Ârya Śura Jâtakamalası'nda bulunan ve Sanskrit Budist edebiyatının bel kemiğini oluşturan jâtakalardan biri.

Ârya Śura Jâtakamalası, Buddha’nın hayvan ve insan bedeninde tekâmülünü anlatan 34 hikâyeden oluşmaktadır. Yardımseverlik, doğru sözlü olma, merhamet, hoşgörü, sadakat vb. ahlaki ögelerin ön plana çıkarıldığı anlatılarda Buddha çok defa bu ahlaki değerlerin zıddını içeren durumlarla mücadele hâlindedir. Ârya Śura’nın Jātakamâlâ’sının 23 numaralı öyküsü Mahâbodhijâtaka’dır.

Mahâbodhijātaka öyküsü Mahâbodhi adında bir münzeviyi konu edinmiştir. Gezileri sırasında bir krallığa yolu düşen ve kralla arkadaş olan Bodhi, kralın beş danışmanı tarafından kıskanılır ve bertaraf edilmeye çalışılır. Ortaya çıkan kargaşa nedeniyle krallığı terk eden Mahâbodhi, danışmanların kralı kandırmalarına daha fazla dayanamayarak geri döner ve bilgisiyle danışmanlara meydan okur. Bu mücadelenin anlatıldığı hikâye, Bodhisattva’nın Budizm’i esas alan yaklaşımlarıyla örülüdür (Khoroche 1989: 153-165).

Cowell, Budist pek çok anlatıda olduğu gibi Mahâbodhi’nin Kuzey Brahman kodamanının ailesinde doğan, çeşitli ilimlerle yetişen ve reşit olduğunda kendinde var olan kötü arzulardan kurtulmak amacıyla Himalaya bölgesine çekilerek başıboş bir dilenci hayatı yaşamaya başlayan bir Bodhi olduğunu aktarmaktadır. Cowell'a göre şehirde dilencilik yaparken bir sarayın kapısına yaklaşan genç, kralın dikkatini çekerek sarayda krala eşlik etmeye başlar. Zaman içinde kralın çevresindeki insanların kin ve nefretlerine tanıklık eden Bodhi, kendisine de edilen iftiraları hazırladığı maymun postu sayesinde ve bilgeliğiyle alt eder. Kralın uyanışıyla kendine kötülük eden 5 kişi saraydan sürülür ve Bodhi de tekrar Himalayalara dönerek sakin yaşamına kaldığı yerden devam eder (Cowell 528/116-125).

Mahâbodhi bilgeliği ve üstün konuşma kabiliyeti ile dikkat çekmektedir. Kralın huzurunda giydiği maymun derisinden olan kostümü ve Budist yaklaşımlar doğrultusunda verdiği akıllıca cevaplarla nihai amacı olan Dhrmâ kanunlarını krala öğreterek ebedî saadete kavuşur (Speyer 2010: 275-367).

Eski Uygur Türkçesiyle yazılmış Mahâbodhijâtaka öyküsüne ait iki parça 2. Turfan seferinde Sengim’de bulunmuştur. Sanskritçe-Uygurca iki dilli olan ve 5657 numaralı plakalarda bulunan resimlerdeki metnin içeriğini Maue, halk tarafından çok sevilen Mahâbodhi’nin, bu sevginin karşılığı olarak kral tarafından ağırlanmak istenmesi ve bunun neticesinde kral yandaşları tarafından çekilemeyerek iftiraya uğrayışı ve özel tasarladığı maymun derisi kostümüyle kralın yandaşlarını alt etmesiyle kral tarafından takdir edilmesi olarak aktarmaktadır (1996: 81-83).

Mz 620 (T II S 19); Mz 332 (T II S 19) numaralı kayıtlardaki parçalar a ve b fragmanları şeklinde örneklendirilmiştir. Maue, ayrıca katalog numarası 108 olan Çince/Uygurca üç fragmandan bahsetmektedir. 3. parçanın Mahâbodhijâtaka’dan olup olmadığı konusu şüphelidir. Boyutları: Ch / U7606 /T II S 70 ?: w = 5,8cm, h = 6,7cm; Ch / U7604: w = 9,4cm, h = 6,5cm. olan parçalar 2. Turfan seferinde, AtüHsİ: 81; DTAI Ch / U7606 ve Ch / U7604 numaralarıyla isimlendirilmiştir. Bu parçalar Mz 620 ve Mz 332 ile bağlantılıdır. Şüpheli olan 3. fragman ise CH/ U 7659 b şeklinde numaralandırılmıştır (Maue 2015: 209-210).