- Yazar Biyografisi (TEİS)
Mehmed Rif'at - Madde Yazarı: Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
- Eser Yazılış Tarihi:1286/1869-70
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Münşeat
- Yayın Tarihi:03/11/2022
NÜZHETÜ'L-MÜNŞEAT (MEHMED RİF'AT)
dil bilgisiMehmed Rif'at (d. ? - ö. ?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Öğrencilerin istifadesi için hazırlanmış münşeat türünde bir eser. Söz konusu eser, Mehmed Rif'at'ın daha önce 1279/1862-63 yılında neşredilen Zübdetü'l-Münşeat adlı eserinin bazı muhteva değişiklikleri ile neşredilmiş şeklidir.
Baş tarafta padişaha, saray efradına ve sadarete hitaben yazılacak arz-ı hâl örneklerinin verildiği kısımlardan sonra eser şu bölümlerden oluşmaktadır:
Taşra Mekâtibi Rüşdiyye Muallimlerinin Meclis-i Maarife Takdim Edeceği Şeyler, Posta Müdürlerine Dair, Ticarete Dair Olan Şeyler, Umûr-ı Mülkiyyeye Dair Mazbatalar ve İnhâlar ve İstidâlar, Elkâb-ı Umumiyye, Tebrîk ve Tehniyet, Tavsiyeye Dair, Tavsiye ve Sâireye Dair Cevâb, Ma'rûzât ve Muharrerâtın Envâı, Tezkerelerin Envâı, Senedler ve İlm ü Haberler, İlm ü Haberlerin Envâı, Mektûbların Üzeri, Ta'bîrât, Terâkîb-i Arabiyye.
Kimi kaynaklarda Manastırlı Mehmed Rif'at adına kayıtlı olan bu eserin (Uzun 2006: 20) ona değil; başka bir Mehmed Rif'at'a ait olduğu belirtilmelidir.
1286/1869-70 yılında neşredilen bu eserin sonunda yer alan tarih manzumesinde, eserin Hâce Rif'at Efendi'ye ait olduğu, yazarın daha önce de "Zübde" adında neşredilmiş eserini bu sefer "Nüzhetü'l-Münşeat" adıyla neşrettiği kaydedilmiştir.
Daha önce 1279/1862-63 tarihinde neşredilen Zübdetü'l-Münşeat'ın sonunda da "İşbu Zübdetü'l-Münşeat ismiyle be-nâm olan mecmua-i cedîde 1279 senesi Receb-i Şerif'inin evâilinde Hattat Mehmed Rif'at bende-i kem-bidâalarının eser-i kilk-i âcizânesiyle tab ü temsîl olunmuştur." (Mehmed Rif'at 1279: 104) bilgisi kayıtlıdır. Nüzhetü'l-Münşeat'ın baş tarafında 1 numaralı sayfadan önceki numarasız sayfada da "Satılan Mahaller: Sahaflar çarşısında hakkaâklar sokağında Münşeat'ın müellifi olan Hattat Rif'at Efendi'nin dükkânı" (Mehmed Rif'at 1286) ibaresi yer almaktadır.
Manastırlı Mehmed Rif'at, 1267/1850-51 doğumlu olduğuna göre (Bozdoğan 2001: 14), Zübdetü'l-Münşeat'ın neşredildiği 1279/1862-63 yılında 12-13 yaşlarındadır. Hâlbuki 1279/1850-51 yılında neşredilen Zübde'nin yazarı "hattat"tır. Ayrıca Nüzhetü'l-Münşeat'ın neşredildiği 1286/1869-70 yılında Manastırlı Mehmed Rif'at henüz Mekteb-i Harbiyede öğrencidir (Bozdoğan 2001: 14-15). Hâlbuki 1286/1869-70 tarihli kitabın üzerinde Mehmed Rif'at'ın "Hâce" olduğu kaydedilmiştir (Mehmed Rif'at 1286: 172). Bütün bu veriler, Zübdetü'l-Münşeat ve Nüzhetü'l-Münşeat adlı eserlerin üzerindeki Mehmed Rif'at adının Manastırlı Mehmed Rif'at'a ait olmadığını; Hakkâklar Çarşısında dükkânı bulunan Hâce / Hattat Mehmed Rif'at Efendi'ye ait olduğunu göstermektedir.
Eserden Örnekler
Hâce Rif'at Efendi dânâ
Etdi bu münşeâtı hoş-etmâm
Bundan evvelki Zübde nâmında
Eser-i münşiyânesiyle be-nâm
Tab' ü neşr itdirince kim ânı
Müstefîd olmuş idi cümle enâm
İşbu def'a dahi bu inşâsın
Tab' ile kıldı herkese ikrâm
Çünkü târih-i tab'ıdır ânın
Nüzhetü'l-Münşeât ola ona nâm" (Mehmed Rif'at 1286: 172).
Kaynakça
Bozdoğan, Ahmet (2001). Manastırlı Mehmed Rıfat ve Eserleri Üzerine Bir İnceleme. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Mehmed Rif'at (1279). Zübdetü'l-Münşeat.
Mehmed Rif'at (1286). Nüzhetü'l-Münşeat.
Uzun, Mustafa (2006). "Münşeat". İslâm Ansiklopedisi 32. Cilt. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.18-20.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
2 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
3 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
4 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
5 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
6 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
7 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
8 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
9 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
10 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |