Kırımlı Ebubekir Rif’at Efendi’nin mektup türünden yazılarının toplandığı mensur eseri. Eserde, bir mukaddime ve 204 mektup yer almaktadır. Eserin mukaddime bölümünde Allah’a hamd ve şükür, Peygamber övgüsü ve yazarın kendisine yönelik övgülerinden sonra mektupların içeriği ve hangi sebeple toplandıkları belirtilmiştir. Eserde yer alan metinlerin çoğu mektup niteliğinde olmakla birlikte bazıları dönemin devlet adamlarına sunulmuş arzuhallerdir. 1239/1823 yılında vezirlik makamına getirilen Ebu Bekir Rif’at’ın bir süre kendisine kâtiplik yaptığı Ayaş müftüsü Hasan Efendi’nin oğlu Esad Muhlis Paşa (1780-1850) başta olmak üzere mektupların büyük bölümü dönemin devlet adamlarına ve âlimlerine yazılmış, ya da söz konusu kişiler tarafından Ebubekir Rif’at Efendi’ye yazılmış mektuplardır. Bu bakımdan mektuplar yazarın dönemin ileri gelen devlet adamlarıyla devamlı ve sıkı bir ilişki içinde olduğunu göstermektedir. Mektupların içeriği genellikle kişilerin bir göreve getirilmelerinden ya da bulundukları görevde gösterdikleri başarıdan dolayı tebrik edilmeleri, yazarın kendisine gösterilen himmet ya da bir iltifat vesilesiyle yapılan teşekkür gibi hususlardan oluşmaktadır (Uzun 2015). Kimi mektuplar hediye takdimi, bayram, Ramazan ayı, bahar mevsimi tebriki vesilesiyle yazılmıştır. Yazarın hayat hikâyesine dair bilgilere ulaşılabilen mektuplarda yazar kimi zaman yaşadığı sıkıntılardan bahsederek tayin ve makam gibi taleplerde bulunmaktadır. Eserde ayrıca Nakşibendi tarikatından ileri gelen zatlara yazılmış mektuplar ile Kırım hanlarından Selim Giray ve Halim Giray’ın yazdırdığı mektuplar da yer almaktadır.

Eserde mektupların başlıkları, iki çizgi arasında gösterilerek asıl metinden ayrılmıştır. Mektupların kime, kimin tarafından, hangi sebeple yazıldığı başlıklarda belirtilmiştir. Mektupların büyük çoğunluğunda “mûmâileyh”, “müşârünileyh” ifadeleriyle mektubun yazıldığı kişiye göndermede bulunulmuştur. Mektuplardan üçü bir kimsenin kölelikten azat edildiğine dair belge niteliği taşıyan ıtıknâmedir. Manzum bir mektubun yer aldığı eserde mensur bölümler arasında Türkçe, Arapça ve Farsça beyitler bulunmaktadır. Abartılı bir methiye üslubuyla yazılan mektuplar, dil ve anlatım bakımından ağır ve süslüdür. Türkçe kelime oranı oldukça düşüktür. Sadece fiiller ve yardımcı fiiller Türkçe kelimelerden seçilmiştir. Uzun Arapça-Farsça terkiplerle örülü eserde cümle uzunlukları beş altı satırı bulmaktadır. Eser, gerçek olaylara ve gerçek kişilere yönelik yazılmış mektupları ihtiva etmesi bakımından “tarihî münşeat” özelliğindedir.

Ebubekir Rif’at’ın çeşitli yerlerde dağınık hâlde bulunan mektupları ve şiirleri vefatından sonra çocukları tarafından derlenerek taş baskı olarak basılmıştır. Eserin baskısında 1254/1838 yılının Recep ayında Kahire Bulak Matbaasında basıldığı Arapça olarak yazılıdır. Taş baskı 262 sayfadan müteşekkildir. Taş baskının ilk 183 sayfasında Ebubekir Rif’at’ın münşeatı, geri kalanında Dîvân’ı yer almaktadır. Taş baskının birer örneği Millet Kütüphanesi, TBMM Kütüphanesi ve Türk Tarih Kurumu Kütüphanesinde bulunmaktadır. Münşeat üzerine herhangi bir çalışma yapılmamıştır.

Yazar hakkında bilgi için bk. Rif’at, Kırımlı Ebû Bekir Rif'at Efendi, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rifat-kirimli-ebu-bekir-rifat-efendi