Abdullah Ferdî’nin tasavvuf konulu risalelerinden ve mektuplarından oluşturulmuş mecmua. Süleymaniye Kütüphanesi Pertev Paşa Koleksiyonu 266 numarada kayıtlı bu mecmua Abdullah Ferdî’nin eserlerinden oluşturulmuştur. Mecmuada bir mesnevi, tasavvufî konularda kaleme alınmış 15 risale ve Abdullah Ferdî’nin 6 adet mektubu yer almaktadır. Mecmua 180X120; 140X60 ebatlarında, rik‘a hatla, muhtelif satırlı, miklepli, şirazeli, kapakları battal ebrulu, çehâr kûşe, vişne çürüğü deri cilt içinde 114 varaktan oluşmaktadır. Mecmuanın tümünde 3 farklı kâğıt kullanılmıştır. Çoğunlukla siyah mürekkep kullanılmakla beraber; alıntı, ıstılah, özel isim, başlık ve imzalar için kırmızı mürekkep tercih edilmiştir. Mecmuanın 1^a varağında Risale-i Nakşibendiyye-i Manzûm ifâdesi -ki bu, 2^a varağında başlayan mesnevi için kullanılmıştır- ve Millet Kütüphanesi’nin mührü bulunmaktadır (Şentürk 2022: 42).

Eserdeki metinler, yer alış sırasına göre şunlardır:

1. Nazmü'l-Leâli Kenzü'l-Meâni:  Mecmuanın 1^b-19^b varakları arasında bulunan ve 718 beyitten oluşan bu mesnevide tasavvufa mesnet  kabul edilen ayet, hadis ve vecizeler nazımlaştırılmıştır. Eserin adı, 18^b varağında yer almaktadır. Eser, başka bir nüshası ile yüksek lisansa konu olmuştur (Bul 2014). Ayrıca eseri tanıtıcı bir yayın yapılmıştır (Güleç 2022).

2. Evrad Hakkında Bir Risale: 20^b-26^a varakları arasında bulunan bu risale, evrad hakkındadır. Herhangi bir başlığı bulunmayan eser, besmele ile başlamıştır. Eserde Şah-ı Nakşibend ve Hâlid-i Bağdâdî’ye rabıta yapılmasının usûlünden bahsedilmektedir.

3. Mürit-Mürşit İlişkisi Hakkında Bir Risale: Mecmuanın 27^b-29^a varakları arasında yer alan bu risale ise, fâide başlığı altında yazılmıştır.

4. Hasan Sezâî’nin Bir Şiirinin Şerhi:  30^b-35^b varakları arasında Hasan Sezâî’nin "Kıl irâdet secdesin gel vech-i insandan yaña" mısrasıyla başlayan yaña redifli şiirinin şerhi yer almaktadır. Şerhe geçmeden önce müellifin giriş olarak düşündüğü ilk bölümde Sezâî’nin Türkçeye vâkıf bir şair olduğunun söylenildiği kısa bir methiye yazılmıştır. Bu şerhin, başka bir nüshası, bir yüksek lisans tezinde araştırmaya konu olmuştur (Yıldız 2015).

5. Rabıta Hakkında Bir Risale: 36^b-37^b varakları arasında tasavvufî bir ıstılah olan rabıta kavramı hadisler ışığında anlatılmıştır. Risale fâide başlığı altında yazılmıştır.

6. Sohbet Hakkında Bir Risale: 38^b-43^a varakları arasında bulunan ve fâide-i ceyyide başlığıyla yazılan bu risalede ise sohbet kavramı açıklanmıştır.

7. Tasavvuf Risalesi: 44^b-49^b varakları arasında yer alan bu risale ise iyi ve kötü huylar üzerine kaleme alınmıştır. Risalenin kötü huylara ayrılan bölümünde tamah, hırs, ucub, gurur, batâlet, gazab ve buhl; güzel huylar bölümünde ise iffet, hilm, seha, selamet,  tevazu, beşaşet, sabır, zühd ve kanaat açıklanmıştır.    

8. Kâmiller Hakkında Bir Risale: 50^b-52^a varakları arasındaki bu risalede, kâmil insanların özellikleri açıklanmıştır. ve mine'l-fâide başlığıyla kaleme alınan bu risalede evliyanın özellikleri ve çeşitleri anlatılmıştır. Evliyalar ilk olarak iki kısımda incelenmiştir: “Celâlî tecellilere mazhar olanlar" ve "Cemâlî tecellilere mazhar olanlar” Risalenin sonunda iki beyite yer verilmiştir.

9. Nakşibendi Silsilesi Hakkında Bir Risale: Mecmuanın 53^b-54^b varakları arasındaki bu risalede Nakşibendi tarikatı silsilesinin faziletleri anlatılmış ve herhangi bir başlık kullanılmamıştır.

10. Fenâ ve Bekâ Hakkında Bir Risale: 55^b-62^a varakları arasındaki bu risalede tasavvufî kavramlar olan fenâ ve bekâ açıklanmıştır. Risalede iki yerde rubai, yedi yerde ise müfrede yer verilmiştir.

11. Zikir Hakkında Bir Risale: 63^b-64^b varakları arasında bulunan bu risalede nefy u isbat zikri açıklanmış ve zikrin yapılışı anlatılmıştır.

12. Risale-i Der‘iyye Der Nikât-ı Mer‘iyye: 65^b-69^a varakları arasındaki bu risale için, Risâle-i Der‘iyye Der Nikât-ı Mer‘iyye Li-Abdullah el-Ferdî el-Hâlidî en-Nakşibendî başlığı kullanılmıştır. Risalede, önce şeyh çeşitlerinden bahsedilmektedir: İlki sohbet şeyhi, ikincisi zikir şeyhi, üçüncüsü hırka şeyhidir. Hırka da iki çeşittir: İlki Hırka-i zâhirî, ikincisi hırka-i manevî’dir. Küfür de iki çeşittir: İlki küfr-i mezmume, ikincisi küfr-i memduh. Vücûd da iki çeşittir: Vücûd-ı hakikî ve vücûd-ı mecâzî...  Eser bu şeklinde devam etmektedir.

13. Nakşilik Devirleri Hakkında Bir Risale: 70^b-72^a varakları arasındaki bu risalede Nakşibendi tarikatının devirleri açıklanmıştır. Risale Arapçadır.

14. Allah’ın Yüceliği Hakkında Bir Risale: 73^a-75^a varakları arasında bulunan ve fâide başlığı altında Arapça kaleme alınan bu risalede Allah’ın yüceliğinden bahsedilmektedir.

15. Nukûdun Cedîde fî A‘kûdin Ceyyidetin ‘alā et-Tarîkati‘l- ‘Aliyyeti'n-Nakşibendiyye ve Sîreti'l-Müceddîdiyyeti'l-Hâlidiyye: 76^a-105^b varakları arasındaki bu risalenin adı hemen girişte zikredilmiştir. Mecmuanın 105’ten sonraki varağı ya da varakları eksik olduğu için risalenin tam olmadığı anlaşılmaktadır. Üç bölüm olarak değerlendirilebilecek olan bu risalenin ilk kısmında ehl-i sünnet akaidinden, ikinci kısmında kulluk âdâbından, üçüncü kısmındaysa tarikat âdâbından ve günlük evrad usûlünden bahsedilmektedir. Risalenin 98^b-101^a varakları arasında Abdullah Ferdî'nin tarikat silsilesi verilmiştir. Buradaki silsile ile Abdullah Ferdî'nin başka eserlerindeki silsileleri tenkitli metin olarak yayımlanmıştır (Şentürk 2022: 12-23).

16. Mektubat Mecmuanın 106^b-114^a varakları arasında, Abdullah Ferdî imzası bulunan 6 adet mektup yer almaktadır. Mektupları tanıtıcı bir yayın yapılmıştır (Altınova 2022). 1. 2. ve 5. mektubun sonunda imza yer almaktadır. Bu imzalardaki harf karakterleri ile mektuplardaki ve mecmuanın diğer sayfalarındaki yazının birbirine çok benzemesi, bu mecmuanın şairin dest-i hattı olabileceğini düşündürmektedir.

Müellifin biyografisi için bk. "Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah Ferdî Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ferdi-seyh-haci-abdullah-ferdi