- Yazar Biyografisi (TEİS)
Fevzî, Mehmed - Madde Yazarı: Dr. Hilal Livaoğlu Mengüç
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Mevlid
- Yayın Tarihi:03/06/2022
KUDSİYYETÜ’L-AHBÂR FÎ MEVLİDİ AHMEDİ’L-MUHTÂR (FEVZÎ)
mevlidFevzî, Mehmed (d. 1242/1826 - ö. 1318/1900)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Son devir Osmanlı âlimlerinden Edirne Müftülüğü de yapmış olan Mehmed Fevzî Efendi’nin Türkçe ve manzum olarak kaleme aldığı mevlid. “Fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün” vezniyle yazılmış olan bu mevlid 16 sayfadan ve 174 beyitten ibarettir. Eser 21 beyitlik bir mukaddime ile başlamaktadır. Ardından sırasıyla Nûr-ı Muhammedî’nin yaratılışı ve Hz. Peygamber’in babası Abdullah vasıtasıyla annesi Amine’ye intikali, Amine’nin hamileliği boyunca çeşitli peygamberler tarafından ziyaret edilerek bir peygamber doğuracağının kendisine müjdelenmesi, Hz. Peygamber’in doğumu esnasında meydana gelen mucizeler, bir nât, doğumundan sonra görülen mucizeler ve son olarak 14 beyitlik bir münacâttan oluşmaktadır. Eserin sonuna Arapça ve Farsça birer mevlid duası metni de eklenmiştir. Bölümlerin arasında; Ola bed’ü hatmi her hayrü'l-kelâm Cân ü dilden es-salâtü ve's-selâm beyti tekrarlanır (Uzun 2007: 100).
Müellif ve eser üzerine araştırma yapan Mustafa Uzun, eserin sonunda mevlid duasının yer alması hususuna dayanarak eserin mevlid merasimlerinde okunmak üzere kaleme alınmış olabileceğini ifade etmiştir. Uzun ayrıca, eserin yazımında gerek vezin kullanımı gerekse ihtiva ettiği bazı bölümler bakımından Süleyman Çelebi’nin (ö. 825/1422) mevlidinin örnek alındığını tespit etmiştir (Uzun 2007: 100). Fevzî Efendi, yaşadığı dönemde mevlidin fıkhî hükmü üzerine yapılan tartışmalarda dini ilimler konusundaki yetkinliğini de kullanarak mevlid geleneğini savunmuş, Kudsiyyetü’l-ahbâr’ın mukaddimesinde 4 ila 12. beyitler arasında mevlid okumanın faydalarından bahsetmiştir. Hakan Yekbaş eserin 1298/1880 yılında telif edildiğini tespit etmiştir.
Müellifin biyografisi için bk. "Fevzî, Mehmed". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fevzi-mehmed-mdbir
Eserden Örnekler
Gerçi balâ-yı serinde bir sehâb
Oldu hurşîd ile beyninde hicâb
Sen efendim tende cânımsın benim
Dü cihânda mihribânımsın benim (Uzun 2007:101)
Yâ ilâhî lutf u ihsân eyledin
Çün bize inzâl-i Kur’ân eyledin
Lutf-ı Hakta ey gönül şüphen mi var
Bağ-ı dilde açtı gül şüphen mi var? (Uzun 2007:102)
Kaynakça
Karataş, Akif (2019). Mehmed Fevzî Efendi’nin Bülbülistan İsimli Eseri (İnceleme-Tercüme). Yüksek Lisans Tezi, Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
Uzun, Mustafa İsmet (1995), “Fevzi Efendi Edirne Müftüsü”. İslam Ansiklopedisi. C. 12. İstanbul: TDV Yay.
Uzun, Mustafa İsmet (2007). “Mevlid Edebiyatında Önemli Bir Son Devir Şâiri: Mehmed Fevzi Efendi ve Mevlidleri”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 33 (2): 87-128.
Uzun, Mustafa İsmet (2007). “Türkçe Mevlid Edebiyatında Dikkatlerden Kaçan Bir İsim Mehmed Fevzî Efendi ve Mevlidleri”. Süleyman Çelebi ve Mevlid: Yazılışı Yayılışı ve Etkileri. Ed. Mustafa Kara, Bilal Kemikli. Bursa. 297-320.
Yekbaş, Hakan (2010). “Mehmed Fevzî Efendi’nin Mevlit Okumanın ve Dinlemenin Câiz Olduğuna Dair Risalesi”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 14 (1): 371-398.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
2 | MÜNTEHABÂT-I DÎVÂN-I FEVZÎ (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
3 | TEVESSÜLÂTÜ’L-FEVZİYYE Fİ’N-NU’ÛTİ’N-NEBEVİYYE (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
4 | NHASÎDETÜ’N-NEBEVİYYE FÎ ŞERHİ’L-KASÎDETİ’L-MEDENİYYE (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
5 | HEDİYYE-İ FEVZÎ (FEVZÎ, MEHMED) | Fevzî, Mehmed | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
6 | MECMÛATÜ’T-TERCÎÂT (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
7 | TERCÎ-İ BEND (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
8 | KUDSİYYETÜ’L-AHBÂR FÎ MEVLİD-İ AHMEDİ’L-MUHTÂR (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
9 | İCMÂLÜ’L-KELÂM FÎ MEVLİDİ’N-NEBİYYİ ALEYHİ’S-SELÂM (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
10 | UDSİYYU’S-SİRÂC FÎ NAZMİ’L- MİʻRÂC (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
11 | ENVERÜ’L-KEVÂKİB FÎ LEYLETİ’R-REGÂİB (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ |
Görüntüle | ||
12 | KEVÂ’İB-İ Şİ‘R Ü İNŞÂ (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Prof. Dr. Mehtap Erdoğan Taş |
Görüntüle | ||
13 | NİHÂYETÜ’L-İKTİDÂR Lİ’L-EVLİYÂİ’L-KİBÂR (FEVZÎ) | Fevzî, Mehmed | Dr. Hilal Livaoğlu Mengüç |
Görüntüle | ||
14 | TUHFE-İ FEVZÎ (FEVZÎ) | Muhammed Fevzî b. Ahmed et-Tavasî | Dr. Öğr. Üyesi Ramazan Bardakçı |
Görüntüle | ||
15 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
16 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
17 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
18 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
19 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
20 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
21 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
22 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
23 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
24 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |