MENÂKIB-I HAYEVÂN BERÂY-I TEŞHÎZ-İ EZHÂN (RÂSİH)
çeviri şerh
Osman Râsih ( d. 1237/1822 – ö. 1302/1884)

ISBN: 978-9944-237-87-1



Osman Rasih’in Aisopos fabllerinin çevirisi ve şerhine dair eseri. İlk sayfada Aisopos’un milat öncesinin meşhur filozoflarından olduğu, hayvanlar ağzından kaleme aldığı eserinin Avrupa lisanlarına nakil ve tercüme edildiği, Osman Râsih Efendi’nin de okullarda okutulan bu Fransızca risalelerden seçip tercüme ettiği anlatılmıştır. 

Eser, ikinci sayfada besmele ile başlar ve 2-12. sayfa aralığında padişaha övgü, hamd ü senaların ardından,  fable ve Aisopos’un Avrupa’da gördüğü ilgiden, Avrupa’daki tercüme faaliyetlerinden ve bunların eğitimdeki yerinden söz edilerek gençlerin eğitimine dair görüşler açıklanır, eğitimde Türkçe eserlerin öne çıkarılması gerektiğini savunulur; eserin hazırlanış aşamaları ve tertibi anlatılır.

Mütercim yalnız hikâyeyi ve ana düşüncesini vermekle yetinmemiş, seçtiği bir beyti veya kıtayı hikâyenin içine yerleştirmiş; “netice-i hulâsa, mahsul-i kıssa, beyt-i mâ-hasal” gibi ibareler kullanarak kendisi de yorum yapmış ve “nazım” adı altında yine konuyla ilgili manzumeye yer vermiş, böylece kitap bir şiir antolojisi hüviyeti kazanmıştır. Nitekim, mütercim, bir amacının da gençlere Türkçe şiirler ezberletmek olduğunu söyler. Kitapta; Ziya Paşa, Sâbit, Nef’î, Eşref, Fuzûlî, Nâbî, Tâlib, Cevrî ve Bahâyî Efendi’den de gazeller vardır.

Yazarın biyografisi için bk. "Râsih Osman". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rasih-osman.


Eserden Örnekler


Bir Horoz ile Bir İnci Hikâyesi

Bir gün bir horoz gübrelik bir mahalde eşinip yem ararken bi’t-tesadüf bir inci tânesi buldukta keşke bunun yerine bir arpacık tânesi bulaydım da kifâf-ı nefs edeydim kendimi daha ziyade mesut ve bahtiyâr addederdim (beyit)

Etme ümmîd-i vefâ dehr-i denî-perverden

Bir içim suyu dirîğ eyledi İskender’den

Zemzemesiyle dem-sâz olup bulduğu inci tânesini fırlatıp yabana atmış ve böyle bir kıymetdâr inci Cenâb-ı Rabb-ı Vehhâb kadr ü kıymetini bilir cevher-fürûşa inâyet ve ihsân ile bu bâbda onu mesrûr ve şadân buyrulsun demiştir. (Netîce-i kıssa) Bayağı nâs kendi işine yaramayan kıymetdâr mala kat’a imâle-i enzâr-ı rağbet ve itibâr etmediği şu fıkra-ı garîbeden istifâde olunur (Osman Râsih (1284/1868-69: 13).  

 

Kaynakça


Orman Meclisi Ser-Âmedân-ı Azasından İzzetlu Osman Râsih (1284 (1868\1869). Menâkıb-ı Hayevân Berây-ı Teşhîz-i Ezhân

Yüksel, Süheyla (2012). Türk Edebiyatında Yunan Antikitesi (1860-1908). Ankara: Asitan Yay.

Atıf Bilgileri


Yüksel, Süheyla. "MENÂKIB-I HAYEVÂN BERÂY-I TEŞHÎZ-İ EZHÂN (RÂSİH)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/menakib-i-hayevan-beray-i-teshiz-i-ezhan-rasih. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MÜKÂLEMÂT-I EDEBİYE Fİ ȂSÂR-I NUSHİYYE ZAFERNÂME TERCÜMESİ (RÂSİH) Osman Râsih Prof. Dr. Süheyla Yüksel
Görüntüle
2 ȂSÂR-I HAMÎDE-İ AKLÂM (RÂSİH) Osman Râsih Prof. Dr. Süheyla Yüksel
Görüntüle
3 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
4 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
5 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
6 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
7 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
8 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
9 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
10 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
11 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
12 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle