Alî Şîr Nevâyî’nin yirmi ile otuz beş yaşları arasında yazdığı şiirlerinden oluşan ikinci divanıdır.  "Gençlik çağının nadirleri" anlamına gelen Nevâdirü’ş-Şebâb'ın oluşturulma tarihi tam olarak bilinmemektedir. Agâh Sırrı Levend (1965: 61), şairin dört divanının ortak adı olan Hazâyinü'l-Ma'âni'nin dibacesinin 905/1499 yılında yazılmış olabileceği düşüncesindedir. Bu durumda şiirler dört ayrı divan olarak 904/1498-99 yılında düzenlenmiş olmalıdır. 

Nevâyî, şiirlerini nasıl bir araya getirip divanlar oluşturduğunu ilk divanı olan Garâibu's-Sıgar'ın başında yer alan "Hutbe-i Devâvîn"de, Münşe'ât adlı eserinde ve başka bazı eserlerinde anlatır. Ayrıca divanlarını hayatın dönemlerine göre ayırma sebebini ve hepsine birden verdiği adın hikmetini de Münşe'ât'ında açıklar. Muhâkemetü’l-Lügateyn'inde Nevâdirü’ş-Şebâb hakkındaki değerlendirmesi şöyledir: “Yine gençlik döneminde beyanım kaleminden gösteriş meclisine ve süsleyiş bostanına girmiş olan Nevâdirü’ş-Şebâb divanıyla bu nadirlerin temaşasından gençlerin dünyasında kargaşa çıkarmış, ülke gençlerinin gönlünden rahatlarını almışımdır.” (Özönder Barutçu 1996: 23, 180).

Eserde 651 gazel, 2 müstezat, 3 muhammes, 1 müseddes, 1 terci-bend, 1 terkib-bend, 50 kıt'a, 51 muamma olmak üzere toplam 5417 beyit bulunmaktadır (Karaörs 2006: XVIII-XIX). Divanda hiç kaside bulunmaması dikkat çekici bir durum olarak değerlendirilebilir.

Nevâdirü’ş-Şebâb'da yer alan şiirler, Nevâyî’nin hayatının mücadelelerle geçen sıkıntılı yıllarına aittir. Divanda şairin ova ve bozkırlarda yaşadığı olaylardan aldığı ilhamla kaleme aldığı at sevgisini konu edinen, çevgan ve cirit gibi Türklerin geleneğinde önemli yeri olan oyunların işlendiği şiirler olduğu gibi, gençlik çağının gariplikleri ve tuhaflıklarıyla yazılmış manzumeler de bulunmaktadır. Ayrıca gençlik çağlarında yazıldığı belirtilen bu şiirler içerisinde görüp geçirmiş bir insana ait olduğunu düşündürecek öğüt verici şiirler de yer almaktadır. Bazı şiirlerinde şairin devlet görevleri sırasında başından geçen tarihî olaylarla ilgili bilgiler yer almaktadır. Bugün için bunlar belge niteliğindedir. 

Nevâyî'nin, dolayısıyla Nevâdirü’ş-Şebâb'ın dili, doğal olarak Uygur ve Karahanlı çizgisinin devamı olan ve "Müşterek Türkistan Türkçesi" olarak adlandırılan Doğu Türkçesidir. Ancak şair şiirlerinde sık sık Oğuz Türkçesine ait sözcükleri de kullanmaktadır. Türkçenin kullanımı konusunda hassas olduğu bilinen Nevâyî, bu eserinde hiçbir alıntı sözcüğe yer vermediği şiirler de kaleme almıştır.

Âşık Çelebi Tezkiresi'ndeki kayda göre Nevâyî, II. Bâyezid’e bazı gazellerini göndermiş ve bu gazellere karşılık verilmesini istemiştir. Nevâdirü’ş-Şebâb'da bu ilişkiye dair bir dörtlük yer alır (Karaörs 2006: 676). Âşık Çelebi Tezkiresi'nde verilen bilgiyi ve tarihi belge niteliğindeki bu dörtlüğü, iki Türk ülkesi arasındaki ilişkinin, bir başka deyişle Osmanlı ile Türkistan ilişkisinin edebiyata yansıması olarak değerlendirmek mümkündür.

Nevâdirü’ş-Şebâb'ın yurtiçi ve yurtdışı kütüphanelerde birçok nüshasının olduğu bilinmektedir. Metin Karaörs, eser üzerine yaptığı çalışmada divanın on biri yazma olmak üzere on iki nüshası hakkında kısa bilgi vermiş ve biri matbu olan bu on iki nüshadan sekizinin Türkiye kütüphanelerinde olduğunu belirtmiştir (2006: XIV-XVIII). 

Türkiye'de eser üzerinde yapılan ilk ciddi çalışma Agâh Sırrı Levend'e aittir. Levend'in dört cilt olan Ali Şir Nevâî adlı kitabında şairin diğer divanlarının yanı sıra Nevâdirü’ş-Şebâb'la ilgili genel bilgiler de bulunmaktadır (1965: 48-74). Ayrıca eserin ikinci cildinde Nevâdirü’ş-Şebâb'dan alınan örnek metinlere de yer verilmiştir (1966: 77-114). Metin Karaörs'ün bu divan üzerine yaptığı doktora tezi (1985), daha sonra kitap olarak yayımlanmıştır (2006).

Şairin biyografisi için bk. “Alî Şîr Nevâyî/Nevâî, Fânî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ali-sir-nevai