- Yazar Biyografisi (TEİS)
Emnî, Seyyid Emnî Mehmed Bey - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Özlem BATĞI AKMAN
- Eser Yazılış Tarihi:1740
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Sefaretname
- Yayın Tarihi:26/05/2022
RUSYA SEFÂRET-NÂMESİ (EMNÎ)
Rusya sefaretnamesiEmnî, Seyyid Emnî Mehmed Bey (d. ?/? - ö. 1163?/1749-50?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Mehmed Emnî Paşa'nın (d. ?/? - ö. 1163?/1749-50?) 14 Safer 1153/11 Mayıs 1740 tarihinde başlayan Rusya Seyahatine ve sefirlik görevine dair kaleme aldığı eseri. Osmanlı-Rus savaşının (1739-1739) bitmesini müteakip, ikili ilişkilerin düzeltilmesini için karşılıklı elçiler gönderme kararı üzerine; I. Mahmud tarafından Defteremîni Mehmed Emnî Bey Osmanlı Devleti adına büyükelçi unvanıyla Rusya'nın Petersburg şehrine gönderilir. 11 Mayıs 1740'ta İstanbul'dan ayrılarak yolan çıkan Emnî Bey ve maiyetindekiler, Haziran 1741'de Petersburg'a ulaşır ve burada Saltanat naibi adına general Nepliyof ve Rus merasim birlikleri tarafından karşılanır. Görüşmelerini ve görevini başarı ile tamamlayan Emnî Bey 20 Mayıs 1742 yılında İstanbul'a döner.
Emnî Bey'in Rusya Sefâret-nâmesi'nde, kendi hayatından, İstanbul'dan Petersburg'a yol hazırlıklarından, karşılaştıkları olaylardan, yola devam etmek için sürdürülmesi gereken bürokratik ilişkilerden, sınır boylarında, mübadele sırasında maruz kaldıkları muamelelerden, Rusların gizli savaş hazırlıklarından, mevsim ve doğa olayları etkilerinden, Ruslarla yaşadığı münakaşalardan, Moskova'ya varışı, oradan Petersburg'a gidiş için yaptığı hazırlıklardan, name-i hümayunun Çariçe'ye tesliminden ve nihayet görevin ifası sonucu İstanbul'a dönüşünden bahsedilir.
Rusya Sefâret-nâmesi'nin İstanbul, Murad Molla Kütüphanesi 1458 numarada kayıtlı tek nüshası vardır. Toplam 19 varaktan oluşan eserin 1b varağında Sultan I. Mahmud devri olaylarından, Osmanlı-Rus ve Avusturya savaşlarından, bilhassa Belgrad kuşatmasından bahseden 37 beyitlik bir mesnevi vardır (Aktepe 1989: 29). Eser Münire Aktepe tarafından yayımlanmıştır (1989).
Yazarın biyografisi için bk. "Emnî, Seyyid Emnî Mehmed Bey". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/emni-seyyid-emni-mehmed-bey
Eserden Örnekler
...Moskov'dan nehzatda hilâl-i tarîkde iken fevç fevç piyâde ve süvârî soldatları ve ceb-hâne ve top mühimmatları vesâir levâzım-ı seferiyye tahmîl olunmuş kızakları ile turûk ve mesâlik memlû olup Peterburk cânibine azîmetleri muayyen olmagla, zebân-âşinâ etba' vesâtetleri ile her çend ki azîmet ve me'mûriyyetlerinden istintak olundukça bir ferdinden semt-i me'mûriyyetlerinin haberi ahzi mümkin olmamagla be-her-hâl bu kadar mühimmat ve asâkirin Peterburk cânibine cezb ve celb olunmaları bahr-i Baltık tarafında sizler ile hem-hudûd olan bazı düvel ile muhâsama ve mukâtele üzre olmanıza dâl ve bizler Peterburk'a varınca, ihfâ ettiginiz keyfiyyet vâzıh ve âşikâr olur, bîhûde niçün ketm edersiz denildikçe müfîd olmayup, tecâhül ve te'âmide musırr olurlardı... (Aktepe 1989: 52).
Kaynakça
Aktepe, Münir (1989). Mehmed Emnî Beyefendi (Paşa)'nın Rusya Sefâreti ve Sefâret-nâmesi. Ankara: TTK Basımevi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
2 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
3 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
4 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
5 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
6 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
8 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
9 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |