- Yazar Biyografisi (TEİS)
Osman Râsih ( d. 1237/1822 – ö. 1302/1884) - Madde Yazarı: Prof. Dr. Süheyla Yüksel
- Eser Yazılış Tarihi:1284 /1868-69
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Fıkra
- Yayın Tarihi:14/06/2021
MENÂKIB-I HAYEVÂN BERÂY-I TEŞHÎZ-İ EZHÂN (RÂSİH)
çeviri şerhOsman Râsih ( d. 1237/1822 – ö. 1302/1884)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Osman Rasih’in Aisopos fabllerinin çevirisi ve şerhine dair
eseri. İlk sayfada Aisopos’un milat öncesinin meşhur filozoflarından olduğu,
hayvanlar ağzından kaleme aldığı eserinin Avrupa lisanlarına nakil ve tercüme
edildiği, Osman Râsih Efendi’nin de okullarda okutulan bu Fransızca
risalelerden seçip tercüme ettiği anlatılmıştır.
Eser, ikinci sayfada besmele ile başlar ve 2-12. sayfa aralığında padişaha
övgü, hamd ü senaların ardından, fable ve Aisopos’un Avrupa’da gördüğü
ilgiden, Avrupa’daki tercüme faaliyetlerinden ve bunların eğitimdeki yerinden
söz edilerek gençlerin eğitimine dair görüşler açıklanır, eğitimde Türkçe
eserlerin öne çıkarılması gerektiğini savunulur; eserin hazırlanış aşamaları ve
tertibi anlatılır.
Mütercim yalnız hikâyeyi ve ana düşüncesini vermekle yetinmemiş, seçtiği
bir beyti veya kıtayı hikâyenin içine yerleştirmiş; “netice-i hulâsa, mahsul-i
kıssa, beyt-i mâ-hasal” gibi ibareler kullanarak kendisi de yorum yapmış ve
“nazım” adı altında yine konuyla ilgili manzumeye yer vermiş, böylece kitap bir
şiir antolojisi hüviyeti kazanmıştır. Nitekim, mütercim, bir amacının da
gençlere Türkçe şiirler ezberletmek olduğunu söyler. Kitapta; Ziya Paşa, Sâbit,
Nef’î, Eşref, Fuzûlî, Nâbî, Tâlib, Cevrî ve Bahâyî Efendi’den de gazeller vardır.
Yazarın biyografisi için bk. "Râsih Osman". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rasih-osman.
Eserden Örnekler
Bir Horoz ile Bir İnci Hikâyesi
Bir gün bir horoz gübrelik bir mahalde
eşinip yem ararken bi’t-tesadüf bir inci tânesi buldukta keşke bunun yerine bir
arpacık tânesi bulaydım da kifâf-ı nefs edeydim kendimi daha ziyade mesut ve
bahtiyâr addederdim (beyit)
Etme ümmîd-i vefâ dehr-i denî-perverden
Bir içim suyu dirîğ eyledi İskender’den
Zemzemesiyle dem-sâz olup bulduğu inci tânesini
fırlatıp yabana atmış ve böyle bir kıymetdâr inci Cenâb-ı Rabb-ı Vehhâb kadr ü
kıymetini bilir cevher-fürûşa inâyet ve ihsân ile bu bâbda onu mesrûr ve şadân
buyrulsun demiştir. (Netîce-i kıssa) Bayağı nâs kendi işine yaramayan kıymetdâr
mala kat’a imâle-i enzâr-ı rağbet ve itibâr etmediği şu fıkra-ı garîbeden istifâde
olunur (Osman Râsih (1284/1868-69: 13).
Kaynakça
Orman
Meclisi Ser-Âmedân-ı Azasından İzzetlu Osman Râsih (1284 (1868\1869). Menâkıb-ı Hayevân Berây-ı Teşhîz-i Ezhân
Yüksel,
Süheyla (2012). Türk Edebiyatında Yunan
Antikitesi (1860-1908). Ankara: Asitan Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MÜKÂLEMÂT-I EDEBİYE Fİ ȂSÂR-I NUSHİYYE ZAFERNÂME TERCÜMESİ (RÂSİH) | Osman Râsih | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
2 | ȂSÂR-I HAMÎDE-İ AKLÂM (RÂSİH) | Osman Râsih | Prof. Dr. Süheyla Yüksel |
Görüntüle | ||
3 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
4 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
5 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
6 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
7 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
8 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
9 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
10 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
11 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
12 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |