MECMÛ'A-İ EŞ'ÂR VE FEVÂ'İD (AHMED KEMÂLEDDÎN) (Milli Kütüphane, Afyon Gedik Ahmet Paşa İl Halk Kütüphanesi Koleksiyonu, 03 Gedik 18228)
şiir mecmuası
Şeyh Ahmed Kemâleddîn Çelebi (d. ? - ö. ?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Ahmed Kemâleddin tarafından 19. yüzyılda derlenmiş şiir mecmuası. Yazmanın 2a sayfasında yer alan vakıf kaydından eserin Şeyh Ahmed Kemâleddin Çelebi tarafından tertip edildiği anlaşılmaktadır. Söz konusu kaydın sonunda yer alan 1289/1872-73 yılının, mecmuanın tertip tarihine işaret ettiği düşünülmekle birlikte, eserin vakfedilme tarihini gösteriyor olma ihtimali de mevcuttur. 103 varaktan meydana gelen eserde, derleyici tarafından sonradan doldurulmak için boş bırakıldığı tahmin edilen sayfalar yer almaktadır. Mecmuada yer alan şiirlerin büyük çoğunluğu Türkçe olmakla birlikte, Farsça ve Arapça olarak kaleme alınan şiirler de mevcuttur. Söz konusu şiirler rika yazı türü ile kaleme alınmış, söz başları ile şairlerin mahlasları kırmızı mürekkeple yazılmıştır.

Girişinde "Hazret-i Sultân Dîvânı" ibaresi bulunan mecmuanın 3a sayfasında Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin on sekiz ismi yer almakta ve 3b-37a sayfaları arasında da Mevlânâ'nın Dîvân-ı Kebîr isimli eserinden seçilmiş Farsça beyitler bulunmaktadır. Eserin diğer bölümlerinde Arapça şiirlere de rastlanılmaktadır.

Mecmuada gazel, kaside, kıt'a, mesnevi, rubai, şarkı, terkib-bend, terci-bend, muhammes, murabba, müseddes, muaşşer, tahmis, tesdis, müsebba, müfred nazım şekilleriyle kaleme alınmış 174 şiir bulunmaktadır. Söz konusu şiirlerden 40 tanesinin kime ait olduğu bilinmemektedir. Geriye kalan şiirlerse -Mevlânâ ve Şems-i Tebrîzî- dışında 15 ila 19. yüzyıllar arasında yaşamış şairler tarafından kaleme alınmıştır. Mecmuada en fazla şiir, 16 adetle Fehîm'e aittir. Onu 11'er şiirle Şeyh Gâlib ve Esrâr Dede takip etmektedir. Mecmuada yer alan diğer şairler ve şiir sayıları şöyledir: Abdülvâsi' Çelebi, Adnî, Arzî, Âşık, Birrî (5), Bosnavî, Cünûnî, Dâlî (4), Dânîşî (9), Dervîş (2), Enîs (3), Esrâr (11), Eşrefoğlu, Fazlî, Fedâ'î, Fehîm (16), Fuzûlî, Gâlib (11), Garîbî, Gavsî (2), Günâhî (3), Hâfız, Hâkim, Hasîbî, Hilmî, Hüdâyî, Hüsâmî, İlhâmî, İlmî (2), Kuddûsî, Melâmî, Mezâkî, Molla Câmî (2), Nâbî (2), Necâhî, Necâtî, Neşâtî, Neş'et, Niyâzî (3), Osmân Dede (2), Pertev (3), Râgıb, Râmiz, Rusûhî (2), Sâbîr, Sabûhî, Sâdıkî, Sâhib, Sâkıb (2), Samtî (2), Semâ'î (6), Senâyî, Seydî Muhyiddîn, Sezâyî, Şâhidî (3), Şehîdî, Şûrî, Türâbî, Vehbî, Veled.

Mecmua, genel manada tasavvufî şiirlerin toplandığı bir eserdir. Bunun yanı sıra Fuzûlî, Nâbî ve Necâtî gibi önemli divan şairlerinin şiirleri de mevcuttur. Mecmuada Eşrefoğlu Rûmî, Borlu Kuddûsî gibi farklı tarikatlara mensup şairlerin şiirleri de bulunmakla birlikte, gerek ilk kısımda Mevlânâ'ya ait şiirlerin yer alması gerekse sonraki bölümlerde yer alan şairlerin pek çoğunun Mevlevî olması; esere "Mevlevî mecmuası" niteliği kazandırmıştır. 

Mecmua üzerine Özlem Güngör bir yüksek lisans çalışması yapmıştır (2015).

Kaynakça


Güngör, Özlem (2015). Mecmû'â-i Eş'âr ve Fevâ'id (03 Gedik 18228) İnceleme, Tıpkıbasım. Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


GÜNGÖR, ÖZLEM. "MECMÛ'A-İ EŞ'ÂR VE FEVÂ'İD (AHMED KEMÂLEDDÎN) (Milli Kütüphane, Afyon Gedik Ahmet Paşa İl Halk Kütüphanesi Koleksiyonu, 03 Gedik 18228)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mecmu-a-i-es-ar-ve-feva-id-ahmed-kemaleddin-milli-kutuphane-afyon-gedik-ahmet-pasa-il-halk-kutu. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
2 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
3 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
4 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
5 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
6 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
7 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
8 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
9 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
10 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle