Lami'î Çelebi ya da oğulları Abdullah Çelebi veya Lem'î tarafından kaleme alınan letâyif-nâme türündeki mensur-manzum eser. Kaynaklarda Letâyif-i Lâmi'î, Mecmâu’l-Letâyif ve Sefîne-i Letâyif gibi isimlerle de anılan eserin dibace kısmında Lami'î-zâde Abdullah Çelebi’nin ağzından verilen bilgilere göre, Letâyif-nâme önce Lâmi'î Çelebi tarafından yazılmış, daha sonra Abdullah Çelebi tarafından tamamlanmıştır. Bu durum eserde şöyle ifade edilir: Bir gün Lami'î, oğlu Abdullah’a dağınık şekildeki Letâyif-name’sini gösterir. Oğlu bunları niçin tamamlamadığını sorunca Lâmi'î, bunlar şaka kabilinden faydasız sözler olduğunu; ilkin yakmak istediğini, ancak içindeki hikmetli sözler sebebiyle vazgeçtiğini ifade eder. Abdullah Çelebi bunları atmaya gönlünün razı olmadığını, eksik kısımlara ilaveler yaptığını, bazı müstehcen ve kaba içerikli latifeleri ayıkladığını ve başka latifeler ekleyip eseri tamamladığını ancak  eserin Kanuni Sultan Süleyman (ö. 1566)’a sunulması halinde nihai olarak tamama ereceğini söyler (Çalışkan 1978: 7-9). Tezkire yazarı Ahdî ise eserin müellifi hakkında başka bir görüş ileri sürer. Ahdî'ye göre  Letâyif-nâme, Lami'î’nin oğlu Lemʿî tarafından derlenmiştir (Solmaz 2005: 504).

Letâyif-nâme, esasen mensur olmakla beraber içinde pek çok manzum bölüm ve alıntı da mevcuttur. Adının işaret ettiği şekilde toplumun farklı kesimlerinden insan tipleriyle ilgili pek çoğu şaka, nükte, hikmet ve bir bölümü de müstehcenlik içeren kısa fıkralar içerir.

Letâyif-nâme, mukaddime, beş bölüm ve hatimeden oluşur. Mukaddimede Allah’a övgü kısmından sonra latife etmenin İslam’daki yeri tartışılır. Hadislerden, bazı kıssalardan ve kimi din büyüklerinin sözlerinden hareketle latifeleşmenin dinen caiz olmasına ve ölçüsüne dair bilgi sunup hikâyeler nakledilir. 

İlk iki bölüm iç içedir. Birinci bölüm akıllılar, ilim erbabı ve hikmet ehlinin şakalaşmaları ve latifeleri; ikinci bölüm ise deliler ve divaneler hakkındadır. Ancak konu dağılımı bölümlere göre tamamen ayrışmış olmayıp bilhassa âlimlerle ilgili latifeler ikinci bölümde de aktarılmıştır. Üçüncü bölümde zamanenin alçakları ve kimi kesimler hakkındaki latifeler yer alır. Bu bölüm de kendi içinde ilki yönetici zümrenin, ikincisi de bazı marifet ve ilim ehlinin latifelerini içermek üzere iki kısımdır. Dördüncü bölüm aile içi bazı hâller ve evlilikle ilgili durumlar hakkındadır. Bu bölümde çok sayıda müstehcen fıkra vardır. Beşinci bölümde ise hayvanlar ve bazı cansız nesneler hakkında nakledilen latifelere yer verilmiştir. Cansız varlıklar hakkında anlatılanlar aynı zamanda hatime bölümü olarak da geçer.

Eserdeki fıkralar konularına göre dini, tasavvufi, ahlaki, sosyal, eğitici ve müstehcen unsurlar taşır. Latifelere konu olan veya kendilerinden latife nakledilen kişilerin çoğu tarihte yaşamış, yöneticilik yapmış, fıkralara konu olmuş, eserler yazmış, sanatla uğraşmış, isyanlara katılmış, tasavvuf tarihinde iz bırakmış gerçek kişilerle farklı toplum kesimlerini yansıtan isimsiz kahramanlardır.

Letâyif-nâme, Yaşar Çalışkan tarafından manzum kısımları alıntılandıktan sonra parantez içinde; mensur bölümleri ise tamamen sadeleştirilerek hazırlanmış ve Tercüman yayınları tarafından basılmıştır. Nurdoğan Savran ise eser üzerine yaptığı yüksek lisans çalışmasında Letayif-nâme’yi halk edebiyatı açısından değerlendirmiş ve Atatürk Üniversitesi Kütüphanesindeki bir nüshayı bazı müstehcen latifeleri eksik bırakarak Latin harflerine aktarmıştır. Çalışmada yirmi sekiz nüshanın tespit edildiği belirtilse de nüsha sayısı bu rakamdan çok daha fazladır.

Yazarın biyografisi için bk. “Lâmiʿî Çelebi, Mahmûd b. Osmân". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/lamii-celebi-mahmud-osman