlarının affını talep etmektedir.

Sâkînâme’nin son beytinde geçen Hz. Peygamber’in adı Âşkî’nin de adıdır. Son beyitte Aşkî mahlası kullanılmamıştır. Sadece 64. beyitte geçen Aşkî mahlası ile Aşkî Mustafa ismi esere gizlenmiştir. Eserin ne zaman yazıldığına dair bir tarih düşürülmemiştir. Sâkînâme’nin metni üzerinde HM, YK ve TA nüshaları açısından kritiğe ihtiyaç duyulacak farklılıklar bulunmaz. Eser ilk kez bir yüksek lisans tezinde tanıtılmış (Baş 2007); metni Mehmet Şamil Baş tarafından bir makaleye konu olup  yayınlanmış (Baş 2012) ve bir tebliğe konu olmuştur (Baş 2018).

Şairin biyografisi için bk. “Aşkî, Mustafa”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/aski-mustafa