Sirâcî mahlasını kullanan Erzurumlu Osman Sirâceddin tarafından kaleme alınmış, Hz. Peygamber’in doğumunu anlatan eser. Mesnevi nazım şekliyle yazılmış olan eser 162 beyittir. Sonunda on iki beyitlik mesnevi nazım şekliyle yazılmış bir münacat ve biri beş, diğeri dokuz beyitten oluşan iki naat bulunmaktadır. Müstakil bir ismi bulunmayan mevlid küçük hacimli olmasına rağmen klasik tertip hususiyetlerinin tamamına sahiptir. Şair besmele, hamdele, salvele ve medh-i çehâr yâr-ı güzîn bölümlerini kısaca tamamlayarak asıl esere geçer. Mevlidin ilk bölümünde Allah’ın “el-Vâhid”, “el-Hayy” ve “el-Vedûd” sıfatları zikredilerek nûr-ı Muhammedî’nin yaratılışı konu edilir. Sirâcî, önce Hz. Âdem’in sonra da Hz. Havva’nın yaratılışı ve onların evlenmesiyle nûr-ı Muhammedî’nin Hz. Âdem’den Hz. Havva’ya intikal ettiğini belirtir. Hz. Âdem ile Hz. Havva’nın cennetten çıkarılmasıyla bu kısım biter. Hz. Peygamber’in doğumundan önce cereyan eden bazı hadiseler hikâye edilir. Sonraki bölümde Hz. Peygamber’in doğumu anlatılır. Bu bölümü Hz. Âmine’nin doğum sonrası yaşadıkları, Hz. Havva, Meryem, Sara ve Âsiye’nin onu ziyareti takip eder. Son bölümde, Hz. Peygamber’in dünyaya gelmesiyle ona edilen salât ve selâmlar yer alır. Bölümler arası geçişte tekrar beyti ile Hz. Peygamber’e salât ve selâmın yanı sıra hayır dualar ihtiva eden Arapça bir dua yer almaktadır.

Mevlidlerde genellikle Hz. Peygamber’in doğumundan başka peygamberliği, miracı ve diğer mucizelerinin anlatılmasının ardından vefatı bahsine yer verilirken Sirâcî’nin mevlidinde ise sadece Hz. Peygamber’in doğumu söz konusu edilmiştir. Tekrar beyitlerinde Süleyman Çelebi’nin (ö. 1422) Vesiletü’n-Necât’ındaki tekrar beytinin tesiri görülmektedir. Ayrıca mevlidlerde sıklıkla görülen “merhabâ” faslı Sirâcî’nin eserinde de önemli bir yer teşkil eder. 

Eser, 1305/1887-88’de İstanbul’da Mahmud Bey Matbaası’nda basılmıştır. Mevlid, hem şairin Hayâl-i Bâl adlı miraciyyesi ile birlikte hem de ayrı olmak üzere iki kez neşredilmiştir. İki neşir arasında küçük farklılıklar bulunmaktadır. Eserin yeni harfli neşri 2011 yılında Ramazan Ekinci tarafından yapılmıştır.

Şairin biyografisi için bk. “Sirâcî, Osman Sirâceddin”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/siraci-osman-siraceddin