- Yazar Biyografisi (TEİS)
Kemâlî - Madde Yazarı: Prof. Dr. Gisela Procházka-Eisl
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Derleme
- Türü/Formu:Mecmua
- Yayın Tarihi:22/04/2022
MECMÛ'A (KEMÂLÎ) (Avusturya Milli Kütüphanesi, A. F. 268a)
karışık içerikli mecmuaKemâlî (d. ? - ö. ?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Budin’de muhtemelen Mehmed (ya da İsmail) Kemâlî isimli bir şahıs tarafından 16. yüzyıl sonlarında derlenen mecmua. Mecmuanın sahibi ve mürettibi olan kişi Budin’de bir Osmanlı memuruydu (mukâbeleci). İçerik açısından bakıldığında mecmudaki pek çok metin, şiir ve aynı şekilde mensur kısım mecmuanın 16. yüzyılın ikinci yarısında Macaristan’da yazıldığına işaret etmektedir. Bir muhasebe kaydı, Macaristan hakkında bir kanunname ve bir Fetih-nâme-i Eğri’nin yanı sıra mecmua iki uzun mesnevi içermektedir. Bunlardan biri Mevlana Celaleddin Rûmî Mesnevi’sinin Kemâlî’ye ait bir çevirisi ve diğeri de Nidâ’î Çelebi’nin Risâle-i Manzûme’sidir. Tek tük kaydedilmiş beyitleri de dahil edersek malzemenin içinde farklı kategoride toplam 114 şiir mevcuttur. Bu şiirlerin yaklaşık üçte birinin başta İran’la çatışmalar, Rumeli Beylerbeyi Mehmed Paşa’nın idamı (1589), Macaristan’daki gelişmeler ve özellikle Eğri’nin fethi gibi tarihi referanslara sahiptir. Mecmuada yer alan ve isimlerini bildiğimiz şairler mecmuanın derleyicisinin çağdaşlarıdırlar ve dolayısıyla 16. yüzyılda yaşamışlardır: Abdî (Sarḫoş, ö. 1605/06), Askerî, (Edirneli ö. 16. yy.), Cıgalazâde Mahmûd Çelebi (ö. 1643), Fasîhî, Fidâyî (ö. 1602/03 ?), Gâzî Giray II (Bora, ö. 1607), Gubârî (?), Hâdî (Memezâde, ö. 1608/09), Ḫayretî (ö. 1534), Hoca Sa'deddîn (ö. 1599), Baltacızâde Mahmûd (ö. 1597’den sonra), Mehemmed Kemâlî (ö. 1600), Monlâ Cihâdî (16. yy.), Murâdî (Murâd III., ö. 1595), Kabûlî (ö. 1591/92), Şâhî (Şehzâde Bâyezîd, ö. 1561), Selâmî (?), Tîgî Beg (ö. 1608/09 ya da 1618/19).
Mecmuanın bir bölümü Hülya Çelik ve Gisela Procházka-Eisl tarafından yayımlanmış (2015) ve Procházka-Eisl tarafından mecmuaya dair bir makaleyle yazılmıştır (2018). Transkribe edilmiş metnin tamamına ve aynı şekilde detaylı bir tasnifine "mecmua online" projesinin internet sitesinden dijital ve açık erişim olarak ulaşılabilmektedir (bk. https://mecmua.acdh.oeaw.ac.at/tocAF268.html).
Eserden Örnekler
Kaynakça
Procházka-Eisl, Gisela ve H. Çelik (2015). Texts on Popular Learning in Early Modern Ottoman Times, I: Hidden Treasures: Selected Texts from Ottoman Mecmūʿas (Miscellanies), Cambridge, Mass.: Department of Near Eastern Languages and Civilizations, Harvard University.
Procházka-Eisl, Gisela (2018) “Şiirle Tarih Yazmak. 16ncı Yüzyılın Sonlarında Derlenen Bir Mecmua Örneğinde”. ESTAD 1 (1): 32-49.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
2 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
3 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
4 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
5 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
6 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
7 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
9 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
10 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |