Seyyid İbrahim Hanîf (öl. 1217/1802)) tarafından manzum ve mensur karışık olarak yazılan hususi mecmua. Eserin bilinen tek nüshası, Medine Ârif Hikmet Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Bölümü, 257/811 numarasıyla kayıtlıdır. Eser, başındaki III. Selim için yazılan “Târîh-i Hümâyûn” başlıklı cülusiyye sebebiyle, kütüphane kayıtlarına Medîhatü fî Culûsi Sultan Selîm Hân adıyla geçmiştir. Eserin zahriyesinde ise “Nakd-i Gayret-i Hanîf” adı kayıtlıdır. Mecmua, sonundaki bilgilere göre , 15 Şevval 1203 / 9 Temmuz 1789 tarihinde tamamlanmıştır.

Eser beş bölümden oluşmaktadır. “Rumeli Menzil-nâmesi” (1a-27a) başlıklı ilk bölüm, mensur hamdele ve salvele bölümlerinden sonra 8 beyitlik bir naat ile devam eder. Şair, daha sonra III. Selim’in tahta çıkmasını tebliğ amacıyla Eğriboz ve Karlıeli sancaklarına yaptığı yolculuğu detaylı bir şekilde anlatır. İkinci bölümde (27a-28a), ramazan-ı şerifinde Ayasofya-yı Kebir Camiinde kadir gecesinde yapılan ibadetleri ve Mevlânâ’nın Mesnevî’sinden alınan 12 beyti önce mensur olarak daha sonra da iki beyit hâlinde manzum olarak şerh eder. Bunları takip eden bölümlerde de, sırasıyla “Salât-ı Müncine” duasının manzum şerhi (38a-39b), Molla Abdurrahman Câmi’nin Farsça bir beytinin tasavvufî şerhi (39b-41b) ve son kısımda da ebced kelimelerinin manalarının mensur şerhi bulunmaktadır.

Eserde muhtelif bölümlerinde toplam 105 manzum parça bulunmaktadır. Şair, şiirlerin büyük çoğunluğunu konusuna, nazım şekline ya da nazım türüne göre adlandırmıştır. Şairin en çok tercih ettiği nazım şekli gazeldir (15 adet). Tür olarak ise, 22 naat, 18 mediha, 15 münacat ve 1 cülusiyye vardır. Medihalar, III. Selim, Yazıcızade Mehmet Muhyiddin Efendi, Niyazî-i Mısrî, Şâh-ı Nakşibend, Veli Baba, Gâib Baba, Kara Baba, Şir-i Huda Ali-yi Murtaza, Mevlâna, Sultan-ı Kâinat (Hz. Muhammed), Ebâ Eyyüb-i Ensarî. İbrahim Hanîf için yazılmıştır. Şiirlerin hepsi aruzla yazılmıştır. Eserde kullanılan dil, genel anlamda Arapça ve Farsça kelimelerin yoğun olarak kullanıldığı, uzun cümle ve tamlamalara ağırlıklı olarak yer verildiği, eserin kimi bölümlerinde o devirde bu dili kullananların dahi ilk etapta okuyup anlamayacağı derecede birikim ve kültür gerektiren Osmanlı dönemi Türkçesidir.

Nakd-i Gayret-i Hanîf, Halil Batur tarafından inceleme,metin ve tıpkıbasım olarak yayımlanmaştır (2022).

Yazarın biyografisi için bk. "Hanîf, Seyyid İbrâhim". Türk Edebiyatı  İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hanif-seyyid-ibrahim