MEVLİDÜ'N-NEBÎ (NAHÎFÎ)
manzum mevlid
Nahîfî, Süleyman Nahîfî (d. 1076/1665-66 - ö. 1151/1738)

ISBN: 978-9944-237-87-1


18. yüzyıl şairi Süleyman Nahîfî'nin (d. 1076/1665-66 - ö. 1151/1738), Hz. Peygamber'in doğumu ve çocukluğunu anlattığı manzum eseri. Hz. Peygamber’in dünyaya gelişini anlatan Mevlidü’n-Nebî, 1111 beyitten oluşmaktadır. Mesnevi nazım şekliyle ve seri’ bahrinin “müfte’ilün müfte’ilün fâ’ilün” kalıbıyla yazılmış olan eserde başka bir nazım şekli ve aruz kalıbına yer verilmemiştir. Nahîfî’nin bu mesnevisinde ilim ve sanatın birleştirildiği görülür. Şairin; hadis, siyer, şemail, delail, tarih ve tefsir kitaplarını toplayıp mesnevisini bu kaynaklara müracaat ederek yazdığı anlaşılmaktadır. Eserin ilk 80 beyti, besmelenin faziletleri ile hamdele, salvele ve dua kısımlarından oluşur. 80-270 arası beyitlerde Hz. Âdem’in yaradılışından, Hz. Peygamber’in babası ve annesinin soyundan ve dünyaya gelişiyle ilgili olaylardan; 270-525 arası beyitlerde dünyaya teşrif edişi ve teşrif ettiği gece dünyanın birçok yerinde meydana gelen olaylardan; 525-985 arası beyitlerde süt annesi Hz. Halîme tarafından dedesi olan Hz. Abdulmuttalib’e teslim edilmesine kadar devam eden hayatının ayrıntılarından; 986-1111 arası beyitlerde ise kısaca hayatından ve Ravza ile Kâbe’nin faziletlerinden söz edilir.

Eserin, kütüphanelerde kayıtlı beş yazma nüshası vardır. Mevlidü’n-Nebî üzerine Abdülkadir Arpacı (1971) bitirme tezi ve Yusuf Karaca (1997) yüksek lisans tezi hazırlamış, Adem Ceyhan (2000 ) ise makalesinde eserin hem incelemesine hem de dört nüshasından hareketle tenkitli metnine yer vermiştir. 

Şairin biyografisi için bk. ''Nahîfî, Süleyman''. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nahifi-suleyman 

Eserden Örnekler


Âmineden oldı rivâyet-eser

Ya’ni didi mâder-i fahrü’l-beşer


Ya yakaza hâli idi yâ menâm

Bana irişdi bu dil-ârâ peyâm


Dirler idi bana sürûşân-ı gayb

Bil bu dogan serveri bî-şekk ü reyb


Efdalidür ekmelidür âlemin

Eşrefidür nev’-i benî Âdemin


Görmedi mânendin anın ümmehât

Gelmedi gelmez dahi bir böyle zât


İllet-i gâ'iyye budur âleme

Bâ'is odur halk-ı benî Âdeme 


İki cihân fahri budur etme şek

Kullıgının teşnesi ins ü melek


Kân-ı kerem melce-i ümmet budur

Hâsılı âlemlere rahmet budur


Kankı oguldur ana mânend ola

İns ü melek aşkına dil-bend ola


Böyle ogul kimlere oldı nasîb

Kim ola Mevlâya resûl ü habîb


Görmedi bir vâlide bu izzeti

Halkın ola vâsıta-i rahmeti


Kankı sadefde bulınur bu güher

Zâtı ola hâdi-i cinn ü beşer


Kanda olur böyle mekârim-nişân

Hulk-i azîmin ide Mevlâ beyân (Ceyhan 2000: 124).

Kaynakça


Arpacı, Abdülkadir (1971). Süleyman Nahîfî Mevlidi (Metin-İndeks). Bitirme Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.

Ceyhan, Âdem (2000). "Süleyman Nahîfî’nin Mevlidü’n-Nebî Mesnevîsi". A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 14: 89-141.

Er, Şaban (2014). ‘’Mesnevî-i Şerîf’’ Mütercimi Nahîfî Süleymân Efendi Külliyâtı ve On Eserinin Tıpkıbasımı, Tercümesi, Sadeleştirilmesi. İstanbul: Kutupyıldızı Yay.

Karaca, Yusuf (1997). Süleyman Nahifi Efendi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


KARAVELİOĞLU, MURAT ALİ. "MEVLİDÜ'N-NEBÎ (NAHÎFÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mevlidu-n-nebi-nahifi. [Erişim Tarihi: 05 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (NAHÎFÎ) Nahîfî, Süleyman Prof. Dr. MURAT ALİ KARAVELİOĞLU
Görüntüle
2 TERCÜME-İ MESNEVÎ-İ ŞERÎF Nahîfî, Süleyman Prof. Dr. MURAT ALİ KARAVELİOĞLU
Görüntüle
3 HİCRETÜ'N-NEBÎ / HİCRET-NÂME (NAHÎFÎ) Nahîfî, Süleyman Prof. Dr. MURAT ALİ KARAVELİOĞLU
Görüntüle
4 RİSÂLE-İ HIZRİYYE Nahîfî, Süleyman Prof. Dr. MURAT ALİ KARAVELİOĞLU
Görüntüle
5 NASÎHATÜ'L-VÜZERÂ Nahîfî, Süleyman Prof. Dr. MURAT ALİ KARAVELİOĞLU
Görüntüle
6 ZUHRÜ’L-ÂHİRE (NAHÎFÎ, SÜLEYMÂN) Nahîfî, Süleymân Dr. Öğr. Üyesi Fırat Sevinç
Görüntüle
7 MÜNŞE'ÂT-I NAHÎFÎ Nahîfî, Süleyman Nahîfî Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
8 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
9 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
10 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
11 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
12 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
13 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
14 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
15 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
16 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
17 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle