Müellifin Nisâ, Mâide, En’am ve Kadr Sûreleri'nin tefsirinden ayrıca hadislerden derlenen ve ayetlerin tasavvufi izahlarını içeren açıklamalardan oluşan 166 varaklık eseri. Eserin mevcut tek nüshası Süleymaniye Kütüphanesi’nde (Hacı Mahmud Efendi, nr.1758) kayıtlıdır. Eserin unvan sayfasında (1a varağı) hem yazarın hem de eserin adı Mecâlis-i Hazreti Mısrî Halîfe-i Ümmi Sinan Elmalı -kuddise sirruhümâ şeklinde yazmakta ve eserin “mecâlis” olarak isimlendirildiği okunmaktadır (Niyâzî-i Mısrî, Mecâlis, Süleymaniye Kitaplığı ve Hacı Mahmud Efendi Koleksiyonu, nr: 1758, s.1a.). Eser mukavva bir cilde sahiptir, sırt ve kenarları bej meşinlidir ve her bir sayfasında toplamda 13 ile 19 satır yer almaktadır.

Eser nesih hattıyla nadiren harekeli olarak kaleme alınmış, başında muhtevasına dair bir fihrist bölümüne (1b-6a varaklar) yer verilmiştir. Bezeme açısından son derece yalın olup içeriğinde tezhip, harita ve minyatür gibi herhangi bir görsel yer almaz. Eserin yaprakları tam, yazılar okunaklı ve iyi durumdadır. Yazılar siyah renkli mürekkeple yazılmış, bazı kelimeler veya cümlelerin üzerine siyah veya kırmızı mürekkeple karalamalar yapılmış ayrıca harekeler genelde kırmızı nadiren de siyah renkle belirtilmiştir. Bundan yola çıkarak müellifin eseri kaleme aldıktan sonra üzerinde düzeltmeler yaptığı fakat tekrar temize çekme şansının olmadığı düşünülebilir.

Yazmanın başında müellifin adı yazmakta, sonunda ferağ kaydıyla ilgili olarak tarih bilgisine (4 Muharrem 1076/17 Temmuz 1665) yer verilmektedir. Niyâzî-i Mısrî hattı olarak kabul edilen eser, gerek üslup açısından gerekse eserin metot ve muhtevası yönünden müellifin diğer eserleriyle benzerlik sergiler (Aşkar 1997: 121; Aşkar 2007: 167; Erdoğan 1998: CLXVIII-CLXIX; Kusursuz 2016: 22-27). Aşkar (1997: 121), Niyâzî-i Mısrî’nin Limni Adası’ndaki sürgünü esnasında kaleme aldığı Bursa Eski ve Yazma Eserler Kütüphanesi Sultan Orhan Kitaplığı’nda no. 690’da yer alan ve ona ait olduğu kesin olan günlükteki yazıların karakteriyle bu eserdeki yazının aynı olduğunu aktarmaktadır. Eserde Niyâzî-i Mısrî’nin vefat tarihinden sonrasına ait hiçbir müellife atıf yapılmaması veya sonraki tarihlere ait eserlerden alıntıya yer verilmemesi eserin Mısrî’nin çağında yazılmış olma ihtimalini kanıtlamaktadır. Niyâzî-i Mısrî’ye ait olmadığı düşünülebilecek tek bölüm, tasavvufi yorumlar ve öğütler ortaya koyan Nisâ sûresinin tefsiridir. Bu bölümün esere sonradan eklendiği düşünülmektedir (Aşkar 1997: 121; Kusursuz 2016: 28).

Mâide Sûresi ile başlayan fihristte sonradan eklendiği düşünülen Nisâ Sûresi yer almaz. Eserde Mısrî nisbesiyle dipnotlar ve ekler ayrıca düzeltmeler göze çarpar. Fihrist bölümünün (1b-6a varaklar) devamı olan 7b varağından sonra tefsir başlamaktadır. 7b-26b arası esere sonradan ilave edildiği düşünülen Nisâ Sûresi'nin tefsiri; 27a-76a varaklarında Mâide Sûresi'nin tefsiri; 76a-156a arasındaki varaklarda En’am Sûresi'nin tefsiri; 156 b varakta En’âm Sûresi'nin sonunda Muharrem ayının 4. günü (cuma) H.1076’da (M. 1665/66) bitirildiğine dair ferağ kaydı; 157a boş; 157b varağında sadece bir beyit; 158a-160a Mâide Sûresi hakkında ilaveler; 160b-164b varaklarında Kadr Sûresi'nin tefsiri; 164b’nin yarısından başlayarak son varak olan 166a’ya kadar Yunus Sûresi'nden birkaç ayetin tefsiri; bayram, fitre ve oruç hakkında bazı fıkhi açıklamalar yer almakta bundan sonra tefsir tamamlanarak yazmanın hatime sayfasında eserin müellifinin adı verilerek eser sonlanmaktadır (Kusursuz 2016: 32). Müellif eserin ilk sayfalarında ayetleri tefsir ederken “Kādî, Ebü’l-Leys, Vâhidî, Bahrü’l-‘ulûm, Tefsîru Hakā’ik, Şeyhzâde ve Celâleyn’den yararlandığını ifade ederek tefsir alanındaki kaynaklarını da ayrıca belirtmiştir (Mecâlis, s. 29a-30b.).

Niyazî Mısrî’nin biyografisi için bkz. “Niyazî Mısrî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/niyazii-misri