- Yazar Biyografisi (TEİS)
Âki̇f Paşa - Madde Yazarı: Öğr. Gör. Abdullah Ezik
- Eser Yazılış Tarihi:1259/1843
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:03/08/2022
MÜNŞEÂT-I EL-HAC ÂKİF EFENDİ (ÂKİF PAŞA)
münşeatÂki̇f Paşa (d. 1202/1787 - ö. 1261/1845)
ISBN: 978-9944-237-87-1
19. yüzyılın önde gelen şair ve düşünürlerinden Âkif Paşa'nın mektuplarından meydana gelen eser. Âkif Paşa'nın çeşitli devlet görevlerindeyken yakın çevresi ve devrin önde gelen isimleri için kaleme aldığı 149 adet mektubu ihtiva etmektedir. Kitaptaki kimi ithaf ve bölüm başlıkları Arapça ve Farsça olmakla birlikte mektupların dili Türkçedir.
Ülkü Karakoç, "Münşeât Mecmuası" başlıklı tez çalışmasında Âkif Paşa’nın Münşeât'ında yer alan 149 mektubu şu şekilde tasnif etmiştir: 5 telhis, 8 takrir, 21 tezkire, 6 şukka, 12 tebrik-nâme, 33 cevâb-nâme, 4 tane tavsiye-nâme, 3 teşekkür-nâme, 3 istirham-nâme, 3 ariza, 1 kâime, 1 arz-ı hâl, 1 arz-ı hulûs, 1 arz-ı ubûdiyyet, 1 hulûs-nâme, 1 arz-ı hulûs u muhabbet, 1 nüvişte, 4 mektup (Karakoç 2006).
Salim Pilav'ın TEİS için kaleme aldığı "Âkif Paşa" maddesinde Münşeât-ı El-Hâc Âkif Efendi'nin İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Türk Yazmaları Numara 2597'deki nüshasının eksiksiz olduğu belirtilmiştir. Öte taraftan bu nüshada 1828-1829 yıllarında İran'la Osmanlı Devleti'nin ortak düşmanları durumunda bulunan Rusya'ya karşı giriştikleri ittifak münasebetiyle İran şahına, veliahdına ve veziriazamına hitaben yazılmış çeşitli mektup ve fermanlar da yer almaktadır. Bu gibi metinlerin öteki Münşeât-ı El-Hâc Âkif Efendi ve Dîvânçe nüshalarında bulunmaması, eserin İÜ'de bulunan kopyasını daha da değerli kılmaktadır. Yine eserin bu nüshasında diğer nüshalardan farklı olarak bir münacat ve muhammes de yer almaktadır.
Münşeât-ı El-Hâc Âkif Efendi, İstanbul’da iki kez basılmıştır. Eserin İstanbul'daki ilk baskısı 1259/1843, ikinci baskısı ise 1262/1846 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Eserin ayrıca 1846 yılında Mısır’da yapılan bir Bulak Matbaası baskısı da mevcuttur. Bu nüshalardan kiminde Âkif Paşa'nın Divançe'si de esere dâhil edilmiştir.
Yazarın biyografisi için bk. "Âkif Paşa". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/akif-pasa
Eserden Örnekler
“…rûh-ı cesed-i âlem ve sebeb-i bekâ-yı hayât-ı ümem olan mübârek-zât-ı meâlî-simât-ı kerrûbî-şiyem ve vücûd-ı mekârim-endûd-ı melâ'ik-hadem-i hilâfet-penâhîlerin serîr-i şevket-masir-i mülûkânelerinde kemâl-i ten-dürüstî vü âfiyetle ber-karâr u ber-devâm ve teâkup-ı irsâl-i meyâmin-iştimâl-i cihân-bânîleriyle âgûş-ı ümmîd ve emânî-yi ibâd-ı sadâkat-nihâdı cilvegâh-ı şevâhid-iktizâ-yı merâm eyleye…” (Karakoç 2006: 24).
Kaynakça
Abdulhalim Memduh (1890). Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniye. İstanbul: Mahmut Bey Matbaası.
Âkif Paşa (1846). Eş'âr-ı El-Hâc Âkif Efendi. İstanbul: Tophâne-i Âmire.
Âkif Paşa (1885). Muherrerât-ı Hususiye-i Âkif Paşa. İstanbul: Matbaa-yı Ebüzziya.
Âkif Paşa (1843). Münşeât-ı El-Hac Âkif Efendi. İstanbul: Tophâne-i Âmire.
Karakoç, Ülkü. (2006). Münşeât Mecmuası. Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
Pilav, Salim (2012). "Âkif Paşa". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/akif-pasa [Erişim tarihi: 03.08.2012].
Tanpınar, Ahmet Hamdi (1989). "Âkif Paşa". İslâm Ansiklopedisi. C.I. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 242-246.
Uçman, Abdullah. (2022). "Âkif Paşa". TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/akif-pasa [Erişim tarihi: 03.08.2012].
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | GARÎBE (MEHMET TAHİR) | Mehmet Tahir | Araş. Gör. Dr. Cemile Odunkıran |
Görüntüle | ||
2 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
3 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
4 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
5 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
6 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
7 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
8 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
9 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
10 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
11 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |