- Yazar Biyografisi (TEİS)
Hâfız İsmâil Müşfik Efendi - Madde Yazarı: Prof. Dr. Rıfat Kütük
- Eser Yazılış Tarihi:1270/1853-54
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Lügaz/Bilmece
- Yayın Tarihi:23/11/2021
MÜŞFİK-NÂME (HÂFIZ/MÜŞFİK)
münşeat ve şiirlerHâfız İsmâil Müşfik Efendi (d. 1241?/1825? - ö. ?/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Manzumelerinde çoğunlukla Müşfik mahlasını kullanan ancak Hâfız mahlasıyla şiirleri de bulunan İsmâil Müşfik'in bilinen yegâne eseri. Eserin ilk bölümü kitabın 2-39 sayfaları arasında olup Müşfik tarafından farklı makamlara ve şahıslara değişik sebeplerle yazılmış istida, tavsiye, tebrik, teşekkür, davet, taziye vs. cinsinden 51 mensur metni ihtiva etmektedir. Bu bölüm, altı beyitten oluşan mahlassız bir gazelle biter.
İkinci kısım ise kitabın 40-67 sayfaları arasında olup “Kasâid” serlevhası ile başlamaktadır. Kasidelerin ilki Şehzade Mehmed Rüşdî ve Şehzade Şehâbeddîn'in doğumları münasebetiyle söylenmiştir. Onu Serasker Mehmed Alî Paşa'nın methi için söylenmiş iki kaside ile ölüm, sakal bırakma, herhangi bir makama atanma gibi sebeplerle yazılmış 21 tarih manzumesi; bir sevbiye; biri mülemma olmak üzere altısı tam, biri nâ-tamam yedi gazel; bir muamma ile bir Arapça mensur lugaz takip etmektedir. Müşfik’in tarih manzumeleri içinde belki de en orijinali III. Napolyon'un (ö. 1873) Fransa cumhurbaşkanı olmasına dair miladi tarihi esas alarak söylediği ta’miyeli tarihtir.
Müşfik; duyuş, düşünüş ve dil bakımından geleneği devam ettiren bir sanatkârdır. Zor bir hayat yaşayan, geçim sıkıntısı içinde kıvranan ve nihayet akli muvazenesini yitiren Müşfik’in hem mensur yazılarında hem de manzumelerinde bunun yansımalarını görmek kabildir.
1270/1853-54'te Cerîde-i Havâdis Matbaasında taş baskı usulüyle tabedilen 67 sayfalık eserin hiçbir yerinde eserin ismi zikredilmemektedir. Bu bakımdan eser müellifine nispetle “Müşfik-nâme” ismiyle anılagelmiştir. İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal (Özcan 2000: 1414), bu kitabı Fatîn Efendi'nin Müşfik-nâme ismiyle andığını, ancak 12 Recep 1270/10 Nisan 1854 tarihli Cerîde-i Havâdis nüshasında eserin "Münşeât-ı Müşfikiyye" adıyla okuyucuya duyurulduğunu haber verir. Buna mukabil iki bölümden oluşan eserin ilk kısmının münşeâta, ikinci kısmının manzumelere ayrıldığı dikkate alınırsa Müşfik-nâme isimlendirmesinin daha uygun olacağı söylenebilir.
Şairin biyografisi ve eserleri için bk. "Hâfız/Müşfik, Hâfız İsmâil Müşfik Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hafiz-musfik-hafiz-ismail-musfik
Eserden Örnekler
Gazel
Gehî ağyâr u geh yâr-ı sitem-mu’tâddan feryâd
Dil-i dîvânem eyler âşinâ vü yâddan feryâd
Değildir şiddet-i âvâzesi bî-hûde volkanın
Eder kûh-ı muhabbet tîşe-i Ferhâd’dan feryâd
Ne dem kim tîğini der-dest-i hiddet etse ol gaddâr
Değer tâ gûş-ı Dâvud’a leb-i fûlâddan feryâd
Be-her meclis kibâr-ı asra evrâd-ı zebân olmuş
Mesârifden şikâyet kıllet-i îrâddan feryâd
Görüp âsâr-ı hâmem bildi aczin şâ’irân Müşfik
Eder etfâl-i mekteb çubuk-ı üstâddan feryâd (Hâfız İsmâil Müşfik 1270: 64).
Kaynakça
Hâfız İsmâil Müşfik (1270). Müşfik-nâme. İstanbul: Cerîde-i Havâdis Matbaası.
Özcan, Hidayet (hzl.) (2000). İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal,Son Asır Türk Şairleri. C II. Ankara: AKM Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
2 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
3 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
4 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
5 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
6 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
7 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
9 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |