Ruscuklu âlim, şair ve yazar Mehmed Ali Fethî’nin, Hz. Peygamber’in doğumu ve fiziki yapısı hakkındaki mensur Türkçe eseri. Mehmed Ali Fethî, Hz. Peygamber’in mevlidi ve hilyesi konusundaki bu eserini on iki bap olarak düzenlemiş; 1256 Şaban/Ekim 1840'ta başladığı çalışmasını 1259/1843'te tamamlamıştır. Ali Fethî Efendi, Sultan Abdülmecîd’in (ö. 1861) yazdığı hilyeyi babası II. Mahmud’un (ö. 1839) türbesine koyması dolayısıyla Hz. Peygamber’in fiziki yapısını tasvir eden bu metni şerh (izah) ve padişaha takdim etmiştir. Yazar, Hz. Peygamber’in hilyesini görmekten maksadın bu konudaki Arapça sözleri görmek olmadığı, onların manalarının da anlaşılması gerektiği kanaatindedir. Ali Fethî, bu eserini Hz. Peygamber’in şefaatine erişme, sultanın sağlıklı ve bereketli ömür sürmesi ve onun babası için rahmet vesilesi olması dileğiyle yazmıştır.

Müellif, hayli süslü bir dille mensur olarak telif ettiği bu eserde, işlediği konulara dair şiirlerine de yer vermiştir. 1. bapta Hz. Peygamber’in, yedi bin sene ömrü olduğu nakledilen dünyanın son bin yılında, Rebiyülevvel ayının on ikisinde, Pazartesi günü, seher vaktinde doğmasının hikmetleri, 2. bapta annesinden naklen doğumu anlatılmıştır. 3. bapta doğumundan sonra diz üstü çöküp göğe bakma, şehadet getirme gibi davranışları üzerinde durulmuş; 4. bapta ağzından çıkan ilk kelimeler ve son sözü hakkında bilgi verilmiştir. 5. bapta onun doğumu esnasında annesi Âmine Hanım’a bir nur ve Şam köşklerinin görünmesi ile bedence temizliğinin manaları açıklanmıştır. 6. bapta mevlid törenlerinin ilk olarak ne zaman yapıldığı ve anılan işin İslami dayanakları; 7. bapta Hz. Peygamber’in doğumu münasebetiyle tören yapma(mevlid okutma)nın dünyevi-uhrevi güzellik ve faydaları anlatılmıştır. 8. bap, mevlidde Hz. Peygamber’in doğum anı anılırken ayağa kalkmanın ilk ortaya çıkışı, sebebi ve faydası hakkındadır. 9. bapta Hz. Peygamber’e ad konulmasının zamanı, Muhammed isminin verilmesi, bu namla isimlendirilen arasındaki münasebet, onun Ahmed adıyla da anılması, Hz. Âdem’in “Ebû Muhammed” künyesi konularında bilgi verilmiştir. 10. bapta Hz. Peygamber’in rüyada ve veliler tarafından uyanıkken görülebileceği, kabrinde ruhen ve bedenen hayatta bulunduğu, hilyesini görmenin onu görmek gibi olduğu anlatılmış; fiziki yapısı hakkındaki Arapça rivayet nakledilmiştir. Yazar, eserinin 11. babında hilyedeki ibareleri tercüme ve izah ederek Hz. Peygamber’in boyu, saçı, yüzü, çehresinin rengi, göz ve kirpikleri, mafsalları, omuzları, ayakları, yürüyüşü, yüz çevirip bakması, peygamberlik mührü, kalbinin iyiliği, sözünün doğruluğu ve düzgünlüğü, huyunun yumuşaklığı, ahlâkının güzelliği, kabilesinin üstünlüğü, ilk görülüşünde heybetinden korkulduğu, sohbetinde bulunulduğunda ise sevildiği, onu övgüyle tarife çalışan kişinin, “Önceki ve sonrakilerde benzerini görmedim!..” diyerek aczini belirttiğini anlatmıştır. 12. bapta “Çehâr-Yâr-i Güzîn” (dört seçkin dostun) isimlerinin hilyeye yazılmasının hikmetleri üzerinde durulmuş ve o sahabelerin faziletleri hakkındaki bir hikâye nakledilmiştir.

Mehmed Ali Fethî’nin 1 Ramazan 1259/25 Eylül 1843'te temize çekmeyi tamamladığı (İÜ Nadir Eserler Ktp. TY 7368) bu eseri konusunda Hüseyin Şıra bir yüksek lisans çalışması yapmıştır (2008).

Mehmed Ali Fethî’nin biyografisi için bk. "Fethî/Alî, Osmân Bey-Zâde Fethî Mehmed Alî Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fethi-ali-osman-beyzade-fethi-mehmed