Ali Suavi’nin ilk kez 1873 yılında Paris’te yayımladığı eseri. Hive Fi Muharrem 1290 isimli eseri aynı yıl Le Khiva (en Mars 1873) adıyla Fransızca olarak da çıkmıştır. Ali Suavi, Le Khiva’yı uzun süredir kendi iç sorunlarıyla boğuşmakta olan Osmanlı Devleti’ni Doğu Müslümanları ve Rusya konusunda uyarmak için kaleme almıştır.

Sultan Abdülaziz döneminde yüzünü tamamen Batı’ya dönen Osmanlı Devleti, Doğu’da Rusya ve Çin’in baskısı altındaki Müslüman-Türk topluluklarıyla uzun süre ilgilenememiştir. Eserinde özellikle bu konuya dikkat çeken Ali Suavi için Le Khiva özellikle bu konuda kendisi için bir kırılma olmuştur. Le Khiva ile birlikte Osmanlı topraklarının dışındaki Türk topluluklarıyla ilgilenmeye başlayan Ali Suavi, bu konuda birçok Batılı kaynağı elden geçirir, devrin önde gelen Türkologları ile görüşür.

Osmanlı toprakları dışındaki Türk toplulukların Müslüman ve Sünni olmaları dolayısıyla hilafeti elinde bulunduran kendileri için önemli bir konu olduğunu belirten Ali Suavi, Rusya’nın Doğu’da kendileri için ciddi bir tehlike olduğunu ifade eder. Söz konusu tüm bu siyasi değerin kesiştiği, coğrafi ve kültürel bir merkez olarak Müslüman Türkler için kıymetli bir şehir olan Hive, Rus tehdidine karşı korunması gereken bir bölgedir.

Hive üzerindeki siyasi oyunlar giderek artarken Ruslarla İngilizlerin bu bölgede Müslümanları yok saydıklarını belirten yazar, Osmanlı’nın da artık yüzünü bu bölgeye çevirmesi ve soydaşlarını desteklemesi gerektiğini söyleyerek eserini sonlandırır.

Yazarın biyografisi için bk. "Ali Suavi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ali-suavi