MECMÛ'A (Nuruosmaniye Kütüphanesi, 4965)
karışık içerikli mecmua
?

ISBN: 978-9944-237-87-1


18. yüzyıla ait, derleyeni bilinmeyen karışık içerikli mecmua. Derlenme tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte Nâ'ilî (ö. 1666) için “Allah rahmet eylesin”, Nâbî (ö. 1712) için de “şairlerin sultanı, Allah ona selâmet ve âfiyet versin” yazması ve Nedim’in (ö.1730) de şiirlerini barındırması bakımından mecmuanın 18. yüzyılda tertip edildiği söylenebilir. Tamamı talik hatla yazılmış 344 varaktan oluşan mecmuada istinsah kaydı yer almamaktadır.

Mecmuada; 770'i gazel, 677'si müfred, 78'i rubai, 51'i kıt’a, 15'i tahmis, 13'ü mesnevi, 6'sı kaside, 1'i şarkı ve 1'i de müseddes olmak üzere toplam 1612 şiir yer almaktadır. Bunlardan 129 şiirin (16 kıt‘a, 11 rübai, 102 müfred) şairi belli değildir. Geriye kalan 1483 şiir ise, 15. yüzyıl ile 18. yüzyılın ilk dönemi arasında yaşamış olan 277 şaire aittir.  Eserde en çok şiiri bulunan şair; 188 gazel, 34 müfred, 7 rübai, 4 kıt’a ve 2 kaside ile Nâbî’dir. İkinci sırada 87 müfred ve bir gazel ile Feyzî Tursunzâde Abdullâh Efendi gelmektedir. Eserdeki şairlerle şiir sayıları şu şekildedir: Abdî Efendi, Âbid Çelebi (2), Abîdî (2), Âdil Şâh, Adlî (2), Adnî Mahmud Paşa, Âgâh Efendi (37), Âgehî, Ahdî-i Bağdâdî (2), Ahmed Paşa (2), Âhî (3), Âlî, Âlî Efendi (11), Ârifî (2), Âsım, Avnî (2), Ayşî (3), Âzerî (5), Âzim Efendi, Azmîzâde Hâletî (9), Bahâyî Efendi, Bâhir, Bâkî (20), Bâlî-i Kadîm, Behiştî (3), Beyânî, Burhânzâde Şeyhî, Cafer, Câzim (4), Cehdî (2), Cem (3), Cem‘î (4), Cemâlî (12), Cevherî (2), Cevrî (9), Cezmî Efendi (13), Cinânî-i Bursevî (3), Çeşmî, Dânişî, Dervîş Fasîh, Dervîş Meyyâl (2), Dervîş Nâyî, Dürrî Çelebi (16), Ebu'l-Es'ad Efendi, Edâyî, Edîbî, Ehlî, Emîrî Seyyid Muhammed Çelebi (20), Emnî Muhammed Ağa el-Âmidî (21), Emrî Çelebi (10), Enîs, Fâ'ik Efendi (4), Fâ'iz, Fahrî, Fâmî, Fasîhî Efendi, Fehîm (4), Fennî (6), Ferdî (2), Ferîdûn (3), Fethî, Fevrî Efendi, Feyzî (8), Feyzî Tursunzâde Abdullâh Efendi (88), Feyzî-i Hindî, Furûgî Efendi (28), Fuzûlî (5), Füzûnî, Gâ'ib (12), Garîbî, Gelibolu Müftîsi Râgıb Alî Efendi (6), Gâzî, Gınâyî, Gubârî, Güftî, Gülşenî (2), Güzârî, Hâfız-ı Post, Hâkânî, Hâkim Efendi, Hakîmî, Hâletî (7), Halîmî (2), Halvetî, Hâlid, Halîl Ahmed el-Kerîm-i Vardârî, Hamdî Efendi (2), Hâmî Çelebi (5), Harîmî Şehzade Korkud, Hasan Çelebi, Hâsir, Hâşim Monla İbrâhim Efendi Diyârbekrî (5), Hâşimî (9), Hatâyî Şah İsmail (2), Hâverî, Hayâlî (4), Hayrânî, Hayretî, Hecrî, Himmet-zâde Efendi (6), Huldî (28), Hüdâyî (3), Hükmî (3), Hüseyn-i Baykara, Işkî (3), Iyânî, İlmî, İsmâ'îlzâde Nazîm Çelebi, İshâk Efendi (5), İsmetî Efendi (7), İzzetî, İzzî-yi Şirvânî, Kabûlî (2), Kafzâde Fâ'izî (14), Kâmî-i Edirnevî (25), Kâsım Paşa, Kâşif, Kavsî-i Bağdâdî, Kazasker Azmî Efendi (3), Kelîm-i Eyyûbî (6), Kemâl Paşazâde (5), Kemâlî (18), Kınalızâde Alî Efendi (75), Lâmi‘î, Levhî, Mâdih Çelebi (5), Mahmûd Paşa, Makâlî Solakzâde (5), Mecdî-i Kadîm, Medhî, Melek, Meşâmî, Mezâkî Efendi (14), Mihrî Hâtûn (2), Mîrzâ Sâ'ib (3), Misâlî, Monla Ahmed Fâhim, Mucîb Efendi (4), Muhammed Nâyibî, Muhibbî (3), Muhlisî Şehzâde Mustafâ, Murâdî (2), Murtezâ-yı Bağdâdî (2), Mücîb (17), Müfîd Şeyh-i Nakşibendî (10), Müftî Hüseyin Efendi (2), Münîb (2), Münîrî, Müşgî, Nâ'ib Acem Paşa, Nâ'ilî (5), Nâbî (235), Nâdirî, Nahîfî (2), Nâmık, Nâmî (6), Nasûh Paşazâde, Nazîm Çelebi (25), Nazmî-i Kadîm (13), Necâtî (5), Nedîm (6), Nef'î, Nehcî, Nesîb-i Mevlevî (6), Neşâtî (4), Nev'î (5), Nev'îzâde (2), Nevâ'î, Neylî Çelebi (14), Nigînî Mühürdâr (2), Nihânî (4), Nisârî (2), Nişancı Abdî Paşa, Nizâmî, Nüvîdî, Osmânzâde Efendi (16), Pehlivân Mustafa, Ra'nâ, Rahîmî Efendi Habeşîzâde Çelebi (8), Rahmî (4), Râmî Paşa (9), Râmiş (5), Râmiz Paşa, Râsih Çelebi (6), Râşid Efendi (4), Remzî Antâkîzâde, Resîm Efendi (8), Reşkî Dervîş (3), Rezmî, Rızâyî, Rızâyî Hemşîrezâde-i Şeyhülislâm Yahyâ Efendi (13), Rızâyî-i Kadîm, Riyâzî (2), Rûhî-i Bağdâdî (3), Rüşdî Çelebi (2), Sâ'ib Mîrzâ (23), Sa'dî Birâder-i Dürrî (3), Sâbit Efendi (8), Sabrî (4), Sabûhî (2), Sâdık, Sadreddînzâde Feyzî Çelebi, Sadreddînzâde Rûhî Çelebi, Sadreddînzâde Rûhullâh Efendi, Sadrî, Sâfî, Sâhib (12), Sâhir (4), Sâkinî, Sâmî Beg (4), Sebzî (2), Sehmî, Selîkî, Selîmî Sultân Selîm-i Sânî, Semâ'î (2), Seyfî, Seyyid Ârif Efendi (10), Seyyid Hüseyin el-Mardînî (2), Seyyid Vehbî (2), Sırrî (6), Subhî (2), Sun'î (2), Sûzî-i Mardînî (4), Sükkerî (10), Sükûnî, Şa'bân Efendi, Şâhî Şehzâde Bâyezîd, Şâkir Efendi (2), Şânî (3), Şefî'î, Şehrî Çelebi (5), Şehzâde Mehmed, Şemsî Paşa (2), Şer'î (2), Şeref, Şerîf (2), Şeyh Nazmî (2), Şeyhî bin Sinân, Şeyhülislâm Yahyâ Efendi (9), Şinâsî (15), Şîrî Ali Beg, Şûrî, Tâ'ib (3), Tab'î (2), Tâhir, Tal'atî (2), Tâlib (9), Tâlibî (2), Tâli'î, Tecellî (2), Tîbî (22), Tıflî Çelebi (3), Ulvî (2), Ümîdî (3), Ümnî, Ünsî, Va'dî (2), Vâkıfî, Vâlî (18), Vaslî, Vecdî (2), Vecîhî (3), Vehbî Çelebi (2), Veysî Efendi (4), Vusûlî (2), Yümnî (2), Yüsrî, Zârî, Zarîf-i bî-nevâ (2), Zâtî (2), Zekî, Zeyneb Kastamonî, Zeynel Paşa, Zihnî (4), Zuhûrî (2).

İçinde ağırlıklı olarak Türkçe şiir bulunan mecmuada Arapça ve Farsça bazı manzum-mensur eserler de yer alır. Mecmuada dağınık vaziyette 100'ü aşkın muamma ve lugaza dair Arapça-Farsça izahlar ve dinî içerikli Arapça-Farsça manzum ve mensur metinler yer almaktadır. Bunların çoğunun müellifi belli olmamakla birlikte bazı Farsça beyitlerin Sâib-i Tebrîzî, Şevket-i Buhârî ve Örfî-i Şirâzî'ye ait olduğu görülmektedir.

Mecmua, divanı henüz tespit edilememiş şairlerin şiirlerini ve yayımlanmış divanlarda bulunmayan şiirleri barındırması bakımından kıymetlidir.

Bünyamin Ayçiçeği tarafından mecmuanın genel tanıtımı yapılmıştır (2016). Ayrıca mecmuadan hareketle Huldî’nin şiirleri (Güzel 2020) ve Füzûnî’nin Gül-i Sad-Berg mesnevisi (Derdiyok 2005) makale olarak yayımlanmıştır.

Kaynakça


Ayçiçeği, Bünyamin (2016). “Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû‘aları: İnceleme-Dizin”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, (16): 227-367.

Güzel, Bilal (2020). “Bursalı Şair Huldî ve Şiirleri”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, (24): 257-284.

Derdiyok, Çetin (2005). “Fuzûnî ve Gül-i Sad-berg’i”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1):181-200.

Atıf Bilgileri


Ayçiçeği, Bünyamin. "MECMÛ'A (Nuruosmaniye Kütüphanesi, 4965)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mecmua-nuruosmaniye-kutuphanesi-4965. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
2 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
3 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
4 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
5 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
6 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
7 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
8 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
9 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
10 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle