Muhammed bin Hamza el-Arabî’ye ait olan mevlid türündeki eser. Eserin müellifi, Vâ’iz, Kara Vâ’iz, Vâ’iz-i Ümmî, Vâ’iz-i Esved, Vâ’iz Arab, Monlâ (Mollâ) Arab Vâ’iz gibi mahlaslarla anılmaktadır. 

Eserde, Mevlid’in hangi yılda yazıldığına dair bir kayıt bulunmuyorsa da bir beyitte müellif, eseri yaşlılık döneminde yazdığını ifade etmiştir. Eserin Üsküplü Atâ’ya sunulup onun tarafından da ağır bir şekilde tenkit edildiği kaynaklarda belirtilmiştir (Kınalı-zâde 1989: 238; Âşık Çelebi 1971; 177a-177b). Atâ’nın ölüm tarihinin 1526 olduğu dikkate alınırsa bu metnin, 1520 civarında yazıldığı düşünülebilir.

Vâ’iz, Hz. Peygamber’le ilgili anlattığı hususları güllerle, bülbüllerle, sularla dolu bir bahçeye benzeterek eserine “Bostân” ismini vermiştir. Bu Mevlid’le, Allah dostlarının gönlünü hoşnut kılıp o kişilerin Allah’a yakınlığına vesile olma gayesi gütmüştür. Eser, 2283 beyit ve 11 bentten oluşmaktadır. Ekseriyeti mesnevî nazım şekliyle kaleme alınan bu eserde “hû”, “gelmedi” ve “giderem” redifli 3 gazel; “içindedür”, “oldurur”, salli alâ Muhammed” ve “Mustafâ” redifli 4 kasîde; 2 müstezad ve 11 bentlik 1 murabba bulunmaktadır. Mesnevî nazım şekli ile yazılan kısımlar, aruzun fâ'ilâtün fâ'ilâtün fâ'ilün ve fâ'ilâtün fâ'ilâtün fâ'ilâtün fâ'ilün kalıplarındadır. Diğer nazım şekillerinde farklı aruz kalıpları da kullanılmıştır.

Vâ’iz, Mevlid’ini toplamda 25 bölüme ayırmış; bu bölümlerin bazısına Arapça, bazısına Farsça ve bazısına da Türkçe başlık vermiştir. Eserde müellif, Hz. Peygamber’in nurunun yaratılışını, bu nurun Hz. Âdem’den Hz. Abdullah’a ulaşmasını, Hz. Âmine’nin hamileliği ve bu dönemde meydana gelen mucizeleri, Hz. Peygamber’in doğumu ve doğumla birlikte gerçekleşen mucizeleri konu edinmiştir. Bunun yanı sıra Vâ’iz, bazı mevlidlerde bulunup bazısında bulunmayan miraç hadisesi, Hz. Peygamber’in süt anneye verilmesi, mucizeleri, şemâili, güzel ahlakı, vefatı gibi konulara da Mevlid’inde geniş ölçüde yer vermiş ve birçok beyitte okura nasihatte bulunmuştur.

Mevlid’in, şimdiye değin tespit edilebilen üç nüshası bulunmaktadır. Bu nüshalardan hareketle eser, Rabia Doğru tarafından kitap (2017) halinde yayımlanmıştır. 

Şairin biyografisi için bk. "Vâ'iz, Muhammed/Mehmed bin Hamza el-Arabî, Monlâ (Molla) Arab Vâ’iz, Vâ’iz Arab, Kara Vâ’iz". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/vaiz-muhammed-mehmed-bin-hamza