- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ahmet Rasim - Madde Yazarı: Araş. Gör. Dr. Semra Yaman
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Hikâye (Öykü)
- Yayın Tarihi:08/08/2022
MEHALİK-İ HAYAT (AHMET RASİM)
hikâyeAhmet Rasim (d. 1865 - ö. 21 Eylül 1932)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Ahmet Rasim’in ailelerin şüphe, kıskançlık ve gayr-i meşru ilişkiler yüzünden yıkılması konusunda kaleme aldığı hikâye. 1308 yılında Şirket-i Mürettebiye Matbaası tarafından basılan eserin başlangıcında, üçüncü tekil şahıs anlatıcının hayat, ilişkiler ve insan psikolojisi üzerine didaktik bir girizgahı vardır. Olay örgüsü yeni evli iki çift olan Raif ve eşi Ârife ile Nazım ve eşi Sadiye’nin Boğaziçi’nde birlikte bir yalı tutması ile başlar. İki ay sonra, villian karakter olan Ârife’nin Nazım’ın kendisine kötü gözle baktığı iftirası üzerine evlerini ayırırlar. Sadiye, Nazım ile hayatında temiz bir sayfa açan, fakat kocası tarafından hep şüpheyle ve kıskançlıkla yaklaşılan bir kadındır. Ârife ise Raif’in bütün bağlılığına ve müsamahasına rağmen gayri meşru ilişkilerinden vazgeçmeyen biridir. Sadiye’yi kendi dünyasına çekmeye çalışır. Sonunda Sadiye Ârife’nin oyununa gelir ve eski âşıklarından birinden namusunu koruyabilmek için intihar eder. Hikâye, Nazım ve Raif’in bir kıraathanede üzgün halde oturdukları sahne ile sonlanır.
Hikâyenin anlatı zamanı sekiz ay kadar bir süreyi ihtiva eder. Olaylar İstanbul’un Boğaziçi, Küçüksu, Yenikapı, Çubuklu, Aksaray gibi semtlerinde geçer. Daha çok yalı, kıraathane gibi kapalı mekânlar, zaman zaman da açık mekânlar kullanılmış olmakla birlikte bu mekânlara dair ayrıntı ve betimlemelere yer verilmemiştir. Olayların geliştirilmesinde ve gerçeklerin açığa çıkarılmasında mektup türü işlevsel olarak kullanılmıştır. Hikâyede üç mektuba yer verilmiş, mektuplar el yazısı ile aktarılarak matbu harfler kullanılan ana metinden görsel olarak da ayrılmıştır. Benzer şekilde Nazım’ın Sadiye’ye karşı duygularını kaleme aldığı metin de el yazısı ile kaydedilmiştir. Eserde Arapça ve Farsça sözcüklerle kurulu tamlamalara yoğun olarak yer verilmiş ve ağır bir üslup kullanılmıştır.
Yazarın biyografisi için bk. “Ahmet Rasim”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmet-rasim
Eserden Örnekler
“Ârife, Raif’i bir hafta kadar sermest-i neşe eyledi. Bu baygınlık bîçârenin dîde-i basîretini bütün bütün kapadı.
Âdeta mecnûn-i aşk olmuş olduğundan gönlünden, gönlünü alan o dil-firibden mâadasını görmüyordu.
Lakin Nazım teyakkuz-i daimi içinde yanıyor. Sadiye pencere önünde oturacak olsa derhal şüpheleniyor.”
[...]
“Ârife kâh validesine, kâh hemşiresine gitmek bahanesiyle evden çıkarak bir mev’id-i telâkiye atılır. Bir gün bir gece eğlenir. Eve avdetinde bin türlü nevaziş ile âsâr-ı iştiyak göstererek bîçâre delikanlıyı aldatır. Sadiye gördüğü mezâlim-i şedîdeye tahammül edemeyerek akşamlara kadar ağlar. Nazım’ın vürûdunda çehre-i hazînine bir tebessüm-i mecburî getirerek enzar-ı hâifâne ile delikanlıyı karşılar.” (Ahmet Rasim 1308: 15-16, 46).
Kaynakça
Ahmet Rasim (1308). Mehâlik-i Hayat. İstanbul: Şirket-i Mürettebiye Matbaası.
İldeş, Özgür (2019). Ahmet Râsim: Hikâye ve Romanları (Cilt I-II-III). Ankara: Kurgan Edebiyat.
Kaya, Serkan (2005). Ahmet Rasim’in Hikâyeleri: Bir Sefilenin Evrak-ı Metrûkesi, Mehâlik-i Hayat, Meyl-i Dil, İhanet-i Aşk, Tecârib-i Hayat, Afife, Belki Ben Aldanıyorum (Metin –Tahlil – İndeks). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Nerkiz, Ummahan. (2021). Ahmet Rasim’in Hayatı, Hikâye ve Romanları. Doktora Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | EDEBİYAT-I GARBİYEDEN BİR NEBZE (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
| 2 | CÜMEL-İ HİKEMİYE-İ ECNEBİYE (CİLT 2) ( AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
| 3 | CÜMEL-İ HİKEMİYE-İ OSMANİYE( AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
| 4 | BORJİYALAR (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Araş. Gör. Dr. İmren Gece Özbey |
Görüntüle | ||
| 5 | ESKİ ROMALILAR (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Diğer Özlem Şamlı |
Görüntüle | ||
| 6 | EZHAR-I TARİHİYE (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
| 7 | TARİH-İ MUHTASAR-I BEŞER (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
| 8 | YENİ USÛL MUHTASAR SARF-I TÜRKÎ [BİRİNCİ SENE] (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
| 9 | KÜÇÜK TARİH-İ OSMANÎ I. - II. SENE (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Diğer Özlem Şamlı |
Görüntüle | ||
| 10 | KÜÇÜK TARİH-İ İSLAM (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
| 11 | TESHİL-İ TEEHHÜL (MEHMET TAHİR) | Mehmed Tahir | Araş. Gör. Dr. Cemile Odunkıran |
Görüntüle | ||
| 12 | DEMİRHANE MÜDÜRÜ (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
| 13 | İKİ KADIN (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Diğer Devrim Özbek |
Görüntüle | ||
| 14 | HÜKM-İ BEŞER YÂHUD İKİ SEVDÂZEDELER (AHMED FAHRİ MUSTAFA) | Ahmed Fahri Mustafa | Dr. Öğr. Üyesi Hanife Özer |
Görüntüle | ||
| 15 | HAZÎNE-İ MEKÂTİB yâhut MÜKEMMEL MÜNŞEÂT (AHMET RASİM) | Ahmet Rasim | Öğretmen İbrahim YILDIRIM |
Görüntüle | ||
| 16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
| 17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
| 18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
| 19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
| 20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
| 21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
| 22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
| 23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
| 24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
| 25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |