NETÎCE-İ SEFÂLET (FAİK REŞAD)
telif roman
Faik Reşad (d. 1287/1851 – ö. 1330/1914)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Faik Reşad'ın telif romanı. Netice-i Sefâlet, can çekişen bir kadın ve başucundaki çocukların tasviriyle başlar. Kadın ölür ve dikkatler çocukların babası Akif Efendi’ye çekilir. Akif, bir süre sonra çocukları bırakarak odadan çıkar. Bu davranış romandaki dramatik olaylar ve sonuç için bir işarettir. Çünkü eser Akif’in bencil, zayıf kişiliği ve içki müptelalığı etrafında kurulmuş; mesajlar onun davranışları üzerinden verilmiştir. Akif Efendi, çocukları Şakir, Şükrü, Kamer, komşu kadın Pembe ve farklı konumlarda anlatılan Hüsnü, romanda adı geçen isimlerdir. Küçük kardeş Şükrü’nün açlık ve sefaletten hastalanıp öldüğü, son sözlerinde babasını suçladığı Şakir tarafından aktarılır. Eserin sonu bir kahvehanedeki diyaloglarla şekillenir. Kahvehanede, Şakir’in zengin bir kadını öldürenler arasında olduğu, sarhoşken bu cinayeti çevresindekilere açıkladığı için, suç ortağı olan Tatar Emin’i de öldürerek kaçtığı fakat yakalandığı, kız kardeşinin de o gece öldüğü konuşulmaktadır. “Hȃtime” bölümündeki gazete haberinde ise, Akif Efendi’nin içkiye olan düşkünlüğü sebebiyle “Hezeyân-ı mürteiş” (Sarhoşluktan ileri gelen titremeli sayıklama hastalığı) denilen hastalığa yakalandığı ve intihar ettiği yazılıdır. Olaylar şimdiki zamanda yaşanır. Geriye dönüşlerde Akif Efendi’nin ailesinden de söz edilir, mirasyedi olduğu vurgulanır. Mirasyedi tipi, Netice-i Sefâlet’ten önce de romanlarda işlenmiştir fakat Akif Efendi pespaye hayatıyla diğerlerinden ayrılmaktadır. Genellikle müşahit bakış açısı ve anlatıcı tercih edilmiş, Akif Efendi’nin geçmişi hȃkim bakış açısı ve yazar anlatıcıyla; annelerinin ölümünün ardından erkek çocukların evden uzaklaştırılmaları, iki kardeşin karşılaşmaları kahraman anlatıcıyla okuyucuya sunulmuştur. Vaka İstanbul’da geçer. Seçilen semt Tophane’de Boğazkesen mahallesidir. Eserde diyaloglar az ve acemicedir. Aynı zamanda kötü bir baba olan Akif Efendi anlatılırken eleştirel bir üslup kullanılmış olmakla birlikte zaman zaman ona acınmıştır. Konusunun Fransızcadan alındığı belirtilen esere yerli ögeler çok iyi yerleştirilmiştir. Akif’in içki müptelalığı eserin ana temasıdır. Faik Reşad “Fazilet ve Rezilet”, “İbtilâ-yı Mey” başlıklı yazılarında da bu konuya değinmiştir. 

Eser, önce Resimli Gazete’de (1312/1896) tefrika edilmiştir. Sonra 1315/1899'da İstanbul Asır Matbaası'nda basılmıştır. 

Yazarın biyografisi için bk. "Faik Reşad". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/faik-resad.

Eserden Örnekler


İhtimal ki vaktiyle kederli bir zamanında bir muhibb-i sâdık kendisine teselliyet-âmiz sözler söylemiş, gam ve kasvetini def için nişane-i meveddet göstermiştir. Lakin belâ-yı işrete giriftâr olalı akrabası, dostları, âşinaları birer birer kendisinden el çekmiş, yalnız sadık zevcesi, suret-i vefatını tasvir eylediğimiz bu zavallı kadın namus kaydı, çocukların hatırı için her türlü hâline tahammül etmekte bulunmuş idi

Faik Reşad (1315/1899). Netice-i Sefâlet. İstanbul: Asır Matbaası s. 6-7.

Kaynakça


Ahmet Reşad (1304/1886-1887). Güldeste (Mecmua-i Asar-ı Reşad). İstanbul: Karabet ve Kasbar Matbaası.

Faik R. (1312/ 1896). “Samih Beyefendi’ye”. Resimli Gazete (8): 86.

Faik (1310/1894). “Fazilet ve Rezilet”. Hazine-i Fünûn (4): 28-30.

Mürüvvet 11 Haziran 1888/30 Mayıs 1304, nr. 113, s.3 .

Yüksel, Süheyla (1997). “Faik Reşat’ın Tahkiyeli Eserleri”. Türklük Bilimi Araştırmaları (5): 371-390.

Yüksel, Süheyla (2017). Edebiyat Tarihçisi ve Eğitimci Bir Osmanlı Aydını Faik Reşat. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay.


Atıf Bilgileri


Yüksel, Süheyla. "NETÎCE-İ SEFÂLET (FAİK REŞAD)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/netice-i-sefalet-faik-resad. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 GÜLDESTE: MECMÛA-İ ÂSÂR-I REŞÂD (FAİK REŞAD) Faik Reşad Prof. Dr. Süheyla Yüksel
Görüntüle
2 HİKÂYE-İ ARİSTONOUS (FAİK REŞAD) Faik Reşad Prof. Dr. Süheyla Yüksel
Görüntüle
3 ÜMİT YAHUT BİR KATİLİN AKİBETİ (FAİK REŞAD) Faik Reşad Prof. Dr. Süheyla Yüksel
Görüntüle
4 GENCİNE-İ LETÂİF (FAİK REŞAD) Faik Reşad Prof. Dr. Süheyla Yüksel
Görüntüle
5 ESLÂF (FAİK REŞAD) Faik Reşad Prof. Dr. Süheyla Yüksel
Görüntüle
6 TERÂCİM-İ AHVÂL (FAİK REŞAD) Faik Reşad Prof. Dr. Süheyla Yüksel
Görüntüle
7 YENİ LETÂİF-İ İNŞA YAHUD MUHARRERÂT-I NADİRE (FAİK REŞAD) Faik Reşad Prof. Dr. Süheyla Yüksel
Görüntüle
8 MUHARRERÂT-I NÂDİRE YAHUD HAZİNE-İ MÜNTEHABÂT (FAİK REŞAD) Faik Reşad Prof. Dr. Süheyla Yüksel
Görüntüle
9 CAMİÜ'L-iBER, KISM-I EVVEL: HİKEMİYYÂT-I MENSURE (FAİK REŞAD) Faik Reşad (26 Eylül 1851/13 Haziran 1914 ) Prof. Dr. Süheyla Yüksel
Görüntüle
10 AMELÎ VE NAZARÎ TA‘LÎM-İ KİTÂBET YÂHUD MÜKEMMEL İNŞÂ (FAİK REŞAD) Faik Reşad Dr. Öğr. Üyesi Samet ÇAKMAKER
Görüntüle
11 SERGÜZEŞT-İ HULÛSÎ (FAİK REŞAD) Faik Reşad Öğr. Gör. Sefa Toprak
Görüntüle
12 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
13 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
14 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
15 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
16 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
17 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
18 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
19 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
20 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
21 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle