Sözlükçülük tarihimizin önemli isimlerinden Hüseyin Remzi Bey’in henüz on yedi yaşında Mektubî-i Maliye Rumeli Odası hulefâsı iken yazmış olduğu eser. Altmış dört sayfadan ibaret olan eseri üç bölümden oluşmaktadır. İlk on beş sayfalık bölümde yazı talimi hakkında bilgiler; aile efradı, dost ve ortaklar ile mektuplaşmalar; işe girme, yükselme tebrikleri; düğün, sünnet, mevlit, iftar, ziyafet telgraf ve tezkereleri; büyükler ve küçükler ile hediyeleşme pusulaları yer almaktadır. Müellifin kaleme aldığı mektuplar ile aldığı mektuplara verilen cevaplar eserde art arda sıralanmıştır. Yarım sayfayı geçmeyecek şekilde yazılan mektupların çoğu tarihsizdir. Yirmi beş sayfalık ikinci bölüm mektep çocuklarına yöneliktir. Bu bölümde harflerin okunuşları, bazı imla kuralları, ayların, yılların ve günlerin Arabi, Rumi takvimdeki karşılıkları yanında toplama, çıkarma, çarpma, bölme işlemleri ve bazı hesap yöntemleriyle ilgili bilgiler verilerek bazı terimler açıklanmıştır. “Risâle-i Ahlâk” başlığını taşıyan yirmi dört sayfalık üçüncü bölümde bir babanın ağzından çocuklara nasihatler edilmektedir. Yalancılık, ispiyonculuk, ikiyüzlülük, gıybet, ziyankârlık, enaniyet, haset, haylazlık, hilekârlık, arsızlık, maskaralık, ağzı gevşeklik, bed-zebânlık, sirkat, tahkir, garez, kin gibi kötü alışkanlıklar ile ibadet, ilim, sadakat, vefakârlık, cömertlik, şefkat, riayetkârlık, kanaat, nezâfet, riayet-i hukûk-ı ülfet, edep ve hürmet, iffet ve hamiyet, ülfet ve ünsiyet gibi hasletler üzerine öğütler verilmiştir.

Eserin ilk bölümünde yer alan mektupların dili son derece ağdalıdır. Arapça ve Farsça terkipler üç-dört satırı bulabilmektedir. Türkçe kelime oranının oldukça düşük olduğu mektuplarda yalnızca fiil ve yardımcı fiiller Türkçe kelimelerden seçilmiştir. Çocuklara yönelik olarak hazırlanan bölümler ise son derece sade ve anlaşılır bir Türkçeyle kaleme alınmıştır.

Müellif eserini 1287/1870 yılında kendi hattıyla taşbaskı olarak bastırmıştır (Birinci 2007: 59). Bir nüshası Milli Kütüphane’de bulunan eser üzerine herhangi bir çalışma yapılmamıştır.

Yazar hakkında bilgi için bk. "Remzî, Hüseyin Remzî Paşa", Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/remzi-huseyin-remzi-pasa