- Yazar Biyografisi (TEİS)
Mahremî, Ahmed - Madde Yazarı: Doç. Dr. Çetin Kaska
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Farsça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Letayifname
- Yayın Tarihi:24/10/2021
MECMA'Ü'L-LETÂYİF (MAHREMÎ)
letâyif-nâmeMahremî, Ahmed (d. ?/? - ö. 942/1535)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Mahremî’nin letâyif-nâme türündeki Farsça eseri. Mahremî bu eserini Âcem sultanlarının meclislerinde anlatılan, Sa‘dî-i Şîrâzî ve bazı Acem nüktedanların naklettiği latifeleri toplayarak hazırlamıştır. Mensur-manzum karışık bir tarzda yazılan bu eserde toplam 50 latife yer almaktadır. Kendisi hakkında az bilgi bulunan Mahremî, bu eserindeki latife sayısını, adını, mahlasını ve babasının adını zikretmiştir. 56 beyit ve 6 mısranın bulunduğu bu eserde latifler Sa’dî-i Şîrâzî, Humâm-i Tebrîzî, Şeyh Necm, Sultan Yakub Mîrzâ, Hâce Lütfullâh-i Nîşâbûrî, Fettâhî-i Nîşâbûrî, Mîrzâ Baysungûr, Mevlânâ Câmî, Sultan Hüseyin Baykarâ, Kalâvî Bîg, Hasan Alî Mîrzâ, Mevlânâ Sevdâî, Sultân Bâbür Mîrzâ, Kadı İsa, Mevlânâ Tûsî, Hâce Cihân Mahmûd-i Gâvân, Alî Şîr Nevâî, Hâfız-i Şîrâzî, Şeyh Rûşenî, Şâh Mahmûd Hân, Mîr Şükrüllâh, Ubeyd-i Zâkânî, Sultân Ebû İshâk, Selmân-i Sâvecî, Muhammed Assâr-i Pîrherî, Mevlânâ Tûsî, Mevlânâ Âzerî, Sultân Şahruh Mîrzâ, Mevlânâ Kâtibî, Mevlânâ Bedrî, Mollâ Şerafüddîn Moşkî-i Hatât, İbrahim-i Deylemî, Sadrî, Hâkânî-i Şirvânî, Mevlânâ Selmân, Dâî-i Müneccim, Ni‘metullâh Velî, Hâce Bushâk-i Et‘ime, Mîr Hüsrev, Âkâ Âvâze Hasan, Hasan-i Dihlevî, Tîmûrlenk, Mollâ Celâl-i Devânî, Mahestî, Sûzenî ve Cihân Hâtûn hakkındadır.
Mahremî bu eserini, Ubeyd-i Zâkânî’nin latifelerinin ve Câmî’nin Bahâristân’ındaki eğlendirici hikâyelerin okunduğu bir gece meclisinde hazırlamaya karar vermiştir. Mahremî, bu eseri meclislerde okunması, kendisinin hatırlanması, gönüllerin mutlu olması, zamanın şairleri ve dönemin nüktedanlarının meclislerde latife söylemek için zorlanmamaları gibi nedenlerden dolayı kaleme almıştır. Eser Câmî’nin Bahâristân’ı örnek alınarak hazırlanmıştır. Mahremî eserinde ayet ve hadislerden istifade etmiş, latifenin mubah olduğunu göstermek için Hz. Muhammed'in yaptığı latifeleri dile getirmiştir. Mahremî’nin Mecma‘ü'l-Letâyif’inin yer aldığı yazma mecmuada, ondan sonra ikisi Türkçe olmak üzere 34 latifenin yer aldığı bir Mecma‘ü'l-Letâyif daha bulunmaktadır. Daha çok kısa latifelerin yer aldığı bu eserin Mahremî’ye ait olup olmadığı belli değildir.
Mecma‘ü'l-Letâyif’in bilinen tek nüshası Süleymaniye Kütüphanesi’ndedir (Esad Efendi, nr. 1755/11, vr.85a-101a).
Şairin biyografisi için bk. “Mahremî, Ahmed”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mahremi-ahmed
Kaynakça
Aynur, Hatice (2003). “Mahremî.” İslâm Ansiklopedisi. C. 27. İstanbul: TDV Yay. 390-391.
Aynur, Hatice (1993). Mahremî ve Şeh-nâmesi I. Kısım Yavuz Sultan Selim Dönemi: İnceleme-Metin-Sözlük-Dizin. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Kaska, Çetin (2021). “Mahremî’nin (ö.942/1535) Mecma‘ü'l-Letâyif Adlı Farsça Eseri.” Tahkik İslami İlimler Araştırma ve Neşir Dergisi 4 (1): 427-474.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ŞEH-NÂME (MAHREMÎ) | Mahremî, Ahmed | Prof. Dr. Hatice Aynur |
Görüntüle | ||
2 | ŞÜTÜR-NÂME (MAHREMÎ) | Mahremî, Ahmed | Prof. Dr. Şener Demirel |
Görüntüle | ||
3 | TARABÜ'L-MECÂLİS (MAHREMÎ) | Mahremî, Ahmed | Prof. Dr. Hatice Aynur |
Görüntüle | ||
4 | DÎVÂNÇE (MAHREMÎ) | Mahremî, Ahmed | Prof. Dr. Hatice Aynur |
Görüntüle | ||
5 | BASÎT-NÂME (MAHREMÎ) | Mahremî, Ahmed | Prof. Dr. Hatice Aynur |
Görüntüle | ||
6 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
7 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
8 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
9 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
10 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
11 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
12 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
13 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
14 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
15 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |