KUR’ÂN TERCÜMESİ (ÖZBEKİSTAN)
Kur’ân tercümesi
?

ISBN: 978-9944-237-87-1


Kur’ân-ı Kerim’in Doğu sahasında yapılan ilk satırarası tercümelerinden biri.

Özbekistan İlimler Akademisi Ebû Reyhan el-Birunî Şarksinaslık Enstitüsü’nde 2008 numarada kayıtlı olan bu nüsha, satırarası Farsça-Türkçe tercümelidir. 273 varak olan nüsha, eksiktir. Sadece Bakara, Âl-i İmrân, Nisâ, En’âm ve Mâ’ide surelerinin bazı ayetlerinin tercümeleri vardır. Nerede ve kim tarafından tercüme edildiği bilinmeyen bu nüshada Harezm Türkçesi özellikleri ağır basmaktadır. Nüshada yer alan Farsça tercüme, Türkçeye yapılan Kur’ân tercümelerinin karşılaştırılması bakımından önemlidir, zira bu nüshada yer alan Farsça tercümenin ne diğer Farsça tercümeler ile ne de nüshadaki Türkçe tercüme ile doğrudan bir bağlantısı vardır (Şimşek 2021: 34-35). Eser üzerine Emek Üşenmez tarafından bir doktora tezi hazırlanmış (Üşenmez 2010), tez, daha sonra da tıpkıbasımı ile birlikte yayımlanmıştır (Üşenmez 2013a). Eserin tıpkıbasımının ayrı basımı da  bulunmaktadır (Üşenmez 2013b).

Eserden Örnekler


takı kulluk kılıŋ Taŋrıga takı ortak koşmaŋ aŋa nerseni takı ata anaga edgülik takı kayaşlık eyeleriŋe takı öksüzlerke takı dervişlerke takı yawukluk eyesi koŋşıga takı yırak koŋşıga takı yandakı koldaşka takı yol eriŋe takı ol nerseke kim erklig boldı sag eligleriŋiz hakîkat üze Taŋrı söwmes ol kimerse kim boldı mütekebbir kıvangan anlar kim bahîllık kılurlar takı buyururlar kişilerke bahîllık birle takı örterler anı kim birdi anlarga Taŋrı fazlındın takı anuk kılduk kâfirlarga kın hor kılgan takı anlar kim harc kılurlar mâllarını halklarnıŋ körmeki üçün takı bitmesler Taŋrıga takı kıyâmet künke takı kim bolsa iblis aŋa koldaş neme yawuz koldaş (Üşenmez 2010: 274-275).

Kaynakça


Şimşek, Yaşar (2021). Türkler ve Kur'an. İstanbul: Selenge Yay.

Üşenmez, Emek (2010). Eski Kur'an Tercümelerinden Özbekistan Nüshası Üzerinde Dil İncelemesi (Giriş-İnceleme-Metin-Sözlük-Ekler Dizini). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Doktora Tezi).

Üşenmez, Emek (2013a). Türkçe İlk Kur'an Tercümelerinden Özbekistan Nüshası. Satır Arası Türkçe-Farsça Tercümeli (Giriş-İnceleme-Metin-Sözlük-Ekler Dizini-Tıpkıbasım). İstanbul: Akademik Kitaplar.

Üşenmez, Emek (2013b). Türkçe İlk Kur'an Tercümelerinden Özbekistan Nüshası. Satır Arası Türkçe-Farsça Tercümeli (Tıpkıbasım). İstanbul: Akademik Kitaplar.

Atıf Bilgileri


Şimşek, Yaşar. "KUR’ÂN TERCÜMESİ (ÖZBEKİSTAN)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/kuran-tercumesi-ozbekistan. [Erişim Tarihi: 07 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 KISASU’L-ENBİYÂ Rabgûzî, Nâsırü’d-din b. Burhânü’d-din Rabgûzî Prof. Dr. Gülden Sağol Yüksekkaya
Görüntüle
2 HÜSREV Ü ŞÎRÎN Kutb Prof. Dr. Dilek Ergönenç
Görüntüle
3 NEHCÜ’L-FERÂDÎS Mahmûd bin 'Alî Prof. Dr. Gülden Sağol Yüksekkaya
Görüntüle
4 KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ LİSÂNİ’L-ETRÂK EBÛ HAYYÂN, Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf b. Hayyân al-Gırnatî / al-Endulusî Prof. Dr. AYŞE MELEK ÖZYETGİN
Görüntüle
5 ZEHVÜ’L-MÜLK FÎ NAHVİ’T-TÜRK Ebû Hayyân, Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf b. Hayyân al-Gırnatî / al-Endulusî Hüseyin Yıldız
Görüntüle
6 KİTÂBU’L-EF’ÂL FÎ LİSÂNİ’T-TÜRK Ebû Hayyân, Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf b. Hayyân al-Gırnatî / al-Endulusî Hüseyin Yıldız
Görüntüle
7 NEFHATU’L-MİSK FÎ SÎRATİ’T-TÜRK Ebû Hayyân, Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf b. Hayyân al-Gırnatî / al-Endulusî Hüseyin Yıldız
Görüntüle
8 KİTÂBU GÜLİSTÂN Bİ’T-TÜRKÎ / GÜLİSTÂN TERCÜMESİ Seyf-i Sarâyî Dr. Öğr. Üyesi YAŞAR TOKAY
Görüntüle
9 SÜHEYL Ü GÜLDÜRSÜN Seyf-i Sarâyî Dr. Öğr. Üyesi YAŞAR TOKAY
Görüntüle
10 MU’ÎNÜ'L-MÜRÎD İslâm, Şeyh İslâm Prof. Dr. Dilek Ergönenç
Görüntüle