- Yazar Biyografisi (TEİS)
Bilâl Efendi, Oflu - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Tuba Onat Çakıroğlu
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Divan-Tekke Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Mesnevi
- Yayın Tarihi:15/06/2022
KISSA-İ ERVE
bir kadın evliyanın hayat hikâyesiBilâl Efendi, Oflu (d. ?/? - ö. 1204/1790)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Oflu Bilâl Efendi (d. ?/? - ö.1204/1790) tarafından kaleme alınan, Erve isimli bir kadının hayat hikâyesini anlatan eser. 373 beyitten oluşan Kıssa-i Erve, mesnevi şeklinde kaleme alınmakla birlikte, eserde kaside şeklinde kaleme alınan kısımlar da vardır. Mesnevi nazım şekliyle yazılan bölümlerde aruzun “mefâ’îlün mefâ’îlün fe’ûlün”, kaside şeklinde yazılan bölümlerde ise “mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün” kalıbı kullanılmıştır.
Hikâyenin ana kahramanı Erve, İsrailoğulları’nda yaşamış hayatı sıkıntılarla geçen, karşılaştığı zorluklara katlanarak sonunda velâyet makamına erişen ilim ve takva sahibi, güzel bir kadındır. Yaşadığı yerin ileri gelenleri, onu layık gördükleri Sâdık ile evlendirirler. Fakat kocası eşini kardeşine emanet ederek savaşa gitmek zorunda kalır. Erve, hayatındaki en önemli kötülüğü emanet edildiği kişiden görür. Sâdık’ın kardeşi, teklifini kabul etmeyen kadına bir tuzak kurar ve ona zina isnat eder. Erve, suçsuz yere recim cezasına çarptırılır. Her tarafı kanlar içinde Allah’a yalvarırken, yakınlarda bulunan bir kervandaki insanlar onu yanlarına alırlar. Fakat iftiralar, kötülükler onun peşini bırakmaz. İdamdan kurtardığı gençten ve sığındığı geminin sahibinden kütülük görmeye devam eder. O her seferinde Allah'a sığınır. Erve, sonunda savaştan dönen kocasına tekrar kavuşur ve suçlarını itiraf etmeleri karşılığında kendisine kötülük yapanlara dua eder.
Konusu itibariyle orijinal bir eser olan Kıssa-i Erve'nin Millet Kütüphanesi Ali Emiri Bölümü, 7175 numarada kayıtlı bulunan tek matbu nüshası (yty.), Muhammet Kuzubaş tarafından bir incelemeyle birlikte yayımlanmıştır (2010).
Şairin biyografisi için bk. “Bilâl Efendi, Oflu”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/bilal-efendi-oflu
Eserden Örnekler
Gel al hisse bu kıssadan işit ey cânımın cânı
Sakın aldanma bulursın ayn-ı şeytânı
Gazâsında iken Sâdık karındaşı neler itdi
Açar hîle kapuların akıdır gözleri kanı
Düzer hîle hıyânetler Erveye kasd eyler
Rükû‘ında sücûdında sarılur virmez emânı
(….)
Getürdi Erveye sordı murâdın
Ne iklime senin akdı murâdın
Didi Erve sevâhildir murâdım
Hudâ takdîrine var inkıyâdım
(….)
Bilâl virme vücûduna ne zahmet zîr ü bâlâdan
Bilen bilür iden bulur n’idersin topı çevgânı (Kuzubaş 2010: 169-186).
Kaynakça
Kuzubaş, Muhammet (2010). “Klâsik Edebiyatımızda Kadına Bakışın Farklı Bir Örneği: Kıssa-i Erve". Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Kadın Araştırmaları Özel Sayısı, 3(13):167-187.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | KISSA-İ YÛSUF U ZELÎHÂ (BİLÂL EFENDİ) | Bilâl Efendi, Oflu | Araş. Gör. Zehra Öztürk |
Görüntüle | ||
2 | ŞEMÂ'İL-İ ŞERÎF TERCÜMESİ | Ayn-ı Ekber, Şeyh Mehmed | Doç. Dr. Erdem Can Öztürk |
Görüntüle | ||
3 | MAKTEL-İ HÜSEYN / KİTÂB-I KERBELÂ (BEKÂYÎ) | Bekâyî, Darendeli Bekâyî | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
4 | DÎVÂN (CEMÂLÎ-İ UŞŞÂKÎ) | CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya |
Görüntüle | ||
5 | DÎVÂN (HÂMİD) | Hâmid, Enderûnlu Mehmed | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle | ||
6 | DÎVÂN (HİLMÎ) | Hilmî, Yusûf-zâde Abdullâh | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
7 | EL-KASRU'L-METÎN Fİ TERCEMETİ BUSTÂNİ'L-ÂRİFÎN | İshâk, Ebûishâk-zâde İshâk Efendi | Dr. Necmettin Azak |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (İZZÎ) | İZZÎ, Eşref-zâde İzzeddîn Ahmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂN (MÜSELLEM) | Müsellem, Ebulvefâ Şeyh Ahmed Müsellem Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
10 | İNSÂN-NÂME | Nazîr/Nazîrâ, İbrahim Nazîr Çelebi Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
11 | DÎVÂN (NEHRÎ) | Nehrî, Suyolcu-zâde Ahmed Nehrî Efendi | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle |