- Yazar Biyografisi (TEİS)
Râ'if, Feyzullah Râ'if-i Âmidî - Madde Yazarı: Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Divan-Tekke Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:22/09/2021
MECMÛ’A-İ EŞ’ÂR (RÂ'İF)
şiirlerRâ'if, Feyzullah Râ'if-i Âmidî (d. 1247/1831-32 - ö. 1307/1889-90)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Râ’if'in şiirlerinin yer aldığı eser. Mecmûa'da çoğu gazel formunda 34 şiir yer almaktadır. Bu şiirlerden ikisi Sa‘îd Paşa (ö. 1891)’nın, biri Gelibolulu Hayderî Efendi (?) ’nin gazellerini tahmistir. Birer adet de Harputlu Hâfız Hâmid (?) ve Rahmî Efendi (1802-1884) ’nin Râ’if’in gazellerini tahmisleri vardır. Yine şiirler arasında bir adet müstezad, bir adet şairin, bir beyt-i meşhur diye vasfettiği Nâmık Kemâl (ö.1888) ’in bir gazelinin matla beytini tazmininden oluşan bir müseddesi yer almaktadır. Sonda Kıtâ’at başlığı altında altı adet kıt’a ve nazm vardır. En son varakta ise farklı kişilere ait olduğunu tahmin etiğimiz Râ’if’i öven beyitler bulunmaktadır. Râ’if’în şiirleri genellikle âşıkanedir. Sade ve samimi bir söyleyişe mütevekkil bir kişiliğe sahiptir. Şiirlerinde aşk acısının yakıcılığını anlatır. Lirik bir üslubu vardır. Tasavvufî neşve de hissedilmektedir. Tahmislerinde de gayet başarılıdır. Emîrî, daha hayattayken şiirlerine tahmisler yapılan şairin değer redifli gazeliyle Said Paşa’nın bir gazeline yazdığı tahmisi tezkiresine almıştır. Diyarbakırlı Şa’bân Kâmî Efendi’nin oğlu şair Hayâlî-i Âmidî de ona nazire olan bir şiirinde onun takipçisi olduğunu söylemiştir (Emîrî 2018: 373).
Feyzullâh
Râ’if’in şiirlerine iki mecmuada rastlıyoruz. Bunlardan biri Diyarbakır Yazmalar Kütüphanesi AHA 88
numarada kayıtlı bulunan bir mecmuadır. Mürettep olarak düşünülmüş, ancak
tamamlanamamış olan bu mecmua bir divançe görünümündedir. Bu mecmua 11 varaklıdır. İkinci mecmua
da yine aynı koleksiyon içinde yer alan Diyarbakır
Yazmalar Kütüphanesi AHA 11‘de kayıtlı bir mecmuadır. Bu mecmua da hem hat
hem de şekil itibariyle önceki mecmuaya benzemektedir. Mecmuaların gerek hattının gerek sayfa yapısının aynı
olması bu nüshaların aynı elden çıktığına işaret etmektedir. İkinci
nüshadaki tashihlerden ve birinci nüshadaki bazı ibarelerden bu mecmuaların
müellifin dest-i hattı olduğunu
söyleyebiliriz. Mecmuanın istinsah tarihi ise belli değildir.
Feyzullâh Râ’if’in şiirlerinin tamamı Ramazan Sarıçiçek tarafından Feyzullâh Râ’if-i Âmidî ve Şiirleri, adıyla kitaplaştırılmıştır (2020) Bu yayında Diyarbakır Yazmalar Kütüphanesi AHA 88 nüshasındaki şiirlere Diyarbakır Yazmalar Kütüphanesi AHA 11 nüshasındaki şiir ve beyitler de eklenerek toplam 40 şiir, dil içi çevirileri, özel adlar dizini ve tıpkıbasımıyla birlikte verilmiştir.
Şairin biyografisi için bk. "Feyzullah Râ'if-i Âmidî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/raif-feyzullah-raifi-amidi
Eserden Örnekler
Gazel
Sakkın ẓann itme gönlüm sâdedir hayli elem çekmiş
Benim
aḥvâlimi gûş eyleyenler cümle gam çekmiş
Degildir
ebruvân ol âfetin zîr-i cebîninde
Debîr-i
sun-ı Mevlâ levha-i hüsne kalem çekmiş
Yazıḳdır
itme dest-âvîz anı âh alma ey âşık
Açınca
ol güli gülşende bülbül hayli dem çekmiş
Berî
olmaz sabâḥ-ı haşre dek bir dem humârından
O kim
mey-hâne-i aşkında sâkî câm-ı Cem çekmiş
O
şûha söyle Râif terk kılsun cevrini zîrâ
Gurûr-ı
hüsn ile çoḳ görmüşüz âhir ne dem çekmiş (Sarıçiçek
2020: 52-53)
Kaynakça
Akçiçek,
Ebru (2008). Diyarbakırlı Feyzullah Râif
Efendi Hayatı, Edebi Kişiliği ve Divançesi, Mezuniyet Tezi, Dicle
Üniversitesi.
Ali
Emirî Efendi (2003). Esâmî-i Şu’arâ-yı Âmid (hzl. R. Güner-N. Güner),
Ankara, 24.
Ali
Emîrî Efendi (2018). Tezkire-i Şu‘arâ-yı Âmid, (haz. İdris Kadıoğlu), Ankara:
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/58689,ali-emiri-efendi--tezkire-i-suara-yi-amidpdf.pdf?0 [Erişim tarihi: 14.09.2021].
Beysanoğlu,
Şevket (1959). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları, C 2,
Diyarbakır’ı Tanıtma Derneği Neşriyatı,
İstanbul: Işıl Matbaası.
Göçgün
Önder (1989). Namık Kemâl’in Şairliği ve Bütün Şiirleri (haz. Önder
Göçgün), Ankara: AYK Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, 78.
Sarıçiçek, Ramazan (2014). “Feyzullâh Râ’if-i Âmidî ve Şiirleri”. Uluslararası
Sosyal Araştırmalar Dergisi, The Journal of International Social Research. 7 (31): 251.
Sarıçiçek, Ramazan (2017).
“Feyzullâh Râ’if-i Âmidî’nin Diyarbakır Yazmalar Ktp. AHA
Kol. 88. de Yer Almayan Şiirleri”, Şarkiyat ICSS’17
International Congress of Social Science Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi
Tam Metin Bildiriler Kitabı 14-17 Eylül/September 2017 Diyarbakır”, 363-369.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | SİRÂC-I GAYB (ÂBİD) | Âbid, Zeynelâbidîn | Dr. Öğr. Üyesi Musa Tozlu |
Görüntüle | ||
2 | TERCÜME VE ŞERH-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ÂBİDİN PAŞA) | Âbidin Paşa | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği Doç. Dr. Hamza KOÇ |
Görüntüle | ||
3 | DÎVÂN (ÂCİZ) | Âciz, Mehemmed Helife | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
4 | FARSÇA DÎVÂN (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Prof. Dr. mehmet atalay |
Görüntüle | ||
5 | DÎVÂN (CEVDET) | Cevdet, Recâîzâde Ahmed | Prof. Dr. Mehmet Sarı |
Görüntüle | ||
6 | DÎVÂN (FERÎDE HANIM) | Ferîde Hanım, Bahâr-zâde | Prof. Dr. Eyüp Akman |
Görüntüle | ||
7 | DÜRRETÜ’L-BEYZÂ FÎ-ŞEREFİ MEVLİDİ’L-MUSTAFÂ (GAZZÎZÂDE ABDÜLLATÎF) | Gazzîzâde Şeyh Abdüllatîf Efendi | Dr. Bilal Güzel |
Görüntüle | ||
8 | KIRIM ZAFERNÂMESİ / HAYRÂBÂD (HAYRÎ) | Hayrî, Mehmed Hayrî Efendi, Türk Hayrî | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂN (HULÛSÎ) | Hulûsî, Ömer | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (HULÛSÎ/MENFÎ/YESÂRÎ) | Hulûsî/Menfî/Yesârî, Hüseyin Hulûsî Efendi | Doç. Dr. Özgür KIYÇAK |
Görüntüle |