Süleymaniye eşrafından Mehmed Bey'in oğlu olan Abdurrahman Nâcim Efendi’nin (ö. 1312/1895) Nüzhet Efendi (ö. 1304/1887) ile müşterek olarak kaleme aldığı ve rüşdiye mekteplerinde bulunan talebelerin ahlaki eğitimi için Arapçadan seçilmiş darb-ı mesellerin Türkçe izahının yapıldığı eser. Eserin Abdurrahman Nâcim Efendi’ye aidiyetini ve Nüzhet Efendi ile müşterek olarak yazıldığını ilk defa İbnü'l-Emin Mahmud Kemal nakletmiştir (1969: II, 1057).

Abdurrahman Nâcim Efendi, Osmanlı’nın değişik yerlerinde sürdürdüğü görevleri sırasında Türkçe, Arapça ve Farsça çeşitli eserler kaleme almıştır. Bu eserlerin en önemlilerinden biri de Safvetü'l-Kelâm'dır. Eser “âdâb ve ulûm-i nâfiaya dair” bir tür antoloji mahiyetindedir (Birinci 2006: 274). Nâcim Efendi bu eserini 19. yüzyılda Maârif Nâzırı Saffet Paşa'nın emriyle yazmıştır. Eserin kaleme alınma sebebini mukaddimede dile getiren Nâcim Efendi, eseri rüşdiye mekteplerinde bulunan öğrencilerin Arapça ibareleri ve cümleleri anlamalarını sağlamanın yanında eserde geçen atasözlerinden öğüt alıp ahlaki yönden eğitilmelerini sağlamak olduğunu vurgulamıştır (Abdurrahman Nâcim; Mehmet Nüzhet 1285: 3). Nâcim Efendi eserini ne zaman yazmaya başladığına dair herhangi bir tarih vermemiştir, ancak eserin hatimesinde Safvetü'l-Kelam’ı 1285 senesinde Ramazan ayının sonlarında bitirdiğine dair not düşmüştür (Abdurrahman Nâcim; Mehmet Nüzhet 1285: 48).

Matbaa-i Âmire'de 1285/1869’da tab edilen ve toplamda 290 Arapça durûb-ı emsâlin Türkçe izahından oluşan Safvetü'l-Kelam, 48 sayfadan oluşmaktadır. Eser, bir mukaddimeden sonra altı bölüme ayrılmış ve bir hâtimeyle tamamlanmıştır. Eserin birinci bölümde edep, ilim ve cahillikle ilgili 68 adet; ikinci bölümde yerinde ve kararında söz söylemeye dair 49 adet; üçüncü bölümde güzel ahlakın nasıl olması gerektiğine dair 66 adet; dördüncü bölümde arkadaş seçimi ve arkadaşlığın değeri ile ilgili 17 adet; beşinci bölümde kişinin karşısındakine güven ve itimadının ne şekilde olması gerektiğine dair 31 adet ve son olarak altıncı bölümde ise kazanılan malın, yapılan ticaretin semeresi ve bu semerenin neticesinde elde edilen malın ne şekilde harcanması gerektiğine dair 59 adet Arapça durûb-ı emsâlin Türkçe anlamını ve izahını içermektedir (Weyso 2011: 1102-1104). Eserin metni üzerinde bilimsel bir neşir henüz yapılmamıştır.

Şairin biyografisi için bk. “Nâcim, Abdurrahmân Nâcim Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nacim-abdurrahman-nacim-efendi