MEVLİD-İ ŞERÎF-İ İRFÂNİYE (KÂMÎ)
mevlid
Kâmî, Şa'ban Kâmî Efendi (d. 1220/1805 - ö. 1301/1884)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Kâmî’nin mevlidi. Eser, farklı nüshalarda Mevlîd-i Nebî ya da Risâle-i Mevlîd-i Şerîf-i İrfâniyye başlığı ile kaleme alındığından iki farklı nüsha gibi yorumlansa da yazma ve taş baskı nüshalarda bazı farklılıklar olmakla birlikte tek mevlid olduğu anlaşılmaktadır. Eserin tenkidli metnini neşretmiş olan Ekrem Bektaş’ın bu hususta yorumu şu şekildedir: “Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları adlı eserin yazarı Şevket Beysanoğlu, Kâmî’nin, biri matbu, biri de yazma olmak üzere iki Mevlid’i ve bir Miraciye’si olduğunu ifade eder. Hâlbuki Beysanoğlu’nun Miraciye ve biri yazma biri de matbu Mevlid olarak değerlendirdiği eserlerin üçü de tek bir Mevlid’den ibarettir. Yazarın Mevlid ile Miraciye olarak değerlendirdiği eserler, daha önce de ifade edildiği gibi, Kasîde-i Kamısiyye, Hadîka-i Ma‘neviyye ile birlikte 1280 H./1863 M. yılında İstanbul’da basılmıştır. Kâmî Mevlid’inin matbu ile iki yazma nüshası arasında yaptığımız karşılaştırmaya göre, şairin bir tek Mevlid’inin olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.” (Bektaş 2014: 169).

Kâmî’nin Mevlid'i şu bölümlerden oluşmaktadır: a) Tevhid bölümü: Allâh‟ın varlığı birliğinin anlatıldığı bu bölüm, 25 beyittir. b. Na„t-ı Şerîf: Bu bölümde, Hz. Muhammed‟in âlemin kendisiyle övündüğü, âlemin yaratılmasına vesile olduğu ve nebîler serveri olduğunun anlatıldığı 26-44. beyitlerdir. c. Sebeb-i Te‟lif: 45 ila 54. beyitlerde ise Kâmî, Hz. Muhammed‟in faziletleri hakkında bir eser yazmak istediğini belirttikten sonra, ona salât ve selâm getirmenin hem dünyada, hem de ahirette insanı mutluluğa ulaştıracağını ifade eder. Kâmî Efendi, sebeb-i te‟liften sonra 55-73. beyitlerde Mevlid okuma veya okutmanın faziletini belirtmek üzere, Mısır‟da geçen bir hikâyeyi anlatmaktadır.

Eserin ikisi yazma biri matbu olmak üzere üç nüshası bulunmaktadır. Birincisi, Ankara Millî Kütüphane Yz. A 5748 numara ile kayıtlı nüshadır. İkincisi Diyarbakır İhtisas Kütüphanesi 4378 numarada kayıtlı olan nüshadır. Üçüncü nüsha ise 1280/1863 yılında İstanbul’da basılmış olan taş baskı nüshadır.

Müellifin hayatı için bk. "Kâmî, Şa'ban Kâmî Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü.  http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/kami-saban-kami-efendi 


Eserden Örnekler


Der-Beyân-ı Feżâ˒il-i Bezm-i Mevlid-i Şerif

 Hazret-i Hak’dan inâyet isteyen

Meclis-i feyz-i Resûlullâh’a gel

Hem hab binden şefaat isteyen

Mevlid-i pâk-i Resûlullâh’a gel


Oldu mevlidi Resûlün çün hemân

Nûr-ı rahmetle bütün toldu cihân

Her cihetle bulmak istersen emân

Mevlid-i pâk-i Resûlullâh’a gel


Gıbṭa-hârıdır şeb-i Kadr u Berât

Leyle-i mevlidinin hep kâinât

Mağfiretle isteyen tâze hayât

Mevlid-i pâk-i Resûlullâh’a gel


Ṣıdk u ihlâṣ ile dinle âşıkân

Âteş-i aşk sizleri yaksın hemân

Bulasız rûz-ı cezâda siz emân

Mevlid-i pâk-i Resûlullâh’a gel (Bektaş 2011: 792).

Kaynakça


Arslan, Mustafa Uğurlu (2018). Diyarbekirli Kâmî Dîvânı. İstanbul: DBY Yayınları.

Bektaş, Ekrem (2014). "Diyarbakırlı Kâmî’nin Hadîka-i Ma’neviyye’si". Sosyal Bilimler Dergisi, Beşeri Bilimler Sayısı, 12 (1): 169.

Atıf Bilgileri


ARSLAN, Mustafa Uğurlu. "MEVLİD-İ ŞERÎF-İ İRFÂNİYE (KÂMÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mevlid-i-serif-i-irfaniye-kami. [Erişim Tarihi: 30 Haziran 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (KÂMÎ) Kâmî, Şa'ban Kâmî Efendi Doç. Dr. Mustafa Uğurlu ARSLAN
Görüntüle
2 HADÎKA-İ MANEVİYYE (KÂMÎ) Kâmî, Şa'ban Kâmî Efendi Prof. Dr. Ekrem Bektaş
Görüntüle
3 MEVLİD-İ NEBÎ (KÂMÎ) Kâmî, Şa'ban Kâmî Efendi Prof. Dr. Ekrem Bektaş
Görüntüle
4 KASÎDE-İ KAMİSİYYE (KÂMÎ) Kâmî, Şa'ban Kâmî Efendi Doç. Dr. Hamza KOÇ
Görüntüle
5 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
6 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
7 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
8 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
9 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
10 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
11 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
12 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
13 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
14 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle