- Yazar Biyografisi (TEİS)
Nevvâb, Mir Möhsün - Madde Yazarı: Prof. Dr. Vüsale MUSALI
- Eser Yazılış Tarihi:1332/1913
- Yazıldığı Saha:Azerbaycan
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Maktel-i Hüseyn
- Yayın Tarihi:10/01/2022
MAZLÛMNÂME (NEVVÂB)
mersiyeNevvâb, Mir Möhsün (d. 1249/1833 - ö. 1337/1919)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Mir Möhsün Nevvâb’ın Ehl-i Beyt’e yapılan zulmü ele aldığı eserlerinden birisi. Mazlûmnâme, Nevvâb’ın Kerbela şehitleri için hem aruz hem de hece vezninde yazdığı mersiye, fert, nevha, çarpâre, sinezen, ağıt vs. ihtiva etmektedir. Mazlûmnâme’nin kapak kısmında eser şu şekilde tanıtılmıştır: “Düvazdeh bend-i feyzmend ve dübeythâ-yı Fârsî və Türkî ve pîş-vâkıa ve merâsî-yi Fârsî ve Türkî min kelâm-i cenâb Nevvâb Ağa halef-i mağfiret-penah Hacı Seyid Ahmed Ağamirzâde Karabağî ve ilave nevhacât-ı Türkî-yi Şu‘arâ-yı-Karabağ her yek be-nâm-ı kâil-i hiş tahrir fî şehr-i Receb der sene-i 1332 /Mir Möhsün Ağa Ağamirzâde Nevvâb Karabağî” (Nəvvab 1332).
Eser, “Pîş-vâkıa” adlı gazelle başlıyor ve “Hazret-i Seyyidü’ş-Şühedâ Şehrebanu’nu nâlân görüb buyurdu”, “Şehzade Şehrebanu âh-ı sûznâkla cevab arz eyledi”, “Garib Leyli’nin dilinden”, “Oruçluğun son günlerinde oruç tutanların ettiği dua”, “Nevvâb’ın Şehzade Kasım’a yazdığı nevha”, “Nevvâb’ın mazlûm Hz. Hüseyin’e yazdığı nevha”, “Âl-i Athar musîbetleri hakkında Nevvâb’ın çarpâre nevhası”, “Ebulfazl Abbas nevhası”, “Nevvâb’ın 1285 yılı Âşûrâ gününde yazdığı nevha”, “Nevvâb’ın mazlum Ehl-i Beyt-i athara yazdığı nevha”, “Nevvâb’ın Zeyneb Hanım’ın dilinden yazdığı nevha”, “Nevvâb’ın Ebu Abdullah Hüseyin musîbetine yazdığı nevha”, “Sakine Hatun’un dilinden”, “Hz. Hüseyin’e nevha” başlıklı bölümlerden oluşmaktadır (Nəvvab 1332: 111-140). Bu kısımdan sonra Nevvâb, döneminin diğer 12 şairinin – Müctehidzade, Mir İbrahim, Hasanali Ağa Han Karacadağî, Nâcî, Molla Halil Şakî, Mirza Ali Asker Növres, Yahya Bey Şeydâ, Fâiz, Bâkî, Şuşalı Sâbir, Molla Muhammed, Seyyid, Kerbelayi Yusuf’un Ehl-i Beyt’le ilgili mersiye, nevha, sinezen, fert vs. bu türdeki şiirlerini eserine eklemiştir (Nəvvab 1332:141-182). Eser, Nevvâb’ın “Cenab-ı Nevvâb’ın tövbenâmesi” başlıklı münâcâtla tamamlanmıştır. Şair burada tüm günahlarının bağışlanması için "Tövbe, Ya Rab, be-hata râhına gittiklerime / Bilip ettiklerime, bilmeyip ettiklerime" şeklinde Cenâb-ı Allah’a yakarıyor: (Nəvvab 1332: 183-184). Şairin Mazlûmnâme’si, Ehl-i Beyt sevgisini içerdiği için Sovyetler döneminde araştırmaya tabi tutulmamıştır. Günümüzde de eser üzerine hiçbir değerlendirme yapılmamıştır.
Şairin biyografisi için bk. "Nevvâb, Mir Möhsün". Türk Edebiyatı İsimler Sözllüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nevvab-mir-mohsun
Eserden Örnekler
Nevvâb’ın mazlûm Ehl-i Beyt-iAthara Yazdığı Nevha
Düştü attan yere çün şâh-ı şehîdân yaralı
Beden-i pâkı onun nîze vü peykân yaralı
Gûyâ düştü yere arş-ı Hudâvend-i Mübîn
Çarh-ı çârümde vurup başına Cibril-i Emîn
Neçe serkerde şehîd etmek için etti kemîn
Tâ ki zibh eyleyeler başını daldan yaralı
Yeddi zerbetle kesib başını Şümr ile Sinan
Saldılar şûr-neşur âlem-i imkâne ayân
Od tutub yandı, alıştı o gama cümle cihan
Fark-ı envârı edip nîzede cevlân yaralı (Nəvvab 2006: 132).
Kaynakça
Nəvvab Mir Möhsün (1898). Dəvazdəh-bəndi-feyzməndi-cənabi-Nəvvab Mir Möhsünağa Ağamirzadə Qarabaği-dər-məsaibi imamülməzlum Əbi Abdullah-Hüseyn və övladü əshabi-on büzürgüvar: mərsiyə və qəzəllər. Şuşa.
Nəvvab, Mir Möhsün (1332). Məzlumnamə. Naşiri Bəradərən Orucov.- Bakı: Orucov Qardaşlarının Elektrik Mətbəəsi.
Nəvvab, Mir Möhsün (2006). Seçilmiş Əsərləri. (hzl. Ə. Məmmədbağıroğlu, A. Ramazanov). Bakı: Şərq-Qərb.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | TÜRKÇE DÎVÂN (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
2 | FARSÇA DÎVÂN (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
3 | TEZKİRE-İ NEVVÂB (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
4 | ŞEMSÜ’L-HİDÂYE (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
5 | BAHRÜ’L-HÜZEN (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
6 | KENZÜ’L-MİHEN (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
7 | KİFÂYETÜ’L-ETFÂL (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
8 | BÂTILÜ’S-SİHR (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
9 | NÛRÜ’L-ENVÂR (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
10 | VUZÛHÜ’L-ERKÂM (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
11 | PENDNÂME / NASİHATNÂME (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
12 | KEŞFÜ’L-HAKÎKA (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
13 | ŞERH-İ USTURLAB (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
14 | KİTÂB-I ZİYÂ’Ü’L-ENVÂR DER ZİKR-İ TÂİFE-İ BÂBİYYE VE AHBÂBİYYE (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
15 | MEZÂMİR (NEVVÂB) | Nevvâb, Mir Möhsün | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂN (ÂCİZ) | Âciz, Ali Akber | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
17 | DÎVÂN / DÎVÂN-I KASÂİD Ü GAZELİYYÂT (DÎDE) | Dîde, Mirza Nasrullah | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
18 | KİTÂBÜN-NASÂYİH (DÎDE) | Dîde, Mirza Nasrullah | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
19 | KİTÂB-I MAKTEL (DÎDE) | Dîde, Mirza Nasrullah | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
20 | DÎVÂN (DİLSÛZ) | Dilsûz, Muhammed Emîn | Prof. Dr. Yakup POYRAZ |
Görüntüle | ||
21 | [DÎVÂN] (ANDELÎB) | Andelîb Karacadağî | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
22 | GÜLŞEN-İ İRFÂN (FAKÎR) | Fakîr, Hacı Ağa | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
23 | SA’LEBİYE (HALHÂLÎ) | Halhâlî, Muhammed Bâkir | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
24 | DÎVÂN (HASAN) | Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov | Öğr. Gör. ÖZLEM KAHRAMAN |
Görüntüle | ||
25 | TİLKİ İLE KURT (HASAN) | Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov | Araş. Gör. Seher Erenbaş Pehlivan |
Görüntüle |