Şemsettin Sami'nin ilk kez 1879 yılında "Cep Kitapları" dizisi içerisinde yayımladığı eseri. Medeniyyet-i İslâmiyye, Türkçe yazılmış ilk "medeniyet tarihi" çalışmalarından birisidir. 1879 ve 1885 yıllarında iki baskısı yapılan eser, Ortaçağ'dan itibaren Müslüman aydınların bilim tarihi merkezli yaptığı çalışmalara odaklanmaktadır. Kendi içerisinde matematik, tıp, hukuk, edebiyat, tarih, astroloji gibi çeşitli alt başlıklarda yazılmış makalelerden meydana gelen Medeniyyet-i İslâmiyye, Ortaçağ İslam medeniyetine dair Türkçe yazılmış kaynaklar arasında öncü bir hüviyet taşımaktadır.

İslamiyet'in doğuşundan itibaren Müslümanların dünya bilim tarihine birçok önemli katkıları bulunduğunu belirten Şemsettin Sami, Medeniyyet-i İslâmiyye başlıklı çalışmasında birçok bilimsel buluşun, felsefe ve matematik alanındaki icadın öncelikle Müslümanların yaşadığı coğrafyada doğduğunu, daha sonra Batı uygarlığı içerisinde de kendisine önemli bir karşılık bulduğunu ifade eder. Eserinde o güne kadar yapılmış medeniyet tarihi çalışmalarına kıyasla farklı bir yöntem izleyen Şemsettin Sami, Doğu ile Batı uygarlıklarını karşılaştırır, bu iki bilim dünyası içerisinde ne tür ortaklıklar geliştirildiğini de ortaya koyar. Eserde olabildiğince tarafsız bir tavır takınmaya gayret gösteren yazar, bununla birlikte çalışması boyunca faydalandığı kaynaklara değinmez.

Dilek Çetintaş da TEİS için kaleme aldığı "Şemsettin Sami" maddesinde yazarın Medeniyyet-i İslâmiyye'de "İslam'ın doğuşundan o güne kadar oluşturduğu medeniyet birikimini detaylarıyla işlediğini" belirtir.

Yazarın biyografisi için bk. "Şemsettin Sami". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/semsettin-sami