MECMÛ’A (MUSTAFÂ KÂMİL)
manzum ve mensur metinler
Mustafâ, Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi (d. ?/? - ö. 1294/1877)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Elbistanlı Yemlihâ-zâde Mustafâ Kâmil Efendi’nin farklı konularda manzum ve mensur şekilde yazdığı metinleri içeren eseri. Mecmua'daki tüm metinler Yemlihâ-zâde Mustafâ Kâmil Efendi’ye aittir. Eserde; kaside, gazel, murabba, müfred, lugaz, şarkı vd. nazım şekillerinin kullanıldığı şiirler ve Türkçe-Arapça olarak yazılan mensur metinler bulunur. Teşekkürname, tebrikname, naʿt, methiye, latife, ilaç reçeteleri, Eğin kasabasının övgüsü ise şairin seçtiği nazım türü ve muhtevalar olarak görülmektedir. Mecmua'daki nazireler; doğum ve ölüm tarihlerinde, teşekkürnameler ve tebriknamelerde geçen isimler ise şairin önem verdiği şahsiyetleri ortaya koymaktadır.

Mecmua'da Yemlihâ-zâde’nin Arapçaya hâkimiyeti kendini gösterir.  Bununla birlikte yer yer sade bir dil kullandığı şiirleri de vardır. Hatta bir şiirinde şair, argo kelimelere yer vermekten sakınmamıştır. Aruz kullanımında ise kusurların fazlalığı dikkat çekmektedir (Altuner 2012: 19).

Eserde yer alan metinlerde şair, Kâmil mahlasını kullanır. Elbistanlı oluşunu ise 43a’da Besmele’yle başlayan Arapça mensur bölümde “kâle el-fakîr Kâmil Elbistânî” ifadesiyle belirtir.

Nuran Altuner (2012), eseri ilim âlemine tanıtan ilk isim olmuştur. Çalışmasında, Mecmua'da yer alan tüm metinleri kısaca tanıtmış ve onlardan örnekler vermiştir. Eser; Süleymaniye Kütüphanesi’nde, Yazma Bağışlar 6955 numarada yer alır. 60 varaklık mecmua, 176x117 mm ölçülerindedir. Bu eser, müellif hatlıdır ve nestalik yazıyla 15 satır hâlinde kaleme alınmıştır. Mecmua; 19. yüzyıl şairlerinden Mustafa Kâmil Efendi’nin nazım ve nesir şekilde yazdığı divan edebiyatı, halk edebiyatı ve tasavvuf edebiyatı ürünlerini barındırması dolayısıyla önem teşkil etmektedir.

Müellifin biyografisi için bk. "Yemlihâ-zâde Mustafâ Kâmil Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mustafa-yemlihazade-mustafa-kamil 

Eserden Örnekler


Gazel

Merd isen ger hâcetin etme ebed nâ-merde arz

Künc-i istiğnâda ol tâ etme hiç bir ferde arz


Bârgâh-ı Hazret-i hallâka ref et destini

Her zaman âmâlini ol zâta kıl bî-perde arz


Şem-i tahkîk içre sûzân ol hemân pervâneveş

Bülbülâsâ eyleme esrârını her verde arz


Ehl-i derdin sohbetine mahrem ol tâ rûz u şeb

Ârif isen etme derdin mâ-hasal bî-derde arz


Ferd ü tenhâ ibtihâl ile Hudâya Kâmilâ

Âlemü’l-esrâr-ı devr kılsan bilir her nerde arz (Altuner 2012: 3-4).

Kaynakça


Alparslan, Yaşar ve Serdar Yakar (2009). Maraş Meşhurları. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.

Altuner, Nuran (2012). “Elbistanlı Yemliha-zâde Mustafa Kâmil Efendinin Kendi Hattıyla Yazmış Olduğu On Altı Risalelik Mecmuanın Tanıtımı”. Uluslararası Osmanlı Döneminde Maraş Sempozyumu (Kahramanmaraş 4-6 Ekim 2012).

Yemlihâ-zâde Mustafâ Kâmil Efendi. Mecmû’a. Süleymaniye Kütüphanesi Yazma Bağışlar Koleksiyonu. 6955.

Atıf Bilgileri


Özgeriş, Mutlu Melis. "MECMÛ’A (MUSTAFÂ KÂMİL)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mecmu-a-mustafa-kamil. [Erişim Tarihi: 25 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 ARÛZ-I ENDELÜSÎ ŞERHİ (YEMLİHÂ-ZÂDE MUSTAFÂ) Mustafâ, Yemlihâ-zâde Mustafâ Kâmil Efendi Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
2 DÎVÂN (MUSTAFA KÂMİL) Mustafâ, Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
3 EL-HİKMETÜ'L-BÂLİGA VE ŞERHUHÂ (MUSTAFÂ) Mustafâ, Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
4 EL-MAKÂLÂTÜ'L-HİSYÂN ALÂ KASÎDETİ'L-HASÂN MA'A TAHMÎS (MUSTAFÂ) Mustafâ, Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
5 ELFİYYE VE ŞERHİ (MUSTAFÂ) Mustafâ, Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
6 HÂŞİYE ALÂ KARATEPELİ (MUSTAFÂ) Mustafâ, Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
7 HÜSEYNİYYE MANZÛMESİ (MUSTAFÂ) Mustafâ, Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
8 KASÎDE-İ ADEM VE ŞERHİ (KÂMİL) Mustafâ, Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
9 KASÎDE-İ HÂİYYE ŞERHİ (MUSTAFÂ) Mustafâ, Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
10 KASÎDE-İ MADRİYYE'NİN ŞERH VE TAHMÎSİ (MUSTAFÂ) Mustafâ, Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
11 MANZÛME-İ RÂ'İYYE (MUSTAFÂ) Mustafâ, Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
12 NAZMU'L-FÜNÛN (MUSTAFÂ KÂMİL) Mustafâ, Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
13 ŞERHÜN ALÂ KASÎDE-İ NÛNİYYE Lİ’L-FAZIL HASAN FEHMİ EFENDİ (MUSTAFÂ) Mustafâ, Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
14 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
15 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
16 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
17 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
18 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
19 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
20 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
21 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
22 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
23 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle