MEVLİD-İ CENÂB-I ALÎ (CELÂL
mevlid
Celâl, Süleymân Celâleddîn (d. 1254/1838 - ö. 1308/1890)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Süleymân Celâleddîn (ö. 1308/1890) tarafından kaleme alınan Hz. Ali mevlidi.  15 sayfalık manzum bir eserdir. 220 beyit, 10 bend ve üç dörtlükten oluşmaktadır. Toplam beyit sayısı 251 olup manzumenin sonunda yer alan iki takrizle bu sayı 259’a ulaşmaktadır. Eserin asıl konusu olan mevlid bölümleri aruzun “fâ‘ilâtün fâ‘ilâtün fâ‘ilün” kalıbıyla ve mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır. Bunun yanı sıra eser içerisinde kaside, gazel, murabba ve muhammes gibi nazım şekilleri de yer almaktadır.

Süleymân Celâleddîn'in Mevlid-i Cenâb-ı Alî adlı eseri kendi ifadesine göre konusunda yazılan ilk eserdir. Müellifin gayesi, Hz. Ali sevgisini esas kabul eden insanlara, onun hakiki şahsiyetini sünni İslam inançları dairesinde tanıtmak, kendisinden önceki halifeler gibi İslamiyet'e bütün varlığıyla bağlanarak Hz. Peygamber'in yolundan gittiğini belirtmektir. Süleymân Celâleddîn, Hz. Ali hakkında mevlid yazarken Süleymân Çelebi'nin mevlidinden en azından üslup açısından büyük ölçüde faydalanmıştır. Hatta her iki eser de aynı vezinle yazılmıştır. Bazı beyitler, her iki eserde de neredeyse aynı ifadeyle karşımıza çıkmaktadır (Arslan 2000: 160). Süleymân Celâleddîn'in mevlidi, diğer Hz. Ali mevlidlerinden şekil ve muhteva yönünden bazı farlılıklar göstermektedir. Şair her şeyden önce tevhid, münacat, na‘t, dört halife övgüsü gibi manzumelere yer vermiş, manzumesinde yer yer tasavvufi konulara da değinmiştir (Yekbaş 2012: 203).

Eser, müellifin vefat tarihi olan 1308/1890 yılında İstanbul’da basılmıştır. Mevlid-i Cenâb-ı Alî ‘nin matbu nüshadan çoğaltılmış bir yazma nüshası vardır (Yekbaş 2012: 204). Eser üzerine Mehmet Arslan (2000) ve Hakan Yekbaş (2012) çalışmıştır.

Şairin biyografisi için bk. “Celâl, Süleymân Celâleddîn”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/celal-suleyman-celaleddin

Eserden Örnekler


Aldı mevlûdun getirdi dârına

Hayret el verdi bütün cîrânına


Kim Ebû Tâlib görüp oldu be-kâm

Görmemiş çün oğluna benzer gulâm


Mâderi etdi ana yâ bu’l-veled

Vâlidim adını koydum ben Esed


Söyledi ol demde nev-zâd-ı velî

Ben de koydum oğlumun adın Alî


Geldiler hep akribâ vü âşinâ

Kıldılar tebrîk-i nev-zâdı edâ


Beyt içinde makdemini hayr-fâl

Etdiler bu bahse dâ’ir kîl ü kâl


Kılmadı rağbet birin sedyânına

Redd olur dest ile varan yanına


Eyledi teşrîf Muhammed Mustafâ

Aldı nev-zâdı kucağa pür-vefâ


Dedi ana merhabâ hayru’l-veled

Merhabâ bin Fâtıma bintü’l-Esed (Arslan 2000: 210).

Kaynakça


Arslan, Mehmed (2000). "Süleyman Celâleddin ve Üç Eseri: Sâkînâme, Mevlid-i Cenâb-ı Alî, Devirnâme". Osmanlı Edebiyat Tarih Kültür Makaleleri. İstanbul: Kitabevi Yay.

Yekbaş, Hakan (2012). Türk Edebiyatında Hz. Ali ve Hz. Fatıma Mevlidleri. Ankara: Asitan Yay. 

Atıf Bilgileri


Erdoğan Taş, Mehtap. "MEVLİD-İ CENÂB-I ALÎ (CELÂL". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mevlid-i-cenab-i-ali-celal. [Erişim Tarihi: 25 Haziran 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (CELÂL) Celâl, Süleymân Celâleddîn Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
2 SÂKÎNÂME (CELÂL) Celâl, Süleymân Celâleddîn Prof. Dr. Mehtap Erdoğan Taş
Görüntüle
3 DEVİRNÂME (CELÂL) Celâl, Süleymân Celâleddîn Prof. Dr. Mehtap Erdoğan Taş
Görüntüle
4 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
5 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
6 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
7 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
8 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
9 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
10 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
11 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
12 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
13 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle