KUDSİYYETÜ’L-AHBÂR FÎ MEVLİDİ AHMEDİ’L-MUHTÂR (FEVZÎ)
mevlid
Fevzî, Mehmed (d. 1242/1826 - ö. 1318/1900)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Son devir Osmanlı âlimlerinden Edirne Müftülüğü de yapmış olan Mehmed Fevzî Efendi’nin Türkçe ve manzum olarak kaleme aldığı mevlid. “Fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün” vezniyle yazılmış olan bu mevlid 16 sayfadan ve 174 beyitten ibarettir. Eser 21 beyitlik bir mukaddime ile başlamaktadır. Ardından sırasıyla Nûr-ı Muhammedî’nin yaratılışı ve Hz. Peygamber’in babası Abdullah vasıtasıyla annesi Amine’ye intikali, Amine’nin hamileliği boyunca çeşitli peygamberler tarafından ziyaret edilerek bir peygamber doğuracağının kendisine müjdelenmesi, Hz. Peygamber’in doğumu esnasında meydana gelen mucizeler, bir nât, doğumundan sonra görülen mucizeler ve son olarak 14 beyitlik bir münacâttan oluşmaktadır. Eserin sonuna Arapça ve Farsça birer mevlid duası metni de eklenmiştir. Bölümlerin arasında; Ola bed’ü hatmi her hayrü'l-kelâm Cân ü dilden es-salâtü ve's-selâm beyti tekrarlanır (Uzun 2007: 100).

Müellif ve eser üzerine araştırma yapan Mustafa Uzun, eserin sonunda mevlid duasının yer alması hususuna dayanarak eserin mevlid merasimlerinde okunmak üzere kaleme alınmış olabileceğini ifade etmiştir. Uzun ayrıca, eserin yazımında gerek vezin kullanımı gerekse ihtiva ettiği bazı bölümler bakımından Süleyman Çelebi’nin (ö. 825/1422) mevlidinin örnek alındığını tespit etmiştir (Uzun 2007: 100). Fevzî Efendi, yaşadığı dönemde mevlidin fıkhî hükmü üzerine yapılan tartışmalarda dini ilimler konusundaki yetkinliğini de kullanarak mevlid geleneğini savunmuş, Kudsiyyetü’l-ahbâr’ın mukaddimesinde 4 ila 12. beyitler arasında mevlid okumanın faydalarından bahsetmiştir. Hakan Yekbaş eserin 1298/1880 yılında telif edildiğini tespit etmiştir.

Müellifin biyografisi için bk. "Fevzî, Mehmed". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fevzi-mehmed-mdbir

Eserden Örnekler


Gerçi balâ-yı serinde bir sehâb

Oldu hurşîd ile beyninde hicâb

Sen efendim tende cânımsın benim

Dü cihânda mihribânımsın benim (Uzun 2007:101)


Yâ ilâhî lutf u ihsân eyledin

Çün bize inzâl-i Kur’ân eyledin

Lutf-ı Hakta ey gönül şüphen mi var

Bağ-ı dilde açtı gül şüphen mi var? (Uzun 2007:102)




Kaynakça


Karataş, Akif (2019). Mehmed Fevzî Efendi’nin Bülbülistan İsimli Eseri (İnceleme-Tercüme). Yüksek Lisans Tezi, Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi. 

Uzun, Mustafa İsmet (1995), “Fevzi Efendi Edirne Müftüsü”. İslam Ansiklopedisi. C. 12. İstanbul: TDV Yay.

Uzun, Mustafa İsmet (2007). “Mevlid Edebiyatında Önemli Bir Son Devir Şâiri: Mehmed Fevzi Efendi ve Mevlidleri”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 33 (2): 87-128.

Uzun, Mustafa İsmet (2007). “Türkçe Mevlid Edebiyatında Dikkatlerden Kaçan Bir İsim Mehmed Fevzî Efendi ve Mevlidleri”. Süleyman Çelebi ve Mevlid: Yazılışı Yayılışı ve Etkileri. Ed. Mustafa Kara, Bilal Kemikli. Bursa. 297-320.

Yekbaş, Hakan (2010). “Mehmed Fevzî Efendi’nin Mevlit Okumanın ve Dinlemenin Câiz Olduğuna Dair Risalesi”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 14 (1): 371-398.

Atıf Bilgileri


Livaoğlu Mengüç, Hilal. "KUDSİYYETÜ’L-AHBÂR FÎ MEVLİDİ AHMEDİ’L-MUHTÂR (FEVZÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/kudsiyyetu-l-ahbar-fi-mevlidi-ahmedi-l-muhtar-fevzi. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (FEVZÎ) Fevzî, Mehmed Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
2 MÜNTEHABÂT-I DÎVÂN-I FEVZÎ (FEVZÎ) Fevzî, Mehmed Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ
Görüntüle
3 TEVESSÜLÂTÜ’L-FEVZİYYE Fİ’N-NU’ÛTİ’N-NEBEVİYYE (FEVZÎ) Fevzî, Mehmed Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ
Görüntüle
4 NHASÎDETÜ’N-NEBEVİYYE FÎ ŞERHİ’L-KASÎDETİ’L-MEDENİYYE (FEVZÎ) Fevzî, Mehmed Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ
Görüntüle
5 HEDİYYE-İ FEVZÎ (FEVZÎ, MEHMED) Fevzî, Mehmed Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
6 MECMÛATÜ’T-TERCÎÂT (FEVZÎ) Fevzî, Mehmed Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ
Görüntüle
7 TERCÎ-İ BEND (FEVZÎ) Fevzî, Mehmed Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ
Görüntüle
8 KUDSİYYETÜ’L-AHBÂR FÎ MEVLİD-İ AHMEDİ’L-MUHTÂR (FEVZÎ) Fevzî, Mehmed Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ
Görüntüle
9 İCMÂLÜ’L-KELÂM FÎ MEVLİDİ’N-NEBİYYİ ALEYHİ’S-SELÂM (FEVZÎ) Fevzî, Mehmed Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ
Görüntüle
10 UDSİYYU’S-SİRÂC FÎ NAZMİ’L- MİʻRÂC (FEVZÎ) Fevzî, Mehmed Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
11 ENVERÜ’L-KEVÂKİB FÎ LEYLETİ’R-REGÂİB (FEVZÎ) Fevzî, Mehmed Dr. Öğr. Üyesi Şermin BAKA TELLİ
Görüntüle
12 KEVÂ’İB-İ Şİ‘R Ü İNŞÂ (FEVZÎ) Fevzî, Mehmed Prof. Dr. Mehtap Erdoğan Taş
Görüntüle
13 NİHÂYETÜ’L-İKTİDÂR Lİ’L-EVLİYÂİ’L-KİBÂR (FEVZÎ) Fevzî, Mehmed Dr. Hilal Livaoğlu Mengüç
Görüntüle
14 TUHFE-İ FEVZÎ (FEVZÎ) Muhammed Fevzî b. Ahmed et-Tavasî Dr. Öğr. Üyesi Ramazan Bardakçı
Görüntüle
15 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
16 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
17 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
18 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
19 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
20 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
21 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
22 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
23 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
24 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle