RECEP'İN NİŞANLISI (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN)
hikâye
Avanzâde Mehmet Süleyman (d. 1871-ö. 1922)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Avanzâde Mehmet Süleyman'ın "Küçük Hikâyeler" serisi altında Yuvanaki Penaditis Matbaası'nda basılan kısa hikâyesi. Eserde çocukluktan beri birbirini seven iki kişinin hikâye sonunda kavuşması anlatılır. Recep ve Nadide çocukluktan beri birbirini seven iki gençtir. Nadide'nin babası kızını Şaban isimli başka bir denizci ile nişanlar. Aynı gemide balığa çıkan Şaban ve Recep, Nadide sebebiyle kavgaya tutuşur. Bu sırada çıkan fırtına sebebiyle Şaban denize düşer, Recep'in onu kurtarması neticesinde Şaban sözü bozarak Nadide ile Recep'in birbirlerine kavuşmasına izin verir. Halkın anlaması kaygısıyla eserlerinin büyük çoğunluğunu oldukça sade dille kaleme alan yazarın bu eseri farklılık gösterir. Çok kısıtlı şahıs kadrosu etrafında şekillenen hikâyede -yazarın diğer eserlerine göre- daha sanatsal ifade ve tasvirler üslup açısından dikkat çekicidir. Yazar -diğer eserlerinde de yaptığı gibi- bu hikâyesinde de olayın akışı sırasında kendi varlığını okuyucuya hissettirir, okuyucuyla sohbet havasında anlatıma müdahil olur. Eserde zaman ve mekânın fonksiyonel olarak hikâyenin yapısında yer aldığı söylenemez. Zaman konusunda hiçbir bilgi yer almazken iç mekân olarak Ziynet-i Derya gemisi ile karşılaşılır. Hikâyenin Karadeniz sahilinde geçtiği öğrenilse de olayın geçtiği mekân hakkında herhangi bir ayrıntı göze çarpmaz. Yazarın vermek istediği mesaja yoğunlaşması sebebiyle kurguyu ikinci plana attığı görülür.

Eser,  1316/1899 yılında İstanbul'da Yuvanaki Panayoditis Matbaasında basılmıştır.

Yazarın biyografisi için bkz. "Avanzade Mehmet Süleyman". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mehmet-suleyman-avanzade




Eserden Örnekler


"Takriben bir saatten ibaret bir zaman-ı muvakkit, Karadeniz'in bütün manzarasını değiştirmiş, güneş sararmış, hazin bir renk alan hutut-ı şuaiyesi suları yarıp geçmekte, kıvılcım misali nurlarını etrafa saçmakta, sarı kırmızı bulutlar altında tedricen kaybolup gitmekte idi… Bir yığın sehâib-i muzallime, o bahr-i pür-emvâcın sema-i muhîtisini kâmilen kaplamış, sanki bütün kâinatı bir zulmet-i ebediyeye bürümekte bulunmuş idi… Yine bu zamanda artık gündüzün aydınlığı da büsbütün zâil oluyor. Sath-ı bahr kararıyor. Semaya bir mir'at-i in'ikâs olan deniz, hurşid-i mağrib-ârâdan ahz ü iktibas eylediği eczâ-yı nuraniyeyi artık iade eyliyordu." (Avanzâde 1315: 3).

....

"Ertesi günü sema, bir renk-i laciverdîye büründü. Şems-i şu'le-bâr, eşi'a-i nûranisini kâinata îsâr eylemeye başladı. O mehîb o müthiş dalgalar tamamiyle kaybolmuş, deniz kâmilen sükût-yâb olmuş, semadan iktibas-ı renk ve nur eylemeye başlamıştı." (Avanzâde 1315: 12).

.....

"Bilmem ertesi günü Recep ile Nadide'nin izdivaç etmiş olduklarını ve şimdi mesudâne ve bahtiyarâne ömür-güzâr olduklarını söylemeye lüzum var mı?" (Avanzâde  1315: 14).



Kaynakça


Erdoğan Çeltik, Seher (2017). “Avanzâde Mehmet Süleyman – Kültür ve Edebî Hayatımıza Katkıları”. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Erdoğan Çeltik, Seher (2018). Avanzâde Mehmet Süleyman – Kültür ve Edebî Hayatımıza Katkıları. Mauritius: Lambert Academic Publishing.

Avanzâde Mehmet Süleyman (1316). Recep'in Nişanlısı. İstanbul: Yuvanaki Penaditis Matbaası.



Atıf Bilgileri


ERDOĞAN ÇELTİK, Seher. "RECEP'İN NİŞANLISI (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/recep-in-nisanlisi-avanzade-mehmet-suleyman. [Erişim Tarihi: 03 Aralık 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 ŞEYTANKAYA CİNAYETİ (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
2 İKİ KIZIN SEVDALISI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
3 KANLI İNTİKAM (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
4 JAPONYA - EDEBÎ FIKRA (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
5 TASVİR (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
6 ÂLÎ CENAB BİR KIZ (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
7 ÜÇ GÜZELLER (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
8 DENİZ KIZI FROE ADALARINDA (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
9 TEYZENİN KURNAZLIĞI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
10 MÜKEMMEL HAZİNE-İ LETÂİF (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
11 ŞEYTAN MAĞARALARI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
12 BİNBİR ÇEŞİT (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
13 BAYRAM GECESİ (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
14 LETAİF CÜZDANI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
15 MÜTÂLAA SALONU (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
16 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
18 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
19 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
21 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
22 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
23 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
25 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle