NÜZHETÜ'L-MÜNŞEAT (MEHMED RİF'AT)
dil bilgisi
Mehmed Rif'at (d. ? - ö. ?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Öğrencilerin istifadesi için hazırlanmış münşeat türünde bir eser. Söz konusu eser, Mehmed Rif'at'ın daha önce 1279/1862-63 yılında neşredilen Zübdetü'l-Münşeat adlı eserinin bazı muhteva değişiklikleri ile neşredilmiş şeklidir.

Baş tarafta padişaha, saray efradına ve sadarete hitaben yazılacak arz-ı hâl örneklerinin verildiği kısımlardan sonra eser şu bölümlerden oluşmaktadır:

Taşra Mekâtibi Rüşdiyye Muallimlerinin Meclis-i Maarife Takdim Edeceği Şeyler, Posta Müdürlerine Dair, Ticarete Dair Olan Şeyler, Umûr-ı Mülkiyyeye Dair Mazbatalar ve İnhâlar ve İstidâlar, Elkâb-ı Umumiyye, Tebrîk ve Tehniyet, Tavsiyeye Dair, Tavsiye ve Sâireye Dair Cevâb, Ma'rûzât ve Muharrerâtın Envâı, Tezkerelerin Envâı, Senedler ve İlm ü Haberler, İlm ü Haberlerin Envâı, Mektûbların Üzeri, Ta'bîrât, Terâkîb-i Arabiyye.

Kimi kaynaklarda Manastırlı Mehmed Rif'at adına kayıtlı olan bu eserin (Uzun 2006: 20) ona değil; başka bir Mehmed Rif'at'a ait olduğu belirtilmelidir.

1286/1869-70 yılında neşredilen bu eserin sonunda yer alan tarih manzumesinde, eserin Hâce Rif'at Efendi'ye ait olduğu, yazarın daha önce de "Zübde" adında neşredilmiş eserini bu sefer "Nüzhetü'l-Münşeat" adıyla neşrettiği kaydedilmiştir.

Daha önce 1279/1862-63 tarihinde neşredilen Zübdetü'l-Münşeat'ın sonunda da "İşbu Zübdetü'l-Münşeat ismiyle be-nâm olan mecmua-i cedîde 1279 senesi Receb-i Şerif'inin evâilinde Hattat Mehmed Rif'at bende-i kem-bidâalarının eser-i kilk-i âcizânesiyle tab ü temsîl olunmuştur." (Mehmed Rif'at 1279: 104) bilgisi kayıtlıdır. Nüzhetü'l-Münşeat'ın baş tarafında 1 numaralı sayfadan önceki numarasız sayfada da "Satılan Mahaller: Sahaflar çarşısında hakkaâklar sokağında Münşeat'ın müellifi olan Hattat Rif'at Efendi'nin dükkânı" (Mehmed Rif'at 1286) ibaresi yer almaktadır.

Manastırlı Mehmed Rif'at, 1267/1850-51 doğumlu olduğuna göre (Bozdoğan 2001: 14), Zübdetü'l-Münşeat'ın neşredildiği 1279/1862-63  yılında 12-13 yaşlarındadır. Hâlbuki 1279/1850-51 yılında neşredilen Zübde'nin yazarı "hattat"tır. Ayrıca Nüzhetü'l-Münşeat'ın neşredildiği 1286/1869-70 yılında Manastırlı Mehmed Rif'at henüz Mekteb-i Harbiyede öğrencidir (Bozdoğan 2001: 14-15).  Hâlbuki 1286/1869-70 tarihli kitabın üzerinde Mehmed Rif'at'ın "Hâce" olduğu kaydedilmiştir (Mehmed Rif'at 1286: 172). Bütün bu veriler, Zübdetü'l-Münşeat ve Nüzhetü'l-Münşeat adlı eserlerin üzerindeki Mehmed Rif'at adının Manastırlı Mehmed Rif'at'a ait olmadığını; Hakkâklar Çarşısında dükkânı bulunan Hâce / Hattat Mehmed Rif'at Efendi'ye ait olduğunu göstermektedir.

Eserden Örnekler


Hâce Rif'at Efendi dânâ

Etdi bu münşeâtı hoş-etmâm


Bundan evvelki Zübde nâmında

Eser-i münşiyânesiyle be-nâm


Tab' ü neşr itdirince kim ânı

Müstefîd olmuş idi cümle enâm


İşbu def'a dahi bu inşâsın

Tab' ile kıldı herkese ikrâm


Çünkü târih-i tab'ıdır ânın

Nüzhetü'l-Münşeât ola ona nâm" (Mehmed Rif'at 1286: 172).

Kaynakça


Bozdoğan, Ahmet (2001). Manastırlı Mehmed Rıfat ve Eserleri Üzerine Bir İnceleme. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.

Mehmed Rif'at (1279). Zübdetü'l-Münşeat.

Mehmed Rif'at (1286). Nüzhetü'l-Münşeat.

Uzun, Mustafa (2006). "Münşeat". İslâm Ansiklopedisi 32. Cilt. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.18-20.

Atıf Bilgileri


Bozdoğan, Ahmet. "NÜZHETÜ'L-MÜNŞEAT (MEHMED RİF'AT)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/nuzhetu-l-munseat-mehmed-rif-at. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
2 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
3 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
4 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
5 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
6 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
7 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
8 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
9 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
10 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle