PEND-NÂME-İ ATTÂR TERCÜMESİ (NAZMÎ)
Ferîdüddîn Attar'ın Pend-nâme'sinin Manzum Çevirisi
Nazmî, Edirneli (d. ?/? - ö. 993/1585/86?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Edirneli Nazmî tarafından  Ferîdüddîn Attâr (ö. 1221)'ın Pend-nâme isimli eserine yapılan manzum tercüme. Mesnevi nazım şekliyle ve aruzun "fâilâtün fâilâtün fâilün" kalıbıyla yazılan bu tercüme 3000 beyittir. Eseri ilk defa ilim âlemine tanıtan Hasibe Mazıoğlu, eserin tek nüshasının Dil ve Tarih Coğrafya Kütüphanesi’nde olduğunu ifade etmiştir. Bu nüsha 968/1560 tarihinde ta'lik kırması ile yazılmış olup 98 varaktır (Mazıoğlu 2014:485). Pend-nâme Tercümesi Kanunî Sultan Süleyman (ö. 1566) devrinde 967/1559’da Halep’te tamamlanmıştır.

Attar'ın Pend-nâme'sinin 900 beyit civarında olduğu hatırlanırsa Nazmî'nin tercümesinin birebir çeviri olmadığı anlaşılır. Kaynak metne bağlı kalınmakla birlikte eserin orijinal beyitler ihtiva ettiği görülür. Eser Pend-nâme’nin çevirisi ile başlar, Tevhid, na’t ve dört halifeye övgü bölümleri çeviride daha fazla sayıda beyitle kaleme alınmıştır. Pend-nâme’deki beyitlerin tercümesinden sonra bazı beyitlerin daha iyi anlaşılması için şair bir ya da birkaç beyitle anlamı genişletmiştir. Sebeb-i Nazm-ı Kitab kısmının sonunda, kendi nazmının incilerinden tercümeye kattığını söylemesi eserin çeviriden ibaret olmadığını gösterir. Farsça bilmeyen halktan kimselerin, Pend-nâme’nin çevirisini okuyarak dünya hayatının yanı sıra ahiret hayatı hakkında da bilgi sahibi olmasını arzu eden Nazmî, bu vesileyle adının hayırla anılmasını istemiştir. Der Özr-i Günah ve Hâtime bölümlerinde samimi ve sade bir dille eser kaleme alınmıştır.

Eser, Kudret Altun tarafından yayınlanmıştır (2004). 

Şairin biyografisi için bk. “Nazmî, Edirneli”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nazmi-edirneli 

Eserden Örnekler


Hamd-i bî-had aña kim Vâhiddür ol
Her zaman mevcûddur Vâciddür ol

Eyledi îmânı ihsân Âdem’e
 Âdem ile virdi revnak âleme

Kudretiyle Âdem’e ol virdi rûh
Andan oldı bî-keran feth-i fütûh

Virdi evvel Nûh’a Tûfan’dan necât
 Kıldı çok dem muktedâ-yı kâyinât

Bâda emr itdi pes ol emr ile bâd
 Eyledi yek-ser helâk-i kavm-i Âd

 Hem Halîl’e lûtfın izhâr eyledi
 Aña ânî nârı gül-zâr eyledi

 Dahı bu Nazmî güneh-kâr u esîm
 K’eylemişdür zenb ü isyânı delîm (Mazıoğlu 2014: 486)

Kaynakça


Altun, Kudret (2004). Edirneli Nazmî Pend-Nâme-i Nazmî. Kayseri: Laçin Yay.

Mazıoğlu, Hasibe (2014). “Edirneli Nazmî’nin Pend-i Attâr Çevirisi”. Eski Türk Edebiyatı Makaleleri. Ankara: TDK Yay.

Atıf Bilgileri


Onat Çakıroğlu, Tuba. "PEND-NÂME-İ ATTÂR TERCÜMESİ (NAZMÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/pend-name-i-attar-tercumesi-nazmi. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (NAZMÎ) Nazmî, Edirneli Doç. Dr. Güler Doğan Averbek
Görüntüle
2 MÜNŞEÂT MECMÛASI (NAZMÎ) Nazmî, Edirneli Doç. Dr. Hasan Gültekin
Görüntüle
3 TEVÂRÎH-İ ANTÂKİYE (NAZMÎ) Nazmî, Edirneli Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
4 MECMA’U’N-NEZÂ’İR (EDİRNELİ NAZMÎ) (Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, III. Ahmet Bölümü, 2644; Nuruosmaniye Kütüphanesi, 4222; Nuruosmaniye Kütüphanesi, 4915; Handschriftenabteilung der Österreichischen Nationalbibliothek, Wien H.0.142) Nazmî, Edirneli Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
5 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
6 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
7 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
8 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
9 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
10 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
11 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
12 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
13 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
14 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle