- Yazar Biyografisi (TEİS)
Nazmî, Edirneli - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Tuba Onat Çakıroğlu
- Eser Yazılış Tarihi:968/1560
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Pendname
- Yayın Tarihi:30/09/2022
PEND-NÂME-İ ATTÂR TERCÜMESİ (NAZMÎ)
Ferîdüddîn Attar'ın Pend-nâme'sinin Manzum ÇevirisiNazmî, Edirneli (d. ?/? - ö. 993/1585/86?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Edirneli Nazmî tarafından Ferîdüddîn Attâr (ö. 1221)'ın Pend-nâme isimli eserine yapılan manzum tercüme. Mesnevi nazım şekliyle ve aruzun "fâilâtün fâilâtün fâilün" kalıbıyla yazılan bu tercüme 3000 beyittir. Eseri ilk defa ilim âlemine tanıtan Hasibe Mazıoğlu, eserin tek nüshasının Dil ve Tarih Coğrafya Kütüphanesi’nde olduğunu ifade etmiştir. Bu nüsha 968/1560 tarihinde ta'lik kırması ile yazılmış olup 98 varaktır (Mazıoğlu 2014:485). Pend-nâme Tercümesi Kanunî Sultan Süleyman (ö. 1566) devrinde 967/1559’da Halep’te tamamlanmıştır.
Attar'ın Pend-nâme'sinin 900 beyit civarında olduğu hatırlanırsa Nazmî'nin tercümesinin birebir çeviri olmadığı anlaşılır. Kaynak metne bağlı kalınmakla birlikte eserin orijinal beyitler ihtiva ettiği görülür. Eser Pend-nâme’nin çevirisi ile başlar, Tevhid, na’t ve dört halifeye övgü bölümleri çeviride daha fazla sayıda beyitle kaleme alınmıştır. Pend-nâme’deki beyitlerin tercümesinden sonra bazı beyitlerin daha iyi anlaşılması için şair bir ya da birkaç beyitle anlamı genişletmiştir. Sebeb-i Nazm-ı Kitab kısmının sonunda, kendi nazmının incilerinden tercümeye kattığını söylemesi eserin çeviriden ibaret olmadığını gösterir. Farsça bilmeyen halktan kimselerin, Pend-nâme’nin çevirisini okuyarak dünya hayatının yanı sıra ahiret hayatı hakkında da bilgi sahibi olmasını arzu eden Nazmî, bu vesileyle adının hayırla anılmasını istemiştir. Der Özr-i Günah ve Hâtime bölümlerinde samimi ve sade bir dille eser kaleme alınmıştır.
Eser, Kudret Altun tarafından yayınlanmıştır (2004).
Şairin biyografisi için bk. “Nazmî, Edirneli”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nazmi-edirneli
Eserden Örnekler
Hamd-i bî-had aña kim Vâhiddür ol
Her zaman mevcûddur Vâciddür ol
Eyledi îmânı ihsân Âdem’e
Âdem ile virdi revnak âleme
Kudretiyle Âdem’e ol virdi rûh
Andan oldı bî-keran feth-i fütûh
Virdi evvel Nûh’a Tûfan’dan necât
Kıldı çok dem muktedâ-yı kâyinât
Bâda emr itdi pes ol emr ile bâd
Eyledi yek-ser helâk-i kavm-i Âd
Hem Halîl’e lûtfın izhâr eyledi
Aña ânî nârı gül-zâr eyledi
Dahı bu Nazmî güneh-kâr u esîm
K’eylemişdür zenb ü isyânı delîm (Mazıoğlu 2014: 486)
Kaynakça
Altun, Kudret (2004). Edirneli Nazmî Pend-Nâme-i Nazmî. Kayseri: Laçin Yay.
Mazıoğlu, Hasibe (2014). “Edirneli Nazmî’nin Pend-i Attâr Çevirisi”. Eski Türk Edebiyatı Makaleleri. Ankara: TDK Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (NAZMÎ) | Nazmî, Edirneli | Doç. Dr. Güler Doğan Averbek |
Görüntüle | ||
2 | MÜNŞEÂT MECMÛASI (NAZMÎ) | Nazmî, Edirneli | Doç. Dr. Hasan Gültekin |
Görüntüle | ||
3 | TEVÂRÎH-İ ANTÂKİYE (NAZMÎ) | Nazmî, Edirneli | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
4 | MECMA’U’N-NEZÂ’İR (EDİRNELİ NAZMÎ) (Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, III. Ahmet Bölümü, 2644; Nuruosmaniye Kütüphanesi, 4222; Nuruosmaniye Kütüphanesi, 4915; Handschriftenabteilung der Österreichischen Nationalbibliothek, Wien H.0.142) | Nazmî, Edirneli | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
5 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
6 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
7 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
8 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
9 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
10 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
11 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
13 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
14 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |