Pend-nâme’de bölümlerin sıralaması ve konular şöyledir: Müellif, eserine tevhidle başlar. Daha sonra “Na’t-ı Güzîn-i Hazret-i Fahr-i Mevcûdât”, “Evvel Tertîb-i Sühan ve İsm-i Kitâb”, “Hazret-i Senâ-hân-ı Pâdişâh-ı İslâm”, “Midhat-ı Düstûr-ı Ferîdûn-vakâr” başlıklarıyla Hz. Peygamber ve Dört Halife’nin övgüsünde bulunur, eserini takdim eder ve adının Pend-nâme olduğunu söyler. Bu bölümlerdeki bazı beyitler Güvahî’den alınmıştır. Müellif daha sonra, dönemin Padişah ve Vezirine kısa iki bölüm ayırır. Bu bölümlerden sonra, eserin esasını teşkil eden ve yine ekseriyeti Güvâhî’deb alınan beyitlerden oluşan öğütler kısmı gelir. Eserin sonunda, Na'îmüddîn kendi beyitleri ile kısa hayat hikâyesini verir; çektiği sıkıntıları anlatır, yanan evinin onarımı için borçlanmasından, borcunu ödemekte sıkıntı çekmesinden bahseder. Eseri bitirmekten duyduğu mutluluğu dile getirir ve bitiriliş tarihini vererek eserini tamamlar. Eserin dili sadedir.

Pend-nâme’nin iki nüshası tespit edilmiştir. Süleymaniye Kütüphanesi İzmir Bölümü 608’de Halil Naîmî (?) adına kayıtlı nüshanın telifi 1178/1764’tür. Aynı kütüphane Ali Nihat Tarlan Koleksiyonu No: 13’te kayıtlı nüshanın telifi ise 1182/1768’dir. Şair, eserini iki farklı tarihte dönemlerin Sadrazamlarına sunmuştur. Na'îmüddîn 1107/1695 tarihinde doğduğuna göre ilk sunuşunda 69, ikincisinde de 73 yaşındadır. Na'îmüddîn beklediği ilgiliyi/yardımları görmemiş olacak ki dört yıl ara ile böyle bir yola baş vurmuştur. Bu iki nüshada, sunuluş tarihleri ve sunulan sadrazamların isimleri dışında belirgin farklar yoktur. Esir (2013) tarafından yayımlanan mukayeseli çalışmada tespit edilen farklar gösterilmiştir. Ayrıca Na'îmüddîn, Güvâhî’den beyitler aldığından hiç söz etmez. Hatta Güvâhî’nin, “Gel iy cânum dil ü cân levhine yaz / Güvâhî sözlerin kim kıldı âgâz” beytini “Gel iy cânum dil ü cân levhine yaz / Na’îmüŋ sözlerin kim kıldı âgâz (Esir 2013: 33)” şeklinde sadece bir ismi değiştirerek -Güvâhî yerine kendi adını koyarak- eserin kendi ürünü olduğunu söylemektedir. Bu durumda eserin pek çok beytinin intihal/aşırma olduğunu söylemek gerekir.

Şairin biyografisi için bk. “Na’îmüddîn, Tameşvarlı Elhâc İbrâhîm”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/naimuddin-tamesvarli-elhac-ibrahim