MÜŞFİK-NÂME (HÂFIZ/MÜŞFİK)
münşeat ve şiirler
Hâfız İsmâil Müşfik Efendi (d. 1241?/1825? - ö. ?/?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Manzumelerinde çoğunlukla Müşfik mahlasını kullanan ancak Hâfız mahlasıyla şiirleri de bulunan İsmâil Müşfik'in bilinen yegâne eseri. Eserin ilk bölümü kitabın 2-39 sayfaları arasında olup Müşfik tarafından farklı makamlara ve şahıslara değişik sebeplerle yazılmış istida, tavsiye, tebrik, teşekkür, davet, taziye vs. cinsinden 51 mensur metni ihtiva etmektedir. Bu bölüm, altı beyitten oluşan mahlassız bir gazelle biter.

İkinci kısım ise kitabın 40-67 sayfaları arasında olup “Kasâid” serlevhası ile başlamaktadır. Kasidelerin ilki Şehzade Mehmed Rüşdî ve Şehzade Şehâbeddîn'in doğumları münasebetiyle söylenmiştir. Onu Serasker Mehmed Alî Paşa'nın methi için söylenmiş iki kaside ile ölüm, sakal bırakma, herhangi bir makama atanma gibi sebeplerle yazılmış 21 tarih manzumesi; bir sevbiye; biri mülemma olmak üzere altısı tam, biri nâ-tamam yedi gazel; bir muamma ile bir Arapça mensur lugaz takip etmektedir. Müşfik’in tarih manzumeleri içinde belki de en orijinali III. Napolyon'un (ö. 1873) Fransa cumhurbaşkanı olmasına dair miladi tarihi esas alarak söylediği ta’miyeli tarihtir.

Müşfik; duyuş, düşünüş ve dil bakımından geleneği devam ettiren bir sanatkârdır. Zor bir hayat yaşayan, geçim sıkıntısı içinde kıvranan ve nihayet akli muvazenesini yitiren Müşfik’in hem mensur yazılarında hem de manzumelerinde bunun yansımalarını görmek kabildir.

1270/1853-54'te Cerîde-i Havâdis Matbaasında taş baskı usulüyle tabedilen 67 sayfalık eserin hiçbir yerinde eserin ismi zikredilmemektedir. Bu bakımdan eser müellifine nispetle “Müşfik-nâme” ismiyle anılagelmiştir. İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal (Özcan 2000: 1414), bu kitabı Fatîn Efendi'nin Müşfik-nâme ismiyle andığını, ancak 12 Recep 1270/10 Nisan 1854 tarihli Cerîde-i Havâdis nüshasında eserin "Münşeât-ı Müşfikiyye" adıyla okuyucuya duyurulduğunu haber verir. Buna mukabil iki bölümden oluşan eserin ilk kısmının münşeâta, ikinci kısmının manzumelere ayrıldığı dikkate alınırsa Müşfik-nâme isimlendirmesinin daha uygun olacağı söylenebilir.

Şairin biyografisi ve eserleri için bk. "Hâfız/Müşfik, Hâfız İsmâil Müşfik Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hafiz-musfik-hafiz-ismail-musfik  

Eserden Örnekler


Gazel

Gehî ağyâr u geh yâr-ı sitem-mu’tâddan feryâd

Dil-i dîvânem eyler âşinâ vü yâddan feryâd


Değildir şiddet-i âvâzesi bî-hûde volkanın

Eder kûh-ı muhabbet tîşe-i Ferhâd’dan feryâd


Ne dem kim tîğini der-dest-i hiddet etse ol gaddâr

Değer tâ gûş-ı Dâvud’a leb-i fûlâddan feryâd


Be-her meclis kibâr-ı asra evrâd-ı zebân olmuş

Mesârifden şikâyet kıllet-i îrâddan feryâd


Görüp âsâr-ı hâmem bildi aczin şâ’irân Müşfik

Eder etfâl-i mekteb çubuk-ı üstâddan feryâd (Hâfız İsmâil Müşfik 1270: 64).

Kaynakça


Hâfız İsmâil Müşfik (1270). Müşfik-nâme. İstanbul: Cerîde-i Havâdis Matbaası.

Özcan, Hidayet (hzl.) (2000). İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal,Son Asır Türk Şairleri. C II. Ankara: AKM Yay.

Atıf Bilgileri


Kütük, Rıfat. "MÜŞFİK-NÂME (HÂFIZ/MÜŞFİK)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/musfik-name-hafiz-musfik. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
2 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
3 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
4 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
5 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
6 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
7 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
8 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
9 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
10 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle