RUSYA SEFÂRET-NÂMESİ (EMNÎ)
Rusya sefaretnamesi
Emnî, Seyyid Emnî Mehmed Bey (d. ?/? - ö. 1163?/1749-50?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Mehmed Emnî Paşa'nın (d. ?/? - ö. 1163?/1749-50?) 14 Safer 1153/11 Mayıs 1740 tarihinde başlayan Rusya Seyahatine ve sefirlik görevine dair kaleme aldığı eseri.  Osmanlı-Rus savaşının (1739-1739) bitmesini müteakip, ikili ilişkilerin düzeltilmesini için karşılıklı elçiler gönderme kararı üzerine; I. Mahmud tarafından Defteremîni Mehmed Emnî Bey Osmanlı Devleti adına büyükelçi unvanıyla Rusya'nın Petersburg şehrine gönderilir. 11 Mayıs 1740'ta İstanbul'dan ayrılarak yolan çıkan Emnî Bey ve maiyetindekiler,  Haziran 1741'de Petersburg'a ulaşır ve burada Saltanat naibi adına general Nepliyof ve Rus merasim birlikleri tarafından karşılanır. Görüşmelerini ve görevini başarı ile tamamlayan Emnî Bey 20 Mayıs 1742 yılında İstanbul'a döner.

Emnî Bey'in Rusya Sefâret-nâmesi'nde, kendi hayatından, İstanbul'dan Petersburg'a yol hazırlıklarından, karşılaştıkları olaylardan, yola devam etmek için sürdürülmesi gereken bürokratik ilişkilerden, sınır boylarında, mübadele sırasında maruz kaldıkları muamelelerden, Rusların gizli savaş hazırlıklarından, mevsim ve doğa olayları etkilerinden, Ruslarla yaşadığı münakaşalardan, Moskova'ya varışı, oradan Petersburg'a gidiş için yaptığı hazırlıklardan, name-i hümayunun Çariçe'ye tesliminden  ve nihayet görevin ifası sonucu İstanbul'a dönüşünden bahsedilir.

Rusya Sefâret-nâmesi'nin İstanbul, Murad Molla Kütüphanesi 1458 numarada kayıtlı tek nüshası vardır. Toplam 19 varaktan oluşan eserin 1b varağında Sultan I. Mahmud devri olaylarından, Osmanlı-Rus ve Avusturya savaşlarından, bilhassa Belgrad kuşatmasından bahseden 37 beyitlik bir mesnevi vardır (Aktepe 1989: 29). Eser  Münire Aktepe tarafından yayımlanmıştır (1989).

Yazarın biyografisi için bk. "Emnî, Seyyid Emnî Mehmed Bey". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/emni-seyyid-emni-mehmed-bey

Eserden Örnekler


...Moskov'dan nehzatda hilâl-i tarîkde iken fevç fevç piyâde ve süvârî soldatları ve ceb-hâne ve top mühimmatları vesâir levâzım-ı seferiyye tahmîl olunmuş kızakları ile turûk ve mesâlik memlû olup Peterburk cânibine azîmetleri muayyen olmagla, zebân-âşinâ etba' vesâtetleri ile her çend ki azîmet ve me'mûriyyetlerinden istintak olundukça bir ferdinden semt-i me'mûriyyetlerinin haberi ahzi mümkin olmamagla be-her-hâl bu kadar mühimmat ve asâkirin Peterburk cânibine cezb ve celb olunmaları bahr-i Baltık tarafında sizler ile hem-hudûd olan bazı düvel ile muhâsama ve mukâtele üzre olmanıza dâl ve bizler Peterburk'a varınca, ihfâ ettiginiz keyfiyyet vâzıh ve âşikâr olur, bîhûde niçün ketm edersiz denildikçe müfîd olmayup, tecâhül ve te'âmide musırr olurlardı... (Aktepe 1989: 52).

Kaynakça


Aktepe, Münir (1989). Mehmed Emnî Beyefendi (Paşa)'nın Rusya Sefâreti ve Sefâret-nâmesi. Ankara: TTK Basımevi.

Atıf Bilgileri


BATĞI AKMAN, Özlem. "RUSYA SEFÂRET-NÂMESİ (EMNÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/rusya-sefaret-namesi-emni. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
2 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
3 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
4 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
5 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
6 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
7 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
8 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
9 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
10 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle