- Yazar Biyografisi (TEİS)
Faik Reşad - Madde Yazarı: Prof. Dr. Süheyla Yüksel
- Eser Yazılış Tarihi:1315/1899
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Roman
- Yayın Tarihi:02/07/2021
NETÎCE-İ SEFÂLET (FAİK REŞAD)
telif romanFaik Reşad (d. 1287/1851 – ö. 1330/1914)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Faik Reşad'ın telif romanı. Netice-i Sefâlet, can çekişen bir kadın ve başucundaki çocukların tasviriyle başlar. Kadın ölür ve dikkatler çocukların babası Akif Efendi’ye çekilir. Akif, bir süre sonra çocukları bırakarak odadan çıkar. Bu davranış romandaki dramatik olaylar ve sonuç için bir işarettir. Çünkü eser Akif’in bencil, zayıf kişiliği ve içki müptelalığı etrafında kurulmuş; mesajlar onun davranışları üzerinden verilmiştir. Akif Efendi, çocukları Şakir, Şükrü, Kamer, komşu kadın Pembe ve farklı konumlarda anlatılan Hüsnü, romanda adı geçen isimlerdir. Küçük kardeş Şükrü’nün açlık ve sefaletten hastalanıp öldüğü, son sözlerinde babasını suçladığı Şakir tarafından aktarılır. Eserin sonu bir kahvehanedeki diyaloglarla şekillenir. Kahvehanede, Şakir’in zengin bir kadını öldürenler arasında olduğu, sarhoşken bu cinayeti çevresindekilere açıkladığı için, suç ortağı olan Tatar Emin’i de öldürerek kaçtığı fakat yakalandığı, kız kardeşinin de o gece öldüğü konuşulmaktadır. “Hȃtime” bölümündeki gazete haberinde ise, Akif Efendi’nin içkiye olan düşkünlüğü sebebiyle “Hezeyân-ı mürteiş” (Sarhoşluktan ileri gelen titremeli sayıklama hastalığı) denilen hastalığa yakalandığı ve intihar ettiği yazılıdır. Olaylar şimdiki zamanda yaşanır. Geriye dönüşlerde Akif Efendi’nin ailesinden de söz edilir, mirasyedi olduğu vurgulanır. Mirasyedi tipi, Netice-i Sefâlet’ten önce de romanlarda işlenmiştir fakat Akif Efendi pespaye hayatıyla diğerlerinden ayrılmaktadır. Genellikle müşahit bakış açısı ve anlatıcı tercih edilmiş, Akif Efendi’nin geçmişi hȃkim bakış açısı ve yazar anlatıcıyla; annelerinin ölümünün ardından erkek çocukların evden uzaklaştırılmaları, iki kardeşin karşılaşmaları kahraman anlatıcıyla okuyucuya sunulmuştur. Vaka İstanbul’da geçer. Seçilen semt Tophane’de Boğazkesen mahallesidir. Eserde diyaloglar az ve acemicedir. Aynı zamanda kötü bir baba olan Akif Efendi anlatılırken eleştirel bir üslup kullanılmış olmakla birlikte zaman zaman ona acınmıştır. Konusunun Fransızcadan alındığı belirtilen esere yerli ögeler çok iyi yerleştirilmiştir. Akif’in içki müptelalığı eserin ana temasıdır. Faik Reşad “Fazilet ve Rezilet”, “İbtilâ-yı Mey” başlıklı yazılarında da bu konuya değinmiştir.
Eser, önce Resimli Gazete’de (1312/1896) tefrika edilmiştir. Sonra 1315/1899'da İstanbul Asır Matbaası'nda basılmıştır.
Yazarın biyografisi için bk. "Faik Reşad". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/faik-resad.
Eserden Örnekler
İhtimal ki vaktiyle kederli bir zamanında bir muhibb-i sâdık kendisine teselliyet-âmiz sözler söylemiş, gam ve kasvetini def için nişane-i meveddet göstermiştir. Lakin belâ-yı işrete giriftâr olalı akrabası, dostları, âşinaları birer birer kendisinden el çekmiş, yalnız sadık zevcesi, suret-i vefatını tasvir eylediğimiz bu zavallı kadın namus kaydı, çocukların hatırı için her türlü hâline tahammül etmekte bulunmuş idi
Faik Reşad (1315/1899). Netice-i Sefâlet. İstanbul: Asır Matbaası s. 6-7.
Kaynakça
Ahmet Reşad (1304/1886-1887). Güldeste (Mecmua-i Asar-ı Reşad). İstanbul: Karabet ve Kasbar Matbaası.
Faik R. (1312/ 1896). “Samih Beyefendi’ye”. Resimli Gazete (8): 86.
Faik (1310/1894). “Fazilet ve Rezilet”. Hazine-i Fünûn (4): 28-30.
Mürüvvet 11 Haziran 1888/30 Mayıs 1304, nr. 113, s.3 .
Yüksel, Süheyla (1997). “Faik Reşat’ın Tahkiyeli Eserleri”. Türklük Bilimi Araştırmaları (5): 371-390.
Yüksel, Süheyla (2017). Edebiyat Tarihçisi ve Eğitimci Bir Osmanlı Aydını Faik Reşat. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | GÜLDESTE: MECMÛA-İ ÂSÂR-I REŞÂD (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
2 | HİKÂYE-İ ARİSTONOUS (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
3 | ÜMİT YAHUT BİR KATİLİN AKİBETİ (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
4 | GENCİNE-İ LETÂİF (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
5 | ESLÂF (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
6 | TERÂCİM-İ AHVÂL (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
7 | YENİ LETÂİF-İ İNŞA YAHUD MUHARRERÂT-I NADİRE (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
8 | MUHARRERÂT-I NÂDİRE YAHUD HAZİNE-İ MÜNTEHABÂT (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
9 | CAMİÜ'L-iBER, KISM-I EVVEL: HİKEMİYYÂT-I MENSURE (FAİK REŞAD) | Faik Reşad (26 Eylül 1851/13 Haziran 1914 ) | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
10 | AMELÎ VE NAZARÎ TA‘LÎM-İ KİTÂBET YÂHUD MÜKEMMEL İNŞÂ (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Dr. Öğr. Üyesi Samet ÇAKMAKER |
Görüntüle | ||
11 | SERGÜZEŞT-İ HULÛSÎ (FAİK REŞAD) | Faik Reşad | Öğr. Gör. Sefa Toprak |
Görüntüle | ||
12 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
13 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
14 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
15 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
16 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
17 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
19 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
20 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
21 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |