MECMÛ'A (Nuruosmaniye Kütüphanesi, 4923)
şiir mecmuası
?

ISBN: 978-9944-237-87-1


17. yüzyıla ait, derleyeni bilinmeyen şiir mecmuası. 126 varaktan oluşan yazmanın bazı yapraklarının eksik olduğu, bazılarının da yıprandığı görülmektedir. Derlenme tarihi kesin olarak bilinmeyen eserin, içindeki metinlere bakarak 17. yüzyılda oluşturulduğu söylenebilir. Şekil ve içerik bakımından bir düzen bulunmayan mecmuanın metni, kimi zaman talik/talik kırması ve divani kırması kimi zaman da rika hatla yazılmıştır. Söz konusu yazı farklılıklarından yola çıkarak mecmuanın birden fazla derleyici tarafından meydana getirildiği anlaşılmaktadır.

Mecmuada 535’i gazel, 40’ı kıt’a, 32’si müfred, 20’si rubai, 5’i kaside, 3’ü müseddes, 3’ü muhammes ve 2’si terkîb-bend olmak üzere toplam 640 şiir yer almaktadır. Bu şiirlerden 588 tanesi 15 ve 17. yüzyıllar arasında yaşamış 58 şaire aittir. En çok şiiri bulunan şair; 181 gazel, 22 kıta, 3 kaside, 3 rubai, 1 terkîb-bend ve 1 beyitle Nev’î-zâde Atâyî’dir. İkinci sırada 76 gazel, 2 kıta ile Şeyhülislâm Yahyâ; üçüncü sırada ise 52 gazel, 1 kaside, 1 murabba ve 1 beyitle Hayâlî gelir. Mecmuada yer alan şair ve şiir sayıları şu şekildedir: Abdî, Âhî (5), Ahmedî, Ahmed-i Dâ’î, Ahmed Paşa, Baba Çelebi, Bahârî (2), Bâkî (48), Bağdatlı Rûhî (6), Cevrî (29), Cemâlî, Dervîş, Emîr, Fahrî, Fedâyî (3), Ferruhî, Fuzûlî, Ganî-zâde Nâdirî, Hayâlî (55), Hayretî (5), Hüseyin Vâiz Kâşifî, Işkî, Mahvî, Makâlî (2), Mihrî, Muhibbî, Nâilî (15), Necâtî (11), Nef‘î (6), Nev’î-zâde Atâyî (211), Nüvîsî (2), Ömrî (2), Özrî, Revânî (3), Rızâyî (11), Riyâzî (13), Sabrî (40), Sâdık (2), Sâ’î, Selîkî, Serîrî, Sırrî, Siyâhî, Subhî, Sultân Mehmed Gâzî [3. Mehmed?], Sürûrî, Şem’î, Şerîfî, Şeyhülislâm Yahyâ (78), Şirâzî, Tâbî, Taşlıcalı Yahyâ (2), Ulvî (2), Visâlî, Vusûlî, Yavuz Sultân Selîm, Ziyâ’î, Zuhûrî.

Bunların dışında mecmuanın farklı varaklarında, çoğunluğu beyit ve rubâî nazım şekliyle yazılmış şairi tespit edilemeyen 51 şiir bulunmaktadır. Ayrıca mecmuanın baş tarafına kaydedilmiş yedi dörtlükten oluşan halinde müellifi belli olmayan bir elif-nâme, Sultan Süleyman’ın yaptığı seferlerle ilgili mensur bir metin ve tecvidle ilgili Arapça bir şiir vardır. Yazmanın sonunda da bazı manilerle halk şiiri tarzında yazılmış çeşitli dizeler bulunmaktadır.

Mecmua, birçok farklı şairin eserini, yer yer divanlarda bulunmayan şiirleri ve şiiri/divanı henüz tespit edilmemiş şairleri barındırması bakımından incelenmeye değerdir.

Bünyamin Ayçiçeği (2016) tarafından mecmuanın genel tanıtımı yapılmıştır.

Kaynakça


Ayçiçeği, Bünyamin (2016). “Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû‘aları: İnceleme-Dizin”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, (16): 227-367.

Köksal, Mehmet Fatih (2019). “Yavuz Sultan Selîm’in Türkçe Şiirleri”. Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, (40): 267-326.

Atıf Bilgileri


Ayçiçeği, Bünyamin. "MECMÛ'A (Nuruosmaniye Kütüphanesi, 4923)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mecmu-a-nuruosmaniye-kutuphanesi-4923. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) Mahmud Cemaleddin el-Hulvî Diğer Özlem Şamlı
Görüntüle
2 AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) Za'îfî, Muhammed Dr. Necmiye Özbek Arslan
Görüntüle
3 KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) Feyzî-i Kefevî Prof. Dr. Adem Ceyhan
Görüntüle
4 ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) Iyânî, Cafer Iyânî Bey Prof. Dr. Osman Ünlü
Görüntüle
5 RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) Kefevî, Hüseyin ismail Aksoyak
Görüntüle
6 ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) Mustafa b. Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
7 HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) Mustafâ b. Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
8 HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) Mustafâ bin Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
9 TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
10 KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) Şikârî Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür
Görüntüle