MÜNTEHABÂT-I ŞEHNÂME-İ FİRDEVSÎ-İ TÛSÎ (ZİYÂ)
derleme
Ziyâ, Yûsuf Ziyâ (d. 1270/1854 - ö. 1336/1918)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Yûsuf Ziyâ’nın Şehnâme’den yaptığı seçkilerden oluşan eseri. Müntehabât-ı Şehnâme-i Firdevsî-i Tûsî, meşhur şair Firdevsî (ö. 1020?)’nin İran’ın millî destanı sayılan Şehnâme ismindeki eserinden yapılan seçkilerden oluşur.

Yûsuf Ziyâ, eserinin “mukaddime” bölümünde önce şiir ve düzyazı hakkındaki bazı düşüncelerini ortaya koyar. Ona göre “şiir ve düzyazı, Allah’ın insanlara verdiği özel bir hediyesi olması yanı sıra eşyanın hakikati ve ibret verici bir harikadır. Tarih boyunca ortaya çıkan olaylar, mazide yerini almış birçok insanın durumu, hayal, fikir ve hissiyat bu iki vasıta ile bilinebilir” (Yûsuf Ziyâ 1306: 2).

Bu bölümde Yûsuf Ziyâ ayrıca Şehnâme nüshalarının “pahalı ve nadir” olduğunu belirttikten sonra “meraklı ve izan sahibi” insanların böyle bir eserden mahrum kalmamaları için Şehnâme’nin bazı fıkra ve beyitlerini seçtiğini söyleyerek eseri derleme sebebini ortaya koyar.  Şeçki bölümünden hemen önce Firdevsî’nin “terceme-i hâli” verilir. Ardından manzumeler, Şehnâme’de olduğu sıra ile yerini alır ve Tanrı’yı Övüş, Aklı Övüş, Güneş ve Ay’ın Yaratılışı... gibi başlıklarla seçkiler başlar. Rüstem’in Vakkas Oğlu Sa’d’a Mektup Yazması ve Şehnâme’nin Bitiş Tarihi başlıklarıyla da seçki sona erer.

Manzumelerin seçilmesinde herhangi bir kıstas gözetilmemiş, derleyicinin zevk-i selimi rol oynamıştır. Manzumelerin çok azı tam olarak verilmiş, çoğu ya manzumenin başından ya da sonraki beyitlerinden başlanarak verilmiştir.

223 sayfalık eserin en sonunda metindeki manzumelerde geçen kelimelerin anlamları alfabetik olarak verilmiştir. Eser, Kasbar Matbaası’nda 1306/1888-89 yılında basılmıştır.

Yûsuf Ziyâ'nın biyografisi için bk. “Ziyâ, Yûsuf Ziyâ”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ziya-yusuf-ziya 

Eserden Örnekler



Kaynakça


Yûsuf Ziyâ (1306). Müntehabât-ı Şehnâme-i Firdevsî-i Tûsî. Dersaâdet: Kasbar Matbaası.

Atıf Bilgileri


Turan, Muhittin. "MÜNTEHABÂT-I ŞEHNÂME-İ FİRDEVSÎ-İ TÛSÎ (ZİYÂ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/muntehabat-i-sehname-i-firdevsi-i-tusi-ziya. [Erişim Tarihi: 25 Nisan 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 TEMÂŞÂ-YI CELÂL-İ HUDÂ (ZİYÂ) Ziyâ, Yûsuf Ziyâ Diğer Fatih Özer
Görüntüle
2 MEDÂR-I MÜKÂLEME [ARABÎ VE FÂRİSÎ VE TÜRKÎ] (ZİYÂ) Ziyâ, Yûsuf Ziyâ Doç. Dr. Muhittin Turan
Görüntüle
3 KASTAMONU, KÜRE, İNEBOLU TEMÂŞÂSI (ZİYÂ) Ziyâ, Yûsuf Ziyâ Diğer Fatih Özer
Görüntüle
4 ZEMZEME-İ ZAFER (ZİYÂ, YUSUF ZİYÂ) Ziyâ, Yûsuf Ziyâ Diğer Fatih Özer
Görüntüle
5 MİR'ÂT-I MUHAMMEDİYYE VE MENÂKIB-I AHMEDİYYE (ZİYÂ) Ziyâ, Yûsuf Ziyâ Diğer Fatih Özer
Görüntüle
6 TABSIRA YAHUT ADANA TEMÂŞÂSI (YUSUF ZİYA YOZGADÎ) Yozgadî, Yusuf Ziya, Ziyaeddin, Ziya, Yusuf Ziya, Ziya Hayri Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
7 EVSÂF-I SENİYYE-İ HAMÎDİYYE'DEN BİR ŞEMME (ZİYÂ) Ziyâ, Yûsuf Ziyâ Doç. Dr. İsmail Yıldırım
Görüntüle
8 TEMÂŞÂ-YI ÂLEM (ZİYÂ) Ziyâ, Yûsuf Ziyâ Diğer Fatih Özer
Görüntüle
9 BİRİNCİ MECMÛA-İ EŞ'ÂRIM YÂHUD NEV-BAHÂRIM (ZİYÂ) Ziyâ, Yûsuf Ziyâ Diğer Fatih Özer
Görüntüle
10 BARÎKA-İ TEESSÜR (ZİYÂ) Ziyâ, Yûsuf Ziyâ Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
11 VÂVEYLÂ-YI PEDER YAHUT EVLÂD ACISI (ZİYÂ) ZİYÂ, Yûsuf Ziyâ Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
12 MANZÛM MEKTÛBLAR (ZİYÂ) Ziyâ, Yûsuf Ziyâ Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
13 MENSÛR MEKTÛBLAR (ZİYÂ) Ziyâ, Yûsuf Ziyâ Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
14 İKİNCİ MECMÛA-İ EŞ'ÂRIM yâhud SONBAHARIM (ZİYÂ) Ziyâ, Yûsuf Ziyâ Diğer Fatih Özer
Görüntüle
15 MİR'ÂT-I TECELLİYÂT (ZİYÂ) Ziyâ, Yûsuf Ziyâ Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
16 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
17 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
18 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
19 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
20 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
21 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
22 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
23 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
24 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
25 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle