Veliyyullâh eş-Şâtibî’nin Kasîde-i Lâmiyye adıyla da bilinen Hırzü’l-Emânî ve Vechu’t-Tehânî adlı manzum eserinin “Vakfı Hamza ve Hişâm ale’l-Hemze” bâbına Molla Gürânî’nin şerh olarak kaleme aldığı risale. Müellif, eserinin Veliyyullâh eş-Şâtibî’nin manzum eserine bir şerh olduğunu eserin mukaddimesinde söylemektedir (Gürânî 1713: vr. 221a). Metin, Şâtıbî’nin Kasîde-i Lâmiyye adlı eserinin 235 ile 254. beyitleri arasındaki yirmi beyti kapsamaktadır. Müellif eserde soru-cevap yöntemini benimsemiş, konuları ele alırken bazen Şâtıbîyye’den ilgili beytin tamamına yer verirken bazen de beyitten bir bölüm aktarmıştır (Koyuncu 2017: 153). Risalede, kıraat ilminin en zor bahislerinden olan vakf ve özellikle hemzeli kelimelerdeki vakf halleri ele alınmıştır. 

Gürânî, besmele, hamdele ve salveleden sonra vakfın Kur’an ilimlerine dair konular içinde karşılaştığı en zor ayetler ile alakalı en gizli konulardan biri olduğunu ifade etmiştir. Daha sonra hemze harfinin sözlük anlamını vererek bu harfin mahrecini ve bazı özelliklerini ele almıştır. Ardından hemzenin zor telaffuz edilen bir harf olması sebebiyle ibdâl, iskân, nakl, hazf gibi hususlar hakkında bilgi vererek, harekesi olan her bir harfin sakin haline göre daha zor olduğunu, ancak hemzede bunun tam aksinin ortaya çıktığını örnekler vererek anlatmıştır (Koyuncu 2017: 155). Eserde beyitler tek tek ele alınarak sonuna kadar şerh edilmiştir. İlk önce bir beyit verilmiş, akabinde müellif kendi açıklamalarını yapmıştır. Yine ilgili beyitler açıklanırken müellifin açıklamalarına dair farklı dil âlimlerinden referanslar getirilmiştir. Gürânî, kitabında kıraat alanında kaleme alınan diğer bazı eserler gibi sadece kelimelerin kıraat vechlerini vermekle yetinmemiş, bu vechlerle ilgili gerekçeleri de delilleriyle birlikte ortaya koymuştur (Dilek 2019:53-54).

Eserin üç nüshasına ulaşılmıştır. Bu nüshalar "Süleymaniye Kütüphanesi, Laleli, nu. 57, vr. 221a-247b", "Süleymaniye Kütüphanesi, Bağdatlı Vehbi, nu. 27/1, vr. 1b-21b", "Süleymaniye Kütüphanesi, Hacı Selim Ağa/Hüdai Efendi, nu. 54, vr. 1a-26b"de kayıtlıdır (Yıldız 1979: 114).

Şarihin biyografisi için bk. “Mollâ Gürânî, Şemseddîn Ahmed’’. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/molla-gurani-semseddin-ahmed