MECMÛ'A-İ MUAMMÂ VE LUGAZ (Süleymaniye Kütüphanesi, Bağdatlı Vehbi, 1542)
muamma ve lugaz mecmuası
?

ISBN: 978-9944-237-87-1


18. yüzyıla ait derleyeni bilinmeyen muamma ve lugaz mecmuası. Mecmua, kütüphane kataloğunda “şiir mecmuası” olarak kayıtlıdır. Derlenme tarihi belli olmamakla birlikte 18. yüzyıl şairlerine ait şiirlerin bulunması, mecmuanın bu yüzyılda tertip edildiğini düşündürmektedir. Tamamı 45 varak olan mecmua iki bölümdür: İlk bölümde (1b-8b) muammalar, ikinci bölümde ise (9b-44b) lugazlar yer almıştır.

İlk bölümde beyitler halinde düzenlenmiş 81 muamma bulunmaktadır. Her muammanın cevabı kırmızı mürekkeple baş kısmına yazılarak “be-nâm-ı...”, “be-ism-i...” ibaresiyle birlikte verilmiştir. Muammaların üçü Emrî’ye aittir. Lugazlar kısmında yer alan Nâbî’ye ait bir muamma da dâhil edildiğinde mecmuada toplamda 82 muamma bulunmaktadır. Bunların 14’ü Farsça, diğerleri Türkçedir. Muamma cevapları kişi adlarıdır. Muammalar çoğunlukla remel ve hezec bahrinin vezinleri ile yazılmıştır.

İkinci bölümde 137 lugaz vardır. Lugazlar mesnevi, gazel, kıt’a, nazm ve beyit gibi değişik nazım biçimleriyle düzenlenmiştir. Bu kısımda lugazları bulunan şairler Haylî, Hikmet, Kâtib (3), Ümîdî, Nefîrî, Harîrî, Subhî (3), Za’îfî, Sabrî, Fethî, Nizâmî, Râzî, Esîrî, Hulkî, Vaslî, Fasîhî (2), Emîrî, Murâdî ve Fennî’dir. Lugazlar “nedür ol kim...”, “nedür anlar kim...”, “ol ne şeydür kim...”, “bil nedür ol...”, “bir acâyib nesne gördüm...” gibi kalıp ifadelerle başlamaktadır. Lugaz cevapları kişi adı dışındaki nesnelerdir. Bu bölümdeki lugazlar hezec ve remel bahrinin vezinleri ile yazılmıştır.

Mecmua yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır (Çakıroğlu 2014).

Eserden Örnekler



Kaynakça


Çakıroğlu, Nevin (2014). Süleymaniye Kütüphanesi Bağdatlı Vehbî 1542’de Kayıtlı Muammâ-Lugaz Mecmuası (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


Aslan, Üzeyir. "MECMÛ'A-İ MUAMMÂ VE LUGAZ (Süleymaniye Kütüphanesi, Bağdatlı Vehbi, 1542)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mecmu-a-i-muamma-ve-lugaz-suleymaniye-kutuphanesi-bagdatli-vehbi-1542. [Erişim Tarihi: 09 Ocak 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
2 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
3 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
4 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
5 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
6 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
7 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
8 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
9 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
10 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle