Müftü Alî Çelebi'nin Arapça yazdığı Deverân-ı Sûfiyye adlı eserinin Ömer Fuâdî tarafından yapılan şerhi. Eser, kaynaklarda Risâle-i Şevkiyye fî Deverân-ı Sûfiyye ve Şevkiyye fî Hakkı Devrâni’s-Sûfiyye adlarıyla kayıtlıdır (Yazar 2007: 63). Fuâdî'nin devrân ile ilgili kaynak ve amacı farklı başka risâleleri de vardır (Arıoğlu 2019: 158). Eserin yazılışı, sûfîlerle ulemâ arasında zikr esnasında devrin küfür sayılıp sayılamayacağı üzerine tartışmaların yoğun olduğu bir zamana rastlar ve Fuâdî’nin bu konuda yazacağı risâleye de kaynak teşkil eder. Fuâdî, böyle bir eser yazarak hem zikr esnasında devri ma‘kûl ve makbûl karşıladığını hem de konu hakkında yeterli bilgiye sahip olduğunu kanıtlamak ister. Eserlerini tarîkat mensuplarını çeşitli konularda bilgilendirmek için yazan Fuâdî, kendisine yöneltilen bir soruya cevaben yazdığı şerhinde zikir esnâsında semâ ve devrin küfür sayılmayacağını belirten bir eserin daha adını anar. Halvetiyye’nin Şa‘bâniyye ile birlikte Anadolu’daki iki büyük kolundan biri olan Sünbüliyye’nin kurucusu Şeyh Sünbül Sinân’ın konu ile ilgili eserine atıfta bulunur. Bu vesile ile Şeyh Sünbül Sinân’ı saygı dolu sözlerle anıp yüceltir. Sünbül Sinân’ın, Risâletü’t-Taḥḳîḳiyye adlı eserinde devrin kâfir oyununa benzetilip ona raks denilmesine şiddetle karşı çıktığını, yazdığı eserin Sultan I. Selim tarafından da beğenilip takdir edildiğini belirtir (Yücer 2010: 136).

Fuâdî, risâlesine Müftü Ali Çelebi’nin Deverân-ı Sûfiyye hakkında yazdığı risâleyi şerh ettiğini söyleyerek başlar. Eserin başında bütün varlıkları yaratan Allah’ı zikredip son peygamber Hz. Muhammed’i hadisleriyle anar. Akabinde, II. Bâyezîd devri evliyasından Sünbül Sinân’ın Risâletü’t-Taḥḳîḳiyye adlı eserinden söz eder. I. Selîm’in de Sünbül Efendi’nin eserinde zikr esnasında devrin küfr olmadığı şeklindeki görüşünü onayladığını beyan eder. Müftî (Zenbilli) Ali Efendi’nin Deverân-ı Sûfiyye’yi yazma sebebini de yazarının ağzından aktarır. Müftî Alî Çelebi’nin, sûfîlerin zikr esnasındaki devri hakkında Arapça beyan ettiği görüşleri cümle cümle veya kısım kısım Türkçe’ye çevirip açıklar. Açıklamalarını kırmızı mürekkeple yazılmış fâ’ide başlıklı kısımlarda önemli not, fıkra ve kıssa kabilinden bilgilerle destekler.

Arapça mensûr bir esere yazdığı şerhle Fuâdí Arapça’ya olan vukufunu ve şerh konusundaki bilgi ve yetkinliğini ispatlamış olur. 17. yüzyılın ilk çeyreğinde eğitici ve öğretici amaçla yazılan Risâle-i Şevkiyye’nin açıklama ve bilgilendirmelerine tahsis edilen kısımlarda cümleler uzun, ama anlaşılır mahiyettedir. Müftî Ali Efendi’nin Deverân-ı Sûfiyye’sinden aktarılan kısımlar Arapça’dır. Fuâdî, önce açıklayacağı metni Deverân-ı Sûfiyye’den Arapça olarak aktarır, akabinde aktardığı metni Türkçe’ye çevirip açıklar. Gerek duyduğunda Farsça ibare ve ifadelere de yer verir. Bu tertip tarzıyla Risâle-i Şevkiyye fî Deverân-ı Sûfiyye Arapça ve Türkçe, iki dille yazılmış bir görünüm arz eder. Bu görünüme rağmen eserde Türkçe yazılmış kısımlar Arapça kısımlara göre daha çok yer kaplar.

Süleymâniye Kütüphanesi Hacı Mahmud Efendi No. 2287 ve Es‘ad Ef. No. 1734/1'de iki nüshası tespit edilen eser hakkında Duygupınarı Itani tarafından bir yüksek lisans tezi hazırlanmıştır (Itani 2018: 125). 

Fuâdî'nin biyografisi için bk. "Fuâdî, Ömer". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fuadi-omer